موضوعی دقیق و لطیف در مورد نفس

موضوعی دقیق و لطیف در مورد نفس

بدیع الزمان سعید نورسی

خدای متعال می فرماید «إِنَّ النَّفْسَ لأَمَّارَهٌ بِالسُّوءِ»

(نفس ( سرکش طبیعهً به شهوات می‌گراید و زشتیها را تزیین می‌نماید و مردمان را ) به بدیها و نابکاریها می‌خواند) یوسف/۵۳

و پیامبر اکرم می فرماید :سرسخت ترین دشمنت ،نفسی است که در سینه ات جای دارد .[۱]

آری شخصی که نفس خود را دوست دارد ،نفس اماره و – تزکیه نشده – خود را دوست دارد و بدان مغرور  و مباهی است ،و در حقیقت جز نفس خود هیچ کس را نمی خواهد و حتی اگر نسبت به یک نفر ابراز محبت کند ، از صمیم قلب نیست ، بلکه چه بسا به خاطر جلب منفعت به او ابراز محبت و علاقه می کند و آرزو و توقعی از او دارد ،چنین انسانی همیشه تلاش می کند خود را در دل مردم جای دهد و محبت آنها را جلب نماید ؛و همیشه سعی می کند آنها را شگفت زده کند ، وهر قصور و تقصیری رااز خوددور کند ، و هرگز نقصی را در خود پذیرا نیست بلکه همیشه مانند یک وکیل دفاع دلسوز ، در مورد برائت خود به دفاع می پردازد ، نفس خود را با مبالغه وحتی چاخان و دروغ می ستاند.

میخواهد آنرا از هر نوع عیب ونقصی منزه ومبرا  جلوه دهد، وحتی آنرا بحد تقدیس می رساند،بلکه کار را به جایی میرساند که آیه: « أَرَأَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ»

(‏کسی که هوی و هوس خود را معبود خویش می‌کند ) فرقان/۴۳

در باره اش صدق می کند . آنگاه سیلیهای محکم و درد آور آیه کریمه بر او وارد و نواخته می شود ،و تعریف و تمجیدش، بدوری جستن و گریز مردم از او تبدیل می شود ، و جلب محبتشان به بیزاری و پرهیز از او مبدل گشته و عکس قصد و آرزویش را می یابد ،علاوه بر این خلوص نیت و پاکی ارادت را از دست می دهد زیرا اعمال اخرویش با ریا و تزویر درآمیخته است. آنگاه در مقابل شهوات و هوا و هوسش مغلوب می شود، این است نفسی که عاقبت را نمی بیند و درباره نتیجه و سرانجام آن نمی اندیشد عشق و فریفته لذت آنی است بلکه آرزو وهوس گمراهیش او را وادار می کند ، به خاطر یک ساعت لذت ، یک سال در زندان بخوابد حتی گاهی به خاطر تسکین نفس و انتقام و شهوت وغرور ،که یک دقیقه هم دوام ندارد ، ده سال کیفر عدالت را تحمل می کند .

چنین انسانی حال آن طفل نادان را پیدا می کند که بدون توجه به ارزش قرآنی که آنرا می خواند و یاد می گیرد، قرآن شریف را به یک تکه حلوای ناچیز می فروشد و نیکیهای خود را که از الماس گرانبهاتر است بسان یک تکه شیشه بی ارزش خرج و عوض می کند . این است همان احساسات و هوی و غرورش، لذا خسارت و ضرر فراوانی می بیند ، در صورتیکه می بایست سود سرشاری نصیبش بشود. پس بار خدایا! ما را از شر نفس وشیطان جن و انس محفوظ بدار ……. . آمین

—————————————————-

منبع: راهنمای نسل جوان

نویسند: استاد سعید نورسی

مترجم: محمد طاهر حسینی

نشر:  احسان -۷۱

۱] (اعدی اعدامیک  نفسک  التی  بین جنبسیک ) بیهقی در ( الزهد ) با سندی ضعیف روایت کرده و از حدیث انس شاهد گرفته است .