انگلیس

در مدت ۸۰ سال، انگلیس سه بار در افغانستان جنگید حتی در مواردی به اشغال و یا تحت کنترل درآوردن بخشی از این کشور موفق شد اما سرانجام در این  جنگ‌ها هزاران نظامی انگلیسی کشته شدند و در نهایت نیز پس از جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۹ افغانستان موفق شد تا استقلال خود را از این کشور کسب کند.

_{افسر انگلیسی و سربازان وی سال ۱۸۸۰ افغانستان}

مردم افغانستان  سه بار جنگ‌های  شدیدی را با قشون انگلیس‌ انجام دادند، نخستین جنگ افغانستان – انگلیس در سال‌های ۱۸۳۹ تا ۱۸۴۲ میلادی اتفاق افتاد که با فرماندهی «محمد اکبرخان» به نفع مردم افغانستان پایان یافت.

^{نیروهای انگلیسی در کابل اشغالی در سال ۱۸۷۹}

^{کابل پس از تصرف توسط «نادر خان» در سال ۱۹۲۹؛ وی به‌مدت چهار سال بر افغانستان حکمرانی کرد}

استقلال افغانستان براساس پیمان «راولپندی» که به منظور پایان دادن به سومین جنگ افغانستان – انگلیس از سوی دولت‌های وقت دو کشور در تاریخ ۲۸ اسد (مرداد) ۱۲۹۸ مصادف با ۱۹ آگوست ۱۹۱۹ میلادی امضاء شد تحقق یافت.

_{کمپ تیپ سوم ارتش انگلیس پیش از حمله به «علی مسجد» در سال ۱۸۷۸٫ این حمله آغازگر دومین جنگ انگلیس و افغانستان شد}

جنگ دوم افغانستان – انگلیس نیز در سال‌های ۱۸۷۸ تا ۱۸۸۰ میلادی بوقوع پیوست که با در هم شکسته شدن ارتش انگلیس به دست افغان‌ها، این جنگ نیز با پیروزی ملت مسلمان افغانستان تمام شد.

_{«سر لوئیس کاواگنری»  نماینده انگلیس در افغانستان در سفر به کابل. وی دو ماه پس از آن در قیام مردمی کشته شد که به جنگ ۱۸۷۹ منجر شد}

سومین جنگ افغانستان – انگلیس نیز در ۶ ماه می سال ۱۹۱۹ میلادی آغاز و در ماه آگوست همان سال با شکست سخت نظامیان انگلیسی توسط مردم مسلمان افغانستان خط پایانی بر تجاوز نظامی انگلیس بر این کشور کشیده شد.

«امان الله خان» شاه وقت افغانستان از انگلیس خواسته بود تا بصورت صلح آمیز این کشور را ترک کند و استقلال آن را به رسمیت بشناسد که با مخالفت بریتانیا آتش سومین جنگ تاریخی افغانستان و انگلیس شعله‌ور شد و در نهایت با شکست نظامیان انگلیسی به دست مردم مسلمان این کشور منجر به استقلال افغانستان شد.

۲۸ اسد (مرداد) سالروز سومین شکست انگلیس در سال ۱۹۱۹ میلادی در افغانستان است و مردم این کشور همه ساله این روز را با نام روز استقلال افغانستان جشن می‌گیرند. پس از پیروزی مردم مسلمان افغانستان برای سومین بار در تقابل رودررو با انگلیس، انقلاب مردمی دیگر کشورها نیز با این اتفاق تاریخی آغاز شد که منجر به برچیده شدن حاکمیت روباه پیر از منطقه گردید.

حضور ارتش سرخ شوروی در افغانستان (۱۹۷۹ تا ۱۹۸۸)

ارتش سرخ اتحاد جماهیر شوروی به بهانه تقویت ارتش شکست خورده و ضعیف دولت کمونیستی وقت کابل، در ۶ دی ماه سال ۱۳۵۸ خاک افغانستان را اشغال کرد.

_{نظامیان تیپ هوابرد شوروی در روی یک تپه در سال ۱۹۸۸}

نیروهای ارتش سرخ سلاح و مهمات فراوانی را با خود وارد افغانستان کردند که ۱۰۰ دستگاه تانک T-60، جنگنده‌های میگ ۲۱ و ۲۳ و S-U، نفربرهای M-16 و ۳۶ فروند هلیکوپتر جنگی پیشرفته M-I24 بخشی از آن‌ها بود.

شوروی سابق در مرداد ماه سال ۱۳۵۸ تعداد ۱۰۰ فروند هواپیمای جدید را در پایگاه هوایی قندهار مستقر کرد و در مهر ماه همان سال «مارشال پاولوفسکی» فرمانده نیروهای زمینی شوروی با ۶۰ نفر از ژنرال‌های برجسته شوروی سابق به منظور تهیه نقشه و شناسایی نقاط استراتژیک وارد افغانستان شدند.

پس از این اقدام، حدود ۱۵۰۰ نظامی ارتش سرخ در آذر ماه سال ۱۳۵۸ در پایگاه هوایی بگرام و فرودگاه بین‌المللی کابل مستقر شدند و «حفیظ‎الله امین» رئیس‌جمهور وقت افغانستان را وادار کردند که به قصر دارالامان در جنوب غرب کابل برود تا بدین ترتیب تجاوز نظامی به شهر آسان‌تر شود.

_{نیروهای مجاهدین در مناطق کوهستانی ولایت «کنر» در نزدیکی مرز پاکستان سال ۱۹۸۰}

دولت کمونیستی وقت افغانستان و ارتش سرخ شوروی سابق که در این کشور مستقر بودند با مقاومت مجاهدین افغان و قیام گسترده‌ علیه آن‌ها در مناطق مختلف روبرو شدند.

_{خروج نظامیان ارتش سرخ شوروی از افغانستان در سال ۱۹۸۹}

نیروهای ارتش سرخ اتحاد جماهیر شوروی سابق، پس از ۹ سال و ۵۰ روز اشغال افغانستان، با تحمل تلفات ۵۰ هزار نفری و خسارت‌های سنگین مالی، بدون کوچک‌ترین دستاورد نظامی و سیاسی مجبور به ترک خاک افغانستان در ۲۶ بهمن ۱۳۶۷ شد.

حادثه یازده سپتامبر و حمله آمریکا به افغانستان

پس از حادثه ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ میلادی در نیویورک، آمریکا و متحدانش به بهانه «جنگ با تروریسم» و ایجاد ثبات به افغانستان سرازیر شدند اما با گذشت بیش از ۱۶ سال از حضور آن‌‌‌ها در این کشور، برخی کارشناسان معتقدند که نه تنها امنیت و ثبات در این کشور به وجود نیامده، بلکه موجب گسترش گروه‌های تروریستی و ظهور داعش در افغانستان شده است.

واشنگتن پس از حمله به برج‌های تجارت جهانی در نیویورک از گروه طالبان خواست که بن لادن را به واشنگتن تسلیم کند و پس از اینکه گروه طالبان با این خواسته آمریکا مخالفت کرد، جرج بوش رئیس‌جمهور وقت آمریکا، با شعار از بین بردن تروریسم بویژه گروه القاعده، برقراری نظام دموکراتیک، آوردن صلح و ثبات و از بین بردن کشت مواد مخدر و فساد اداری در افغانستان با تعدادی انبوه از نیروهای نظامی آمریکایی و پس از مدت اندکی نیروهای کشورهای عضو ناتو پا به افغانستان گذاشت.

حادثه ۱۱ سپتامبر زمینه را برای ایجاد یک ائتلاف جهانی به بهانه مبارزه با تروریسم در افغانستان علیه طالبان و القاعده به رهبری آمریکا فراهم کرد که منجر به حضور بیش از ۱۵۰ هزار نیروی نظامی از کشورهای مختلف جهان در این کشور شد.

اکنون با گذشت بیش از ۱۶ سال حضور نظامی آمریکا در افغانستان، در حالی که نمی‌توان پایانی را برای جنگ افغانستان متصور بود، طالبان همچنان حضور گسترده‌ای در افغانستان دارد و براساس برخی گزارش‌ها، حکومت مرکزی افغانستان تنها بر حدود ۶۰ درصد از خاک این کشور کنترل دارد.

در این جنگ بیش از ۲۴۰۰ نظامی آمریکایی و حدود ۱۱۰۰ نظامی از دیگر کشورهای عضو ناتو کشته شدند.

این در حالی است که نیروهای امنیتی افغان در سال گذشته تلفاتی سه یا چهار برابر این شمار را داشتند و درگیری‌ها در سال گذشته جان بیش از ۳ هزار غیرنظامی افغان را نیز گرفت.

استراتژی ترامپ در افغانستان/شکست امپراتوری‌ها ادامه می‌یابد

رئیس‌جمهور آمریکا بامداد ۱۲ آگوست سال ۲۰۱۷ میلادی استراتژی خود را اعلام کرد اما بر خلاف خواست اولیه‌اش با خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان مخالف است، زیرا نمی‌خواهد خلأ ایجادشده باعث قدرت گرفتن گروه‌های شبه‌نظامی شود. وی گفته بود که آمریکا باید حضور در افغانستان را ادامه دهد تا شرایط قابل پیش‌بینی و غیر قابل قبول خروج سریع نظامیان این کشور در افغانستان صورت نگیرد.

با این حال، ترامپ بر خلاف انتظار کارشناسان شمار نیروهایی که قرار است به افغانستان اعزام شوند را اعلام نکرد، این در حالی است که گزارش‌ برخی منابع آگاه از توافق ترامپ برای اعزام ۴۰۰۰ نظامی بیشتر به افغانستان خبر می‌دهند. رئیس‌جمهور آمریکا در این باره گفته که تعداد نظامیان بر اساس شرایط این کشور تعیین خواهد شد.

ترامپ در یک سخنرانی تلویزیونی در یک پایگاه در نزدیکی گورستان نظامی آرلینگتون در نزدیکی واشنگتن صحبت می‌کرد که محل دفن تعداد زیادی از ۲۴۰۰ نظامی کشته شده آمریکایی در افغانستان است. ترامپ اظهار داشت آمریکا دیگر نمی‌تواند در برابر پناه دادن پاکستان به مخالفان مسلح دولت و گروه‌های شبه‌نظامی ساکت بماند.

رئیس‌جمهور آمریکا همچنین خواستار نقش بیشتر هند در کمک به ایجاد امنیت در افغانستان، از جمله در زمینه  گسترش همکاری‌های اقتصادی شد.

با این که استراتژی جدید آمریکا مورد استقبال حکومت افغانستان قرار گرفته، اما این موضوع نارضایتی کارشناسان سیاسی افغان و همچنین خارجی را نیز در پی داشته است، زیرا به باور آنان باعث تشدید جنگ در افغانستان خواهد شد و به تامین امنیت و ثبات در این کشور کمکی نخواهد کرد.

«جاوید کوهستانی» کارشناس مسائل نظامی گفته که فشارها بر پاکستان و ابراز خوشبینی درباره هند وضعیت را در کوتاه‌مدت متشنج کرده و موجب شدت گرفتن جنگ خواهد شد، امیدوار هستم که در بلندمدت این استراتژی باعث تامین امنیت در کشور شود.

از سوی دیگر، «احمد سعیدی» کارشناس مسائل سیاسی نیز با اشاره به نقاط ضعف و قدرت این استراتژی گفت: راهبرد جدید آمریکا ادامه جنگ افغانستان را در پی خواهد داشت.

«فرید زکریا» نویسنده و خبرنگار ارشد آمریکایی نیز در «واشنگتن پست» نوشت: سیاست خارجی آمریکا شکست خورده است و برای مشاهده این شکست نیز نشانه‌ای واضح‌تر از رویکرد این کشور در افغانستان وجود ندارد.

پس از گذشت ۱۶ سال جنگ و اعزام صدها هزار نظامی به افغانستان، رئیس‌جمهور جدید آمریکا تصریح می‌کند که تغییرات بنیادین را در رویکرد این کشور در قبال افغانستان ایجاد خواهد کرد؛ با این حال طی ماه‌های اخیر شاهد هستیم که ترامپ نیز ادامه اقدامات مشابه دولت‌های پیش از خود را انجام داده  و نتیجه آن نیز این شد که آمریکا شدیدا درگیر جنگ بی‌پایان در افغانستان شده است.