تقریب مذاهب از حرف تا عمل !!!

تقریب مذاهب از حرف تا عمل !!!

در کنفرانس تقریب بین مذاهب دوحه چه گذشت ؟

دانشکده علوم شرعی دانشگاه قطر با همکاری دانشگاه الازهر و مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی تهران دردوحه پایتخت قطر در روزهای شنبه تا دوشنبه (۲۰ تا ۲۲ ژانویه ۲۰۰۷) برگزارشد. در این کنفرانس ۲۱۶ شخصیت برجسته از علمای بزرگ جهان اسلام و وزرای ۴۴ کشور اسلامی شرکت داشتند.کنفرانس با شعار،نقش تقریب در وحدت عملی و در جهت تبادل آراء و افکار و پرداختن به مسایلی برگزار می شود که می تواند اختلافات اهل سنت و تشیع را حل نماید و فاصله میان دو مذهب را به حد اقل برساند.

این کنفرانس در شرایطی حساس و سرنوشت ساز که امت اسلامی شاهد کشتار بیش از یکصد هزار نفر از مسلمانان سنی و شیعه عراق، پس از اشغال آن توسط آمریکا و همپیمانانش است و کفر جهانی در نهایت غرور و قدرت بر عالم اسلام می تازد برگزار شد.

در اولین روز این کنفرانس بحث ها و مناقشه های بسیار جدی و داغی بر سر رویکردهای متفاوت سنی و شیعه در قبال مسائل اعتقادی و اتفاقات جهان اسلام در گرفت. آغازگر این مباحث سخنان دکتر یوسف قرضاوی رئیس اتحادیه بین المللی علمای مسلمان بود. وی در جلسه افتتاحیه قبل از هر چیز به بیان اهمیت تقریب و اتحاد بین مذاهب اسلامی پرداخت و آنرا فریضه ای حتمی و واجبی شرعی عنوان کرد. و تصریح نمود: در این راستا باید به همدیگر حسن ظن داشته باشیم و موقف خود را با صراحت کامل و بدون پرده بیان کنیم. افراط گرایان و تندرویان از هر طرف باید برداشته شوند و اهل حکمت و اعتدال با همدیگر نزدیک شده به گفت و گو بنشینند.
دکتر قرضاوی در سخنانش خواستار توقف تلاش های شیعیان برای ترویج مذهب تشیع در کشورها و سرزمین های سنی نشین شد و انها را به عدم سعی درایجاد تقریب واقعی با سنی ها متهم کرد.

قرضاوی با محکوم کردن تبلیغات تشیع در میان مردم ستمدیده فلسطین گفت: این فتنه ای بزرگ است که رنج دیدگان فلسطینی را در تنگنا قرار داده است آنان نمی دانند با صهیونیسم بجنگند یا جلوی این فتنه را بگیرند.

در این میان آیت الله تسخیری دبیر کل مجمع تقریب مذاهب اسلامی در تهران به عنوان اعتراض انگشت اتهام را به اهل سنت متوجه کرد و آنها را به ترویج مذهب خویش در میان شیعیان متهم دانست و نیز خواهان پایان دادن به جریان تکفیر شیعه و خطاب صفویه به آنان شد.

دکتر یوسف قرضاوی در ادامه صحبتهایش با تاکید بر خطرهای این نوع تبلیغات متذکر شد این طرز عمل فتنه هایی برپا می کند که ریشه تقریب را می خشکاند. وی افزود: ترویج مذهب به جای اینکه باعث تقریب شود باعث تخریب و تفرقه خواهد شد.
ایشان با اشاره به مساله عراق و نقش گروههای تندروی در بغداد گفت: به هیچ وجه نمی توان در مورد آنچه در عراق می گذرد سکوت کرد، زیرا مساله مساله کوچکی نیست بیشترین خسارتها به اهل سنت وارد می شود، آنجا تلاشهایی در جریان است که بغداد را از سنی ها خالی کنند. وی به شدت گروهکهای مرگ وابسته به جنبش المهدی را که سنی ها را پس از شکنجه شدید به قتل می رسانند محکوم کرد و هشدار داد که این «کینه سیاهی» است که امت را تهدید می کند. شیخ قرضاوی از این گروهها خواست که دست ازاین جرائم بکشند و موضع صریح شان را نسبت به قضیه عراق اعلام نمایند. وی در ادامه افزود: بارها از مراجع اهل تشیع و در راس همه از رهبر جمهوری اسلامی آیت الله خامنه ای خواسته شده تا در این خصوص موضع گیری صریح بکنند.

دکتر قرضاوی با صراحت گفت: ایران دارای قدرت و نفوذ زیادی در عراق است و کلید فرونشاندن فتنه های طائفه ای و مذهبی در عراق در دست ایران است، قبل از اینکه آتش این  جنگ تر و خشک را بسوزاند باید وارد عمل شوند، وگر نه اهداف و توطئه های شوم دشمنان به ثمر خواهد نشست و کشورهای اسلامی بر مبنای قومیت ها و مذهب ها تقسیم و تجزیه خواهند شد.

وی افزود: از رهبران مذاهب مختلف اسلامی می خواهیم که عملا وارد میدان تقریب بین مذاهب اسلامی شوند. و اما مقصد اصلی از این فراخوان تقریب بین مذاهب فقهی نیست بلکه مقصد تقریب بین فرقه ها و گروههای اسلامی است. اگر می خواهیم به تقریب و نزدیکی واقعی برسیم باید تفاوتهای یکدیگر را بپذیریم و به آن احترام بگذاریم.

رئیس اتحادیه بین المللی علمای مسلمان پس از ارائه انتقادات و پیشنهادات خود نسبت به شیعیان به موقف اهل سنت اشاره کرد و گفت: اهل سنت با وجود اینکه همواره اکثریت مسلمانان را در طول تاریخ اسلام به خود اختصاص داده اند باز هم همیشه آنها بودند که در جهت تقریب پیش قدم شدند. همانند فتوایی که الازهر صادر کرد مبنی بر اینکه عبادت به روش مذهب جعفری جایز است . در صورتی که مانند این فتوی هر گز از مراجع شیعه صادر نشده است.

مطلب مهم دیگری که دکتر یوسف قرضاوی به شدت آن را محکوم کرد مساله سب و شتم صحابه رضی الله عنهم از جانب شیعیان بود. وی در این باره این سوال را مطرح کرد که چگونه ممکن است دستم را در دست کسی بگذارم که صحابه را لعن و نفرین می کند؟ من می گویم عمر و عایشه رضی الله عنهما و او می گوید لعنهما الله. در ادامه این مطلب گفت: صحابه همان کسانی بودند که اسلام را به ایرانیان رساندند حالا عده ای از شیعیان به ناسزا گویی آنان می پردازند. آخر از ناسزاگویی صحابه چه فائده ای به شما می رسد؟ وی تصریح کرد: مادامیکه صحابه مورد طعن و لعن قرار گیرند و مادامیکه عمر رضی الله عنه به دروغ و افتراء قاتل حضرت فاطمه خوانده شود، هرگز امکان تقارب و نزدیکی وجود ندارد.

سپس دکتر عصام البشیر وزیر سابق اوقاف سودان در تایید سخنان دکتر قرضاوی گفت: به حقیقتا در مناطق اهل سنت تبلیغات تشیع صورت می گیرد به عنوان مثال ایران تلاش های بسیاری برای ترویج تشیع در سودان کرده است است وی با اشاره به حالت بحرانی عراق  مساله جنگ عراق را مانع بزرگی در راه ایجاد وحدت و تقریب بین مذهب شیعه و سنی دانست. البشیر در رابطه با مساله سب و شتم صحابه از مراجع شیعه خواست در قبال این مساله موضع شان را واضح و شفاف نمایند. وی از موسسه خیریه اهل بیت و اصحاب در کویت به عنوان نمونه عملی تقریب بین سنی و شیعه نام برد.

دکتر وهبه الزحیلی فقیه بزرگ سوریه در این میان به ریشه کن کردن کامل مساله سب و شتم صحابه و تهمت و بهتان به امهات المؤمنین فرا خواند و گفت: ام المؤمنین عایشه کسی است که برائتش از آسمان نازل شده است، اما عده ای از شیعیان به او تهمت فحشا را نسبت می دهند و می گویند تبرئه از مجازات نشانه تبرئه از تهمت نیست و این کلامی بی اساس و نادرست است.

همچنین دکتر عبد المجید نجار از اعضای مجلس فقهی اروپا اذعان داشت  که بعضی از سایت های اینترنتی متعلق به مراجع شیعه هیچ تمایلی به تقریب از خود نشان نداده اند.

از میان شخصیت های دیگر حاضر در کنفرانس می توان از نائب دوم مجلس وزرای قطر، وزیر صنعت و نیرو عبد الله بن حمد العطیه نام برد. وی در سخنرانیش بزرگترین مانع در مسیر تمدن و فرهنگ را درگیری های طائفه ای و مذهبی بین امت اسلامی دانست.

وزیر اوقاف مصر محمود حمدی  زقزوق  نیز به طبیعی بودن وجود اختلافات سلیقه ای و فکری اشاره کرد و گفت: اساس تمام مشکلات بین مذاهب اسلامی در قضیه تکفیر و تعصب نهفته است که به طرف مقابل هیچ مجالی برای معرفی خویش نمی دهد. وی با تاکید بر اهمیت گفتگو و مذاکره بین مذاهب، آنرا تنها راه مناسب برای از بین بردن فاصله و خلیج به وجود آمده در مذاهب اسلامی دانست.
یکی دیگر از شرکت کنندگان کنفرانس مفتی سلطنت عمان شیخ احمد الخلیلی بود. وی تاکید کرد که امت در زمان حاضر بیش از هر زمانی به قدرت و انسجام نیاز دارد و تنها راه قدرتمند شدن جهان اسلام وحدت و یکپارچگی و کنار نهادن اختلافات ناجایز است.

همچنین دبیر کل سازمان کنفرانس اسلامی دکتر اکمل الدین احسان اغلو به همین مطلب اشاره کرد و گفت امت اکنون بیش از هر چیزی به مذاکره و تفاهم نیاز دارد. وی افزود: نباید اختلافات طائفه ای و مذهبی بین مسلمانان به درگیریهای سیاسی منجر شود. وی تقریب مذاهب را نقطه آغازی برای وحدت امت  خواند و همگان را به اعتدال، تسامح، تفاهم و از خود گذشتگی فراخواند.

بیانیه پایانی این کنفرانس که دوشنبه (۲۲/۱/۲۰۰۷) صادر شد شامل مصوبات زیر بود:
۱- برچیده شدن بساط بدگویی و زبان درازی به ساحت مقدس صحابه واهل بیت رسول الله صلی الله علیه وسلم و امهات المؤمنین و احترام نهادن به مقدسات فرق و مذاهب اسلامی.

۲- تشکیل مجمع علمی جهانی متشکل از علمای اهل سنت، تشیع (امامیه، زیدیه و …) و اباضیه که به مساله تقریب بین مذاهب پرداخته و موانع و مشکلات را از سر راه وحدت امت بردارد. مقر این مجمع دوحه خواهد بود.

۳- اصلاح نظام های آموزشی با موادی که نظریه وحدت و تقریب مذاهب و فرق اسلامی را تقویت می کند.

۴- تمام مراجع و رهبران سنی و شیعه موظفند به قوانین و ضوابط مواجهه با مذاهب دیگر پایبند بوده و اجازه تبلیغات برای ترویج مذهب تشیع در مناطق سنی نشین و تبلیغات تسنن در مناطق شیعه نشین را به هیچ کس ندهند تا جلوی فتنه ها و آشوب ها گرفته شود.

۵- حکام و روسای دولتهای عربی و اسلامی باید در تقویت و گسترش تلاشهای علما و اندیشمندان اسلامی برای تحقق وحدت و ایجاد مذاکرات بین مذاهب اسلامی همکاری کنند.

۶- سعی شود تا مصوبات سیمینارهای گذشته به مرحله اجرا در آید و همگی در مقابل چالشهای عصر حاضر در صف واحد قرار گیرند.

۷- در این بیانیه نبردهای خونین مذهبی و طائفه ای عراق به شدت محکوم شد و بر حرمت خون، مال و آبروی مسلمان تاکید اکید شد.

منبع : سنی آن لاین