صلح و آرامش در خانه

صلح و آرامش در خانه

شهید شید قطب

 خانه؛ مأوی و مسکن انسان است و در سایه آن دوران
کودکی و کوچکی به سر مرسد، و هر کودکی، خواهی نخواهی راه و روش آینده خود را از
“خانه” یاد میگیرد و برنامه زندگی وی در هوای هر خانه ای که تنفس میکند،
شکل میگیرد. و چه بسیار بوده اند حوادث و وقایعی، که در پرده سینمای زندگی به
نمایش گذاشته شده و در تاریخ نیز تاثیراتی نیز کرده که انگیزه های ناپیدای آن از
عوامل خانه وی سرچشمه گرفته است.

بدون شک فردی که در
خانه خود از صلح و آرامش بهره مند نشود، ارزش واقعی صلح را درک نخواهد کرد و طعم آنرا
نخواهد چشید و هرگز فردی که در اعصابش ناراحتی، و در روحش تشویش، و در جانش نگرانی
است، هوادار صلح نخواهد بود.

اسلام، به موازات توجه
به روح و درون فرد و….و محیط اجتماع بین المللی، میکوشد که بذر صلح را در خانه
بپاشد و ریشه آنرا در آنجا محکم سازد زیرا همه آنها به مثابه زنجیر بهم پیوسته ای
هستند که در بین آنان اتحاد و پیوند ناگسستنی وجود دارد.

پیوند مقدس

اسلام نخست رابطه
خانوادگی و داخلی را به صورت روشن و درخشانی تصویر میکند که از آن اشعه: مهربانی،
عاطفه، محبت و همکاری میتابد و بوی عطر می آید:

روم ۲۱ از جمله آیه
های وی این است که برایتان از خودتان همسران آفریده، تا بدانها آرام گیرید و در
میان شما دوستی و مهربانی نهاد.

بقره ۱۸۷آنها پوشش
شمایند و شما پوشش آنهایید…

پس این پیوند مقدس
پیوند دلها، عامل آرامش و سکون رابطه مهربانی و دوستی است که شما در الفاظ آنهم نرمی
و مودت و عاطفه و مهربانی احساس میکنید و این مسئله، تعبیر کاملی از حقیقت ارتباطی
است که اسلام برای این پیوند انسانی محکم و دوستانه لازم میدارد، و این درست
هنگامیست که همه هدفهای این پیوند را نیز در نظر میگیرد که چگونه امتداد زندگی با
به دنیا آمدن فرزندان، بسته به آن است، و این هدفها، شکل پاک و بی آلایش به آن
میدهد و اسلام به پاکی و صمیمی بودن آن اعتراف میکند و روشها و خواستهای آنرا با
همدیگر یکسان میکند و از اینجاست که خداوند میفرماید:

بقره ۲۲۳ زنان شما کشت
شمایند ….

و در واقع به چگونگی
ازدیاد و اکثار، و تولید مثل توجه دارد. اسلام، این خلاء؛ یا این پناهگاه و مسکن
را با تمام قوا مراعات ؛ و با تمام نیرو و ضمانت ها احاطه میکند و طبق طبیعت و روش
کلی اسلام، فقط به پرتو افکنی های روحی، و امور معنوی اکتفا نمیکند. بلکه برای
پشتیبانی آن، برنامه های قانونی و ضمانت های تشریعی هم به پا میخیزند!

اولا: ضروری است که
این پیوند از روی رضا رغبت و اجازه باشد،

زن را بدون اجازه و
رضای خود وی نمیتوان به همسری انتخاب کرد و بایستی که طرفین _ اگر بخواهند_ همدیگر
را ببینند تا این رضایت و رغبت : جدی، پایدار، حقیقی، ریشه دار بوده و از واقعیت و
ادراک، برخاسته باشد : ” به زنی که میخواهید به همسری انتخاب کنید، نگاه
کنید، و این برای ادامه زناشویی وسیله خوبی است”.

ثانیا: بایستی این امر
، بطور آشکار و علنی باشد و روی این حساب در گوشه و کنار و بطور مخفیانه، مانند
جرم و گناه! نباید انجام پذیرد و بایستی ” ایجاب و قبول” صریح و روشن هر
دو طرف، در بین گروهی از شاهدان، بر زبان جاری شود، تا هیچگونه پرده ابهام و
تاریکی در بر پا داشتن این پیوند در میان نماند، تا آنجا که برای اعلان عمومی،
میتوان از “طبل” هم استفاده کرد تا همه مطلع شوند.

ثالثا: این عقد نکاح
باید دایمی باشد! و اگر در قصد انسان این باشد که این ازدواج موقتی است، عقد منعقد
نمیشود!. برای اینکه این پیوند برای ایجاد راحتی و استقرار است و برای آن است که
هر دو طرف بتوانند یک زندگی سالمی داشته باشند و در سایه آن بنای زندگی کنند.

برای آنکه اسلام محیط
خانه را، محیط مساعد و آماده ای برای تشکیل خانواده و تربیت کودک بسازد، مخارج زن
را به عهده مرد گذاشته و این امر را بر او واجب کرده است، تا به “مادر”
امکان کوشش کافی، وقت لازم، فراغت خاطر داده شود، و او بتواند “کودک”
این جوجه کوچک را بزرگ کند و بتواند نظم داخلی خانه را آماده سازد و سرو صورتی به
آن بدهد.

مادری که تحت فشار کار
بوده و مشکلات آنرا بعهده دارد و مقید به حضور سر ساعت، در اداره و کارخانه باشد و
نیروهایش پراکنده شود، هرگز نمیتواند که روح سالمی در خانه ایجاد کند و فرصتی نمی یابد
که حقوق تربیت کودک خرد سال را رعایت کند و علاوه خانه های زنان کارگر و کارمند،
همانند کاباره ها و کافه ها روح سلیم خود را از دست میدهد و در آن نسیم روحبخش خانگی!
نمیوزد، زیرا حقیقت “خانه” بوجود نمی آید مگر آنکه آنرا “زن”
ایجاد کند، و نسیم خانه در محیط خانه نمیوزد، مگر آنکه بهار “زن” فرا
رسد! و  روح و روح مهربانی و مودت خانه
پیدا نمیشود مگر آنکه “مادر” سرپرست امور خانه گردد.

زن یا همسر یا مادری
که وقت و کوشش و نیروی روحی و جسمی خود را در “کار” بیرون از منزل، صرف
میکند و در فضای خانه، چیزی جز ملال، خستگی و سهل انگاری در کار های داخلی، بوجود
نمی آورد .

بیرون رفتن زن برای
کار و برای بدست آوردن معاش شکست دردناکی برای خانه است که البته در صورت ضرورت و
ناچار باید بدان تن در داد، ولی در روزگاری که نیازمندیهای ضروری برای آن نباشد و
مردم بتوانند از آن پرهیز و دوری کنند، و در عین حال از روی تقلید بدان تن در دهند…
این انجماد و لعنتی است که دلها و عقلها و وجدانها در دوران گمراهی و مادیگری و سرنگونی
و سقوط، بدان دچار میشوند!؟

مسئولیت کارها؟

در راه استقرا کامل و برقراری
نظم خانگی و از بین بردن کشمکش و هرج و مرج داخلی، اسلام “مرد” را به
سرپرستی امور برگزیده است و این فقط برای ایجاد دیسپلین و نظمی است که اسلام شدیداً
به آن علاقمند است، تا آنجا که پیامبر اکرم امر میکرد: “وقتی دو نفر از شما
توده مسلمان، برای انجام کاری میروند باید یکی از آنان سرپرست و مسئول کار شناخته
شود”.

بدون شک توحید و وحدت
رهبری، برای سلامت “کشتی” ضروری است و “کشتی خانه” هم باید
رهبری صحیحی داشته باشد تا ساکنین خود را در دریای اجتماع، سالم نگه دارد و ترتیب
و نظم آن را از هم پاشیدگی باز دارد.

البته در اینجا
نمیتوان گفت که اسلام جانب مرد را نگه داشته و رهبری خانه را به او سپرده است،
برای اینکه باید قدری تامل کرد و انصاف داد و دید که : عقل و منطق سلیم به چه کسی
اجازه رهبری میدهد؟ به زنی که به حکم وظیفه اولی خود در رعایت کودک و بسط روح مودت
در محیط خانه، دارای عواطف و احساسات بی آلایش و رقیقی است! یا به مردی که اسلام
او را مامور پرداخت مخارج خانه ساخته، تا زن بتواند مسایل داخلی و مشکلات خانه را
حل کند و نیرو و کوشش خود را در آن را صرف نماید؟

اسلام به طور کلی،
رهبری برای ایجاد نظم و ترتیب در عمل را، لازم میداند و مرد را برای اینکار انتخاب
میکند، زیرا که مرد، در خلقت و تجربه های روزمره خود، برای انجام این وظیفه باریک
و سنگین، بهتر از شریک زندگی خود میباشد.

وقتی ما مسئله را به
این سادگی و روشنی مطرح سازیم، حقیقت سروصدا های بی جا و غیر معقولی را که گروهی
در این زمان، زبانزد عام و خاص کرده اند، و مدعی شده اند که آزاد فکری! و آزاد
اندیشی موجب پیدایش این “سروصدا” شده و آنرا موضوع اساسی بحث و بررسی قرار
داده است، کاملا روشن میشود.

در واقع هیچگونه
مبارزه ای بین زن و مرد، علیه همدیگر نیست و نباید باشد و این رژیمی است که اسلام
بوسیله آن میخواهد حلقه ای از حلقه های صلح و آرامش را در خانه پدید آورد و در
حقیقت ضامن استقرار و امنیت خانه است، ولی متاسفانه در دورانهای سقوط و انحطاط
اجتماعی و در عصر آزادی، از مسائل جدی و اساسی انسانی، برای اجتماع جز پرچم شعار!
و پوسته ظاهری! چیزی باقی نمیماند.

آمیزش و آرایش!

در راه آرامش خانه و
خانواده، و بسط و توسعه اطمینان و اعتماد و یقین به همدیگر در محیط خانه، اسلام از
آرایش و تجمل برای دیگران و از آمیزش آزاد با اجنبی، منع کرده و حتی زنان پیامبر
را به عفت و پاک دامنی و خود نشان ندادن و تحفظ امر میکند:

احزاب ۵۹ :ای پیامبر
به همسرانت و دخترانت و زنان مؤمنان بگو، روپوشهایشان را به خودشان بپوشانند…

نور ۳۰-۳۱ به مردان
مؤمن بگو: دیدگان خویش باز گیرند و فروج خویش نگهدارند، این برای ایشان پاکیزه تر
است که خدا از کارهایی که میکنند آگاه است. و به زنان مؤمن بگو: دیدگان
خویش بازگیرند و فروج خویش حفظ کنند و زینت خویش نمایان نکنند، جز آنچه آشکار است،
و سرپوشهایشان را به گریبان ها کنند و زینت خویش نمایان نسازند مگر برای شوهرانشان
یا پدرانشان، یا پدر شوهرانشان یا پسرانشان یا پسر شوهرانشان یا برادرانشان یا
برادر زادگانشان یا خواهر زادگانشان یا زنانشان یا آنچه مالک آن شده اند، یا مردان
بی تمنا که مستقل نیستند، یا کودکانی که از نگفتنی های زنان خبر ندارند و پای
نکوبند که آنچه از زینتشان نهان شده معلوم شود، ای گروه مؤمنان بسوی خدا باز گردید
شاید رستگار شوید.

از حقوق مرد وزن، هر دو
این است که هر کدام از یکدیگر مطمئن باشند و مرتکب کارهایی نشوند که احساسات و
عواطف همسر خود را جریحه دار میسازد و فکر او را از راه راست منحرف میکند و اگر چه
این انحراف و ناراحتی منجر به سقوط و جرم هم نشود! ولی چون رابطه “پیوند
مقدس” را  سست و متزلزل میکند و
اعتماد و اطمینان کامل را از بین میبرد، بایستی از آن پرهیزکرد و دوری جست. این
انحراف در عواطف و احساسات، و سپس سقوط گناه، تا آخرین مرحله آن همه روز و در هر
ساعت در اجتماعات و محیط هایی که زنان با اجنبی آمیزش و روابط دارند و خود را زینت
کرده و آرایش نموده نشان میدهند، بوقوع میپیوندد و خانواده ها را بر باد میدهد.

——————————————-

منبع : اسلام و صلح
جهانی

مولف : شهید شید قطب

مترجم : هادی خسرو
شاهی /زین العابدین قربانی

انتشارات: دفتر نشر
1372