تربیت، اخلاق و تزکیه

رمضان را دریابید !!!

رمضان را دریابید

انگیزه و شوقی مرا به یاد رمضان انداخت ، در حالیکه در این ماه مبارک قرار داریم … با خود اندیشیدم که در این ماه به چه چیزی مشغول شویم ؟ زیرا رمضان ماه برکات و رحمت و سرور است ، ما چقدر نیازمندیم که توقف کوتاهی در باره ی اولویت های کاری در این مدّت داشته باشیم و خود را برای ماه رمضان و بهره گیری از برکات آن آماده کنیم . براستی چقدر نیازمندیم که خود را مهیا کنیم تا حق این ماه را با تمام وجود خود احساس و أداء کنیم .

خداوند این ماه را با نزول قرآن عظمت بخشید و آن را با مزایای ویژه مخصوص کرد و آنرا یکی از مراحل گرانبهای تزکیه و تربیت قرار داد . رمضان ایستگاه حرکت صحیح و هدفمندی است که مؤمن در آن با تمام وجود بسوی آخرتش روی می آورد و و روحش را قبل از جسمش به پرواز در می آورد . رمضان ماه معنویت و صفای نفس و مناجات و روی آوردن به خداست ، رمضان ماه استمداد و طلب از خدای قوی و لطیف و کبیر و ماه اتصال به ملاء اعلی است .

رمضان دارای خصوصیاتی ویژه است ، امّا بزرگترین خصوصیت و فضل آن نزول قرآن می باشد .

« شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن هدی للناس وبینات من الهدی والفرقان »  ( بقره ۱۸۵ )

 ماه رمضان است که قرآن در آن فرو فرستاده شده است تا مردم را راهنمایی کند و نشانه ها و آیات روشنی از ارشاد به حق و حقیقت باشد و میان حق و باطل در همه ی ادوار جدایی افکند .

پیامبر ( ص ) هر سال در رمضان یکبار قرآن را با جبرئیل تکرار می کرد و در سال آخر حیات مبارکش آن را دو مرتبه بر جبرئیل قرائت نمود ، تا آخرین و جامعترین پیام خالق انسان در نهایت امانت و صحت به دست حاملان بار مسئولیت بندگی و خلیفه های صاحب پیام برسد ، پس به هوش باشید که دعوت شما قرآن است و بسوی قرآن ، و باید شما بیشتر از همه به آن مأنوس و آگاه باشید .

شما هستید که می گویید قرآن قانون ماست و برنامه ی جاودانه ی سعادت بشریت است ، آری ماه رمضان ماه دعوت شماست بنابراین در آن بسیار قرآن تلاوت کنید ، و در معانی آن بیندیشید ، زیرا در آن حلاوتی را می یابید که با تجدید تلاوت هر بار نو می شود اگر چه حافظ آن نیز باشید .

امام غزالی ( رح ) می فرماید : ادا نمودن حق تلاوت قرآن این گونه است که در آن زبان ، عقل و قلب انسان مشترک عمل نمایند . بهره ی زبان درست ادا نمودن حروف قرآن با ترتیل است ، بهره ی عقل تفسیر و درک معانی آیات است و بهره ی قلب تحت تأثیر قرار گرفتن قرآن است . پس زبان به صورن صحیح حروف و کلمات قرآن را ادا می کند ، عقل آن را ترجمه می کند و قلب از آن پند می گیرد .

پس اگر آن را با دقّت بخوانی تأثیر عجیبی را می یابی ؛ در فهم دقیق قرآن غفلت نکنید بلکه آنرا چنان قرائت کنید که یاران پیامبر ( ص ) قرائت می کردند . هر کس آن را بدینسان بخواند ، در مقابل هر حرفش ده ثواب می بیند ، و خداوند برای هر کس بخواهد بیشترش می کند . هر کس به آیه ای از کتاب خدا گوش کند ، برای او نور و برهانی در روز قیامت خواهد بود .

اقبال لاهوری ( رح ) می فرماید : « براستی قرآن ، فقط زمانی بخشی از خود را در اختیار شما می گذارد که شما تمام وجود خود را در اختیار آن گذاشته باشید .

«نقش قرآن چون در این عالم نشست

نقش های پاپ و کاهن را شکست

 

فاش گویم آنچه در دل مضمر است

این کتابی نیست ، چیز دیگر است

 

چون به جان در رفت ، جان دیگر شود

جان که دیگر شد ، جهان دیگر شود

 

همچو حق پنهان و هم پیداست این

زنده و پاینده و گویاست این

 

اندر او تدبیرهای غرب و شرق

قدرت اندیشه پیدا کن چو برق »

پس بیائید اولویت کاری خود را در این ایّام پر برکت بر قرائت و تدبر و اندیشه در آیات این کتاب آسمانی قرار دهیم ، تا نوری شود برای خود و خانواده و ملتمان .

 

بعد از این آیه آمده که « واذا سالک عبادی عنی فانی قریب اجیب دعوه الداع اذا دعان فلیستجیبوا لی ولیومنوا بی لعلهم یرشدون » بقره ۱۸۶

و هنگامی که بندگانم از تو درباره ی من بپرسند ، بگو : من نزدیکم و دعای دعا کننده را هنگامی که مرا بخواند ، پاسخ می گویم و نیاز او را بر آورده می سازم . پس آنان هم دعوت مرا با ایمان و عبادت بپذیرند و به من ایمان بیاورند تا به مصالح دنیا و آخرت هدایت یابند .

این آیه مفهوم والائی دارد و ما را به مناجات و دعا می خواند آنهم در زمانیکه بیش از هر زمان دیگری دلها به پروردگار نزدیکترند . پس ماه رمضان ماه دعا ، نیایش ، تضرع وزاری ، هدایت و ارشاد است ، تا روزه دار با خودسازی و دوری از مادیات ، معنویت و روحانیت خود را ترقّی دهد و ارتباطش را با خالق مهربانش مستحکم گرداند .

 

برادران ؛ به هوش باشید که اوقات گرانبهائی را در پیش رو دارید و فرصت از دست رفتنی است و معامله با رمضان بسیار سودمند می باشد . باید سخن زیبای پیامبر ( ص ) را بیاد آوریم که فرموده : « هیچ صبحی نیست ، مگر که آنروز صدا می کند ؛ ای فرزند آدم من خلق جدیدی هستم و بر عمل تو گواهم . »

آری رمضان روزی نو و فرصتی تازه است که بر ما ظهور کرده ، پس تلاش کنید و بر شوقتان بیفزائید که مبادا زمانی بر شما بگذرد و شما عملی صالح انجام ندهید ، اگر غافل شدید ، تلاش کنید و آنرا در یابید .

اما همه ی ما بسیار دچار غفلت شده و با مشغول به لهو و لعب مسئولیت و امور اساسی خود را به فراموشی سپرده ایم ، پس بیائید نگذاریم که شیطان بوسیله ی غفلت دلهای ما را برباید و سهم خیر ما در رمضان از دست برود ، بر ما لازم است که حرکت را در یابیم ، و با عزمی قاطع و جدّی به تلاش بپردازیم و به سوی خدا بر گردیم زیرا فقط اوست که توبه پذیر است ؛ « و هو الذی یقبل التئبه عن عباده » الاعراف ۲۰۱  خدا آن کسی است که توبه را از بندگانش می پذیرد .

پس ما باید با توبه و استغفار خود را مجهز گردانیم و گذشته را مرور نمائیم ، اگر د راعمال خود خیر یافتیم خدا را بر آن شکر گوییم و اگر شری یافتیم با توبه آن را ریشه کن سازیم .

ای جوینده ی شر بس کن .

رسول الله (ص) هر روز صد بارتوبه می کردند در حالی که خداوند همه ی تقصیرات وی را بخشیده است و معصوم از گناه است . پس در باره ی خود چه فکر می کنید ، که اطرافتان را گناه و معاصی فرا گرفته است ؟  جسمتان در لذت و شهوات غوطه خورده و قلبتان را امراض درونی فاسد کرده است ، پس بر ما واجب است که بسوی خدای خود بر گردیم و خاشعانه و خاضعانه از او بخواهیم که ما را بیامرزد و از او بخواهیم بوسیله ی اسباب ما را برای قیام به مسئولیتهای دینی آماده سازد .

« یا ایهاالذین آمنوا توبوا الی الله توبه نصوحاً . عسی ربکم ان یکفر عنکم سیأتکم و یدخلکم جنات تجری من تحتها الانهار » شوری ۲۵

ای مؤمنان به درگاه خدا برگردید و توبه ی خالصانه ای بکنید ، شاید خداوند گناهانتان را محو نماید و بزداید ، و شما را به باغهای بهشتی داخل بگرداند که از زیر کاخها و درختان آن رودبارها روان است .

از هم اکنون برای طهارت و پاکی از گناهان و معاصی و کوتاهی هایی که تا به حال به آن بی توجه بوده اید ، خود را آماده کنید ، زیرا رمضان بهترین موقع و فرصت برای رفع نواقص گذشته و ایجاد آمادگی برای جبران آن می باشد ، پس خود را برای این تکلیف بزرگ مهیا کنید زیرا رسول خدا ( ص ) فرموده است : « هر کس رمضان را دریابد و گناهانش بخشیده نشود ، خداوند او را نیامرزد . »

براستی چقدر مفلس و بدبخت است ، کسی که از رحمت و فضل خدای تبارک و تعالی محروم گردد . رسو الله ( ص ) فرموئه است : « روزه و قرآن برای بندگان خدا در روز قیامت شفاعت می کنند ؛ روزه می گوید : پروردگارا ، او را از صرف غذا و ارضای شهوت باز داشتم ، پس مرا شفیع او قرار بده . قرآن هم می گوید : او را از خواب و استراحت شب باز داشتم ، پس مرا شفیع او گردان ، پس این دو برای وی شفاعت می کنند .

 

یکی دیگر از امور اساسی و مهم این ماه عزیز ، رسیدگی و سرکشی فقراء و بینوایان می باشد ، مبادا این امر را کوچک شمرده و به بهانه هایی از آ« غفلت کنید زیرا در جاهای مختلفی از قرآن علت سقوط در جهنم را بی توجهی به بینوایان ذکر شده است ؛ مثلاً در سوره ی حاقه آیه ۳۰ الی ۳۵ می فرماید : « خذوه فغلوه  * ثم الجحیم صلّوه * ثم فی سلسله ذرعها سبعون ذراعا فاسلکوه * إنّه کان لا یؤمن بالله العظیم * و لا یحض علی طعام المسکین * فلیس له الیوم هاهنا حمیم * »

خداوند به فرشتگان نگهبان دوزخ دستور می دهد ، او را بگیرید و به غل و بند و زنجیرش بکشید . سپس او را به دوزخ بیاندازید . سپس او را با زنجیری ببندید و بکشید که هفتاد ذراع درازا دارد . زیرا او به خداوند بزرگ ایمان نمی آورد و مردمان را به دادن خوراک به بینوا ، تشویق و ترغیب نمی کرد . لذا امروز در اینجا یار مهربانی ندارد .

آری کسی که نسبت به بندگان بینوای خدا مهربان نباشد ، به یاری و کمک ایشان نشتابد و خود را بزرگتر ازاین بندارد که با چنین کسانی رفت و آمد داشته باشد ، قطعاً سزایی بهتر از این نخواهد داشت و این حق اوست که به زنجیر افکار گمراه و پریشان خود کشیده شود و بی یار و دلسوز بماند آنهم در روزی که همه سخت محتاج و نیازمند هستند .

بهتر است که سخن ارزشمند رسول خدا ( ص ) را بیاد آوریم که فرمود : « ابغونی الضعفاء ، فإنما تنصرون و ترزقون بضعفائکم »

« مرا در میان ضعفاء و بینوایان طلب کنید ، چون به برکت ناتوانان خویش ، نصرت و روزی داده می شوید . »

پس بیایید این ماه ، که ماه مهمانی خداست را فرصت شمرده و به احیای این امر زیبا و با ارزش اسلامی بپردازیم ، تا شاید خداوند بر ما رحم کند و در آن روز سخت مرا بی یاور تنها نگذارد .

 

پس تکلیف ما یادآوری فضیلت این ماه است ، و آماده شدن برای عمل و فراهم کردن زمینه ی پرداختن بیشتر به تکالیف گرانبها و ارزشمند ، از آنجمله نماز ، روزه ، تلاوت و تدبر در قرآن ، انفاق و بذل و بخشش ، توبه و استغفار ، ذکر و یاد خدا و مراقبت بر حضور او ست تا دلهای مرده جان گیرند و نفس های آلوده پیراسته شوند . زیرا خدا به دلها می نگرد و ارزشمند تریت سرمایه ی هر کس قلب سلیم وی است .

 

خدایا ؛ مرا از برکات و فیوضات رمضان بی بهره نگردان .

پروردگارا ؛ قلب های ما را سلیم و نفس های ما را مطمئن بگردان .

الهی ؛ رمضان را برای ما تولدی دوباره قرار بده که در آن بی گناه متولد شویم .

خدایا ؛ ما تو را فراموش کردیم و دچار غفلت شدیم ، امّا بسویت روی آورده و به لطف و رحمتت امیدواریم .

پروردگارا ؛ آنگونه که درخور ماست به ماننگر ، آنگونه که شایسته ی خداوندگاری توست بر مت نظر کن .

الهی ؛ دوستان خود و دینت را با عزّت و سربلند و دشمنان خود و دینت را خوار و ذلیل بفرما .

 

               ««««« و آخر دعوانا ان الحمد لله ربّ العالمین »»»»»

 

 

منابع :

نگرشهایی در قرآن کریم        امام شهید حسن البنا        مترجم : مصطفی اربابی

ریاض الصالحین                   امام نووی                        مترجم : عبدالله خاموش هروی

تفسیر نور                          دکتر مصطفی خرم دل

گزیده گزیده ها                   صلاح الدین توحیدی

دیوان شعر                      اقبال لاهوری

 

 

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پاسخ دادن معادله امنیتی الزامی است . *

دکمه بازگشت به بالا