خط‌کشی بین دختران و پسران دانشجو
خط‌کشی بین دختران و پسران دانشجو
حضور دختران در دانشگاه‌ها، همیشه دغدغه
ذهنی گروهی از متولیان فرهنگی کشور بوده است. آنها طوری رفتار می‌کنند و سخن می‌گویند
که گویی همه مشکلات اخلاقی دانشگاه‌ها از وجود دختران در دانشگاه ناشی شده است؛
برای این مسوولان فرهنگی با هم بودن پسران در کنار هم اصلا نگرانی‌ای ایجاد نمی‌کند
اما به محض اینکه یک دختر دانشجو در کنار این پسران قرار گرفت، دقت می‌کنند و
قوانین و بخشنامه‌های سفت و سخت می‌نویسند، تا اخلاق بر باد نرود. آنها به گونه‌ای
عمل می‌کنند که گویی دختران بر باددهنده اخلاقند. بهترین راه برای دریافتن نوع
نگاه روسای فعلی دانشگاه‌های کشور به دختران، سر زدن به دانشگاه‌ها و دیدن رفتار
مسوولان دانشگاه با دختران است.
یکی از دانشجویان دختر کارشناسی ارشد
دانشگاه‌های تهران می‌گوید: «سه ماه است که روی تابلوی یکی از مراکز کاملا علمی و پژوهشی
دانشگاه نوشته‌اند خانم‌ها نمی‌توانند از ساعت ۶ عصر به بعد در مرکز حضور داشته
باشند.» تا به حال در چند دانشگاه کشور از جمله دانشگاه علوم پزشکی شیراز، دانشگاه
ارومیه و دانشگاه تربیت معلم دوربین‌های مداربسته‌ای کار گذاشته شده است که
دانشجویان را در همه مکان‌های دانشگاه زیر نظر داشته باشند. در شهرهای مذهبی مثل
قم و یزد، دانشجویان دختر و پسر با هزینه‌ای بیشتر برای دانشگاه، در کلاس‌های
جداگانه‌ای درس می‌خوانند و حتی در خیابان‌های دانشگاه از صحبت کردن با جنس مخالف
نهی شده‌اند. اردوهای مختلط دانشجویی کاملا حذف شده است و برای اردوهای علمی هم به
شرط اینکه استادی تمام مسوولیت اخلاقی اردو را قبول کند، مجوز صادر می‌شود. البته
کمتر کسی پیدا می‌شود که مسوولیت رفتار و کردار پنجاه نفر، صد نفر یا بیشتر را
گردن بگیرد. در بیشتر دانشگاه‌های کشور ورودی دختران و پسران جداست و در کنار در
ورودی دکه کوچکی است که دختران باید از میان آن عبور کنند. یکی از دختران دانشجو
که هر روز از میان این دکه وارد دانشگاه می‌شود می‌گوید: «توی این کیوسک‌ها یک
خانمی نشسته که با دقت به چهره و لباس شما نگاه می‌کند. مثلا می‌گوید «کوتاهه»؛
یعنی دیگر این مانتو را نپوش چون کوتاه است یا اگر کسی از بیرون با روسری آمده
باشد، می‌گوید: «باید با مقنعه وارد شود.» اعمال نظارت‌هایی از این دست، اواخر سال
گذشته در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی اعتراض بسیار تندی را در پی
داشت. قرار بود یکی از خانم‌های حراست دانشگاه به دانشکده بیاید و بر پوشش و آرایش
دختران دانشجو اعمال نظر کند. دختران تریبون آزادی در حیاط دانشکده برگزار کردند و
گفتند که اگر این اتفاق بیفتد، همان روز اول آن کارمند را به دانشکده راه نخواهند
داد. در آن تریبون آزاد دختران آیین‌نامه اخلاقی‌ای را به دست دانشجویان دادند که
می‌گفتند مسوولان دانشگاه آن را تدوین کرده‌اند و در یکی از بندهای آن حتی برای
لاک ناخن، ریمل و رژ لب خانم‌ها مقررات وضع شده بود. در دانشگاه تهران هم یک سالی
است که آیین‌نامه‌‌ای مشهور به «منشور اخلاقی» در حال تدوین است و البته با توجه
به فضای دانشگاه تهران بعید است به خشکی و تنگی آیین‌نامه دانشگاه علامه باشد.
نگرانی از کنار هم بودن دختران و پسران
مساله امروز و دیروز برخی از متولیان فرهنگی کشور نیست؛ در اوایل انقلاب هم پیش از
اینکه انقلاب فرهنگی باعث چند سال بسته‌شدن دانشگاه‌ها شود، بحث اختلاط دختران و
پسران مطرح شد. حتی در برخی از دانشگاه‌ها بین دختران و پسران در کلاس‌های درس،
دیوار درست کردند و تیغه کشیدند که این اتفاق باعث رنجش آیت‌الله خمینی هم شد.
زهرا اشراقی که نوه ایشان و دانشجوی دانشگاه تهران در ابتدای انقلاب است، در گفت‌وگویی
با روزنامه هم‌میهن گفته است: «دقیقا خاطرم هست، در طرح دیوارکشی در کلاس‌های
دانشگاه اولین جایی که دیوار کشیدند دانشکده ادبیات دانشگاه تهران در گروه فلسفه
بود. من خودم را به سرعت به خانه رساندم و همه نظرات و نگاه‌هایی را که در دانشگاه
میان دانشجوها مطرح بود به آقا انتقال دادم، امام گفتند که تا فردا دیوار را
بردارند.»
انقلاب فرهنگی باعث تصفیه بسیاری از دختران
و پسرانی شد که پیش از آن در دانشگاه با هم ارتباط نزدیکی داشتند. تعدادی از
دخترانی که پیش از انقلاب در فعالیت‌های ورزشی یا تفریحی شرکت می‌کردند، از
دانشگاه اخراج شدند. اغلب آنها پیش از آن هیچ کمکی به انقلاب اسلامی نکرده بودند.
عمادالدین باقی در کتابی که درباره تاریخ جنبش دانشجویی ایران نوشته است، از قول
یکی از انقلابیان می‌نویسد که پیش از به ثمر رسیدن انقلاب، یکی از فعالیت‌های
دانشجویان این بوده که به خیابان‌های اطراف دانشگاه تهران یا تبریز می‌رفته‌اند و
دختران و پسرانی که خیلی نزدیک هم نشسته بودند را به شدت کتک می‌زدند.
پس از انقلاب فرهنگی و شروع جنگ، ارتباط
دختران و پسران در دانشگاه‌ها بسیار محدود شد. آنها در حد امکان در کلاس‌های درس
جداگانه یا در ردیف‌هایی جداگانه در یک کلاس، درس می‌خواندند و بیرون از کلاس هم
تقریبا ارتباط و مراوده‌ای با هم نداشتند. دانشجویان دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ خوب به
خاطر می‌آورند که اگر با جنس مخالف کمی گرم می‌گرفتند باید منتظر تذکری کتبی یا
شفاهی می‌بودند. به تدریج دانشگاه‌های ویژه دختران نیز همچون دانشگاه الزهرا که
پیش از انقلاب «مدرسه عالی دختران» نام داشت، کار خود را از سر گرفته بودند. پس از
آن هم دانشگاه دیگری در قم به نام «دانشگاه علوم پزشکی فاطمیه» تاسیس شده بود که
در سال ۸۱ به دلایل مدیریتی منحل شد.
رییس‌جمهورشدن خاتمی در سال ۷۶ فضای دانشگاه‌ها
را باز کرد. مردم ایران در اولین سالگرد دوم خرداد از تلویزیون دیدند که خاتمی و
دانشجویان در صحنی که برای نماز جمعه در دانشگاه تهران ساخته شده است، گرد آمده
بودند و دختران و پسران با نشاط برای سخنان رییس‌جمهور سوت و کف می‌زدند و با دست‌های
بالا برده، او را تشویق می‌کردند. برخی از مسوولان از همان زمان نگران وضع فرهنگی
دانشگاه‌ها شدند اما با همه این شرایط از محدودیت‌های گذشته کاسته شد. با حمله به
کوی دانشگاه تهران در سال ۷۸ نیز فضای اجتماعی دانشگاه‌ها به رکود منجر نشد. اما
از دوره دوم ریاست‌جمهوری سید محمد خاتمی، مسوولان تصمیم گرفتند محدودیت‌هایی را
اعمال کنند. مثلا در همین مقطع، شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست خاتمی تصویب
کرد که دانشجویان دیگر حق ندارند به اردوهای مختلط بروند.
با این وجود، تا پایان دوره اصلاحات فضای
اجتماعی دانشگاه‌ها، کج‌دارومریز در حرکت بود. گاهی برخی از استادان یا دانشجویان
تندرو به برگزاری مراسم ساده‌ای مثل کنسرت موسیقی، شب یلدا یا پرسش و پاسخ با یک
کارگردان یا بازیگر سینما اعتراض می‌کردند اما شرایط سیاسی و فضای اجتماعی دانشگاه‌ها
طوری بود که نمی‌توانستند محدودیت‌های خود را اعمال کنند. با نشستن محمود احمدی‌نژاد
بر کرسی ریاست‌جمهوری، اکثر این استادان معترض در دانشگاه‌ها رییس، معاون و مدیر
کل شدند و با اختیاراتی که داشتند، می‌توانستند نظر خود را به جامعه دانشجویی
اعمال کنند. بسته‌شدن فضای سیاسی دانشگاه‌ها و اخیرا طرح معروف پلیس که «امنیت
اجتماعی» نام گرفته، به کمک اعمال محدودیت‌ها آمده و پس از گذشت بیش از ربع قرن از
انقلاب اسلامی و پشت سر گذاشتن تجربه‌های گرانبها و پرهزینه، برخی طرح‌های اوایل
انقلاب همچون تفکیک جنسیتی دانشگاه‌ها دوباره به گوش می‌رسد.
به همین مناسبت چندی است که سایت اینترنتی
نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها که به نظر می‌رسد در دو سال اخیر، تاثیر بسیار
بیشتری در سیاست‌گذاری‌های فرهنگی دانشگاه‌ها داشته، در پاسخ به پرسش‌های
دانشجویان مخاطب سایت درباره مختلط بودن کلاس‌ها و فعالیت‌های دانشجویان، نظرات
خود را اعلام می‌کند. روزنامه اعتماد در اوایل هفته گذشته توانست قسمتی از این
پاسخ‌ها را چاپ کند. نویسندگان این سایت در همه پاسخ‌های خود بر اینکه صرف کنار هم
بودن دختران و پسران در دانشگاه کار بدی نیست تاکید دارند اما شرایطی را برای این
امر قایل هستند. در این سایت آمده است: «تجربه تاریخی و بشری نشان داده است که
اختلاط و ارتباط آزاد زنان و مردان به مصلحت انسانها نبوده است. البته اختلاط و
ارتباط و تماس زن و مرد چنانچه مستلزم و موجب گناه و حرام نباشد، بلامانع است.
بنابراین ارتباط زن و مرد برای تحصیل علم و فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی
اشکالی ندارد. ولی در عین حال با توجه به شرایط خاص دوران جوانی، طولانی بودن
دوران تجرد غالب دانشجویان و خطرات جدی تمایلات آشکار و پنهان غرایز نفسانی لازم
است برادران و خواهران دانشجو روابط خود را از نظر کمی و کیفی تحت کنترل قرار دهند
و در سطح ضرورت حفظ کنند. [… ] اگر ضرورتی ایجاب نمی‌کند حتی‌الامکان چنین
روابطی با نامحرم برقرار نشود و خواهران دانشجو در مقابل افراد نامحرم، رفتاری
متکبرانه داشته باشند نه رفتاری صمیمانه. اینکه در احکام شرعی می‌فرمایند در غیر
ضرورت مثلا مکروه است مرد با زن هم‌صحبت شود، مخصوصا مرد و زن جوان ، به این دلیل
است که چه بسا همین هم‌صحبت شدن‌ها، غرایز جنسی افراد را تحریک کند و یک الفت و
محبت شهوانی بین مرد و زن ایجاد و نقطه آغازی برای غوطه‌ور شدن در انحراف و فساد
شود.»
نویسندگان سایت نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها
درباره اجتماع‌های مختلط دانشجویی نوشته‌اند: «اصل اجتماع دختران و پسران، در یک
محیط اشکال ندارد؛ ولی اگر بانوان حجاب کامل را رعایت نکنند و آقایان نگاه
گناهآلود داشته باشند و محرمات دیگری (از قبیل موسیقی حرام و مانند آن) انجام
گیرد، اجتماع آنان در آن محل جایز نیست.» نظر این نهاد درباره مختلط‌بودن کلاس‌ها
نیز چنین است: «به نظر ما در وضعیت کنونی و با توجه به واقعیات موجود در بسیاری از
دانشگاه‌ها مبنی بر عدم رعایت ارزش‌ها و شئونات اسلامی و برخی مشکلات و ناهنجاریهای
ناشی از آنکه به هیچ وجه شایسته و زیبنده جو مقدس و محیط علمی دانشگاه نیست،
اختلاط پسر و دختر در دانشگاه‌ها مضرات و آفت‌هایی را به دنبال دارد.» این آفت‌ها
عبارتند از: «به‌وجود آمدن برخی انحرافات جنسی، اخلاقی و اجتماعی در اثر عدم رعایت
شئونات اسلامی از قبیل حجاب کامل و…»، «افت تحصیلی در اثر مشغول شدن روح، فکر و
قوه خیال دانشجو به… و عدم توجه کافی به مطالب استاد یا مطالب کتاب در زمان
مطالعه و…» و نیز «اضطراب و نگرانی ناشی از انگیزش شهوانی و دشواری ارضای صحیح و
مشروع». البته در همین قسمت به فواید مختلط بودن کلاس‌ها نیز اشاره شده است. این
فواید شامل صرفه‌جویی در هزینه‌های برگزاری کلاس‌های جداگانه، شناخت روحیات جنس
مخالف و «تمرین تقوا، عفت و پاکدامنی و قرار گرفتن در معرکه کارزار و جهاد جدی با
نفس اماره» است.
آیین‌نامه
حفظ حدود و آداب اسلامی در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی
(مصوب یکصد و بیست و یکمین جلسه مورخ
۶/۵/۱۳۶۶ شورای عالی انقلاب فرهنگی)
فصل
اول
حفظ حدود اخلاق اسلامی در برخوردها و
معاشرت‌ها:
۱- دانشجویان زن و مرد لازم است در کلاس‌های
درس در دو ردیف جداگانه بنشینند.
تبصره: هرگاه در دانشگاهی جدا کردن کلاس‌های
مخصوص زنان و مردان میسر باشد و مشکلی از لحاظ بودجه و کیفیت تحصیل به
وجود نیاورد کلاس‌ها باید جدا باشد.
۲ – در بیمارستان‌های آموزشی باید کوشش
شود که به تدریج بخش‌های بیماران زن و مرد از یکدیگر جدا باشد و همچنین هر
جا میسر است در اتاق‌های عمل از اختلاط زن و مرد خودداری شود و حتی‌المقدور
از کادر پرستاری زن برای زنان و مردان استفاده شود و مسائل شرعی رعایت
شود.
۳ – در آزمایشگاه‌ها و بخش‌های تزریقات
هرگاه برای تزریق و پانسمان، هم متخصص مرد بود و هم متخصص زن، از متخصص
مرد برای بیماران مرد و از متخصص زن برای بیماران زن استفاده شود.
۴ – در محل‌های تردد و نصب اعلانات در
دانشگاه‌ها، هرگاه احتمال ازدحام رود، باید محل‌های جداگانه برای زنان و
مردان در نظر گرفته شود.
۵ – لازم است که دانشجویان زن و مرد از
آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها و سالن‌های تشریح و اتاق کامپیوتر و غیره حتی‌المقدور
در نوبت‌های خاص و به طور جداگانه استفاده کنند.
۶ – سالن‌های طراحی و مدل (آتلیه‌ها) و
خود مدل‌ها باید منطبق با شوون اسلامی باشد و محیط کار حتی‌المقدور برای زنان
و مردان جدا باشد.
۷- دانشجویان زن و مرد لازم است در گروه‌های
مجزا به کارهای گروهی دانشجویی از قبیل انجام پروژه‌ها و طراحی و کارهای
عملی و مانند آن بپردازند، مگر اینکه مجزا کردن زن و مرد منجر به مختلف شدن
کار یا تعطیلی آن شود.
۸ – دانشگاه‌ها باید تدابیری اتخاذ کنند تا
در محیط‌های اداری باتوجه به امکانات موجود از اختلاط غیرضروری زن و مرد
تا جایی که منجربه اختلال و تعطیلی کارها نشود جلوگیری به عمل آورند.
۹ – مسوولان مرد باید از منشیان مرد استفاده
کنند.
۱۰ – در آن قسمت از دانشگاه‌ها که عموم
مراجعه‌کنندگان مرد هستند (از قبیل خوابگاه‌ها) لازم است از کارمندان مرد
استفاده شود و در آن قسمت که مراجعه‌کنندگان زن هستند از کارمندان زن.
۱۱ – اماکن عمومی مانند قرائت‌خانه
کتابخانه و خوابگاه‌ها و اتاق‌های غذاخوری باید از برای زنان و مردان جدا
باشد یا برای هر جنس از نوبت جداگانه استفاده شود.
تبصره – برای اماکن ورزشی نوبت استفاده
مردان باید جدا از نوبت زنان باشد.
۱۲ – روابط میان استادان و دانشجویان و
کارمندان باید مطابق با مقررات دانشگاهی و ضوابط اخلاق اسلامی باشد و هرگاه
کسی خلاف آن را مشاهده کرد بنابر اصل نهی از منکر به متخلفان تذکر دهد و
اگر تذکر او موثر واقع نشد مراتب را به مقامات مسوول دانشگاه اطلاع دهد.
۱۳ – زنان در محیط کار و تحصیل باید از
پوشش اسلامی استفاده کنند و از پوشیدن لباس‌های تنگ و زننده و آرایش و
تبرج پرهیز کنند و مردان نیز نباید از لباس‌های زننده استفاده کنند.
۱۴ – مسوول اجرای این آئین‌نامه روسای
دانشگاه‌ها و مدارس عالی خواهند بود که می‌توانند با کمک کمیته‌های انضباطی
یا هیات‌های رسیدگی به تخلفات اداری به تخلفات رسیدگی کنند.
تذکر: فصول بعدی این آئین‌نامه متعاقبا
به تصویب شورای عالی خواهد رسید.
تک‌جنس
یا جنس تک
در حال حاضر بیش از ۱۲۰ دانشگاه تک‌جنسیتی
مخصوص زنان در ایالت‌های مختلف آمریکا وجود دارد، اغلب این دانشگاه‌ها و کالج‌ها
تحت حمایت کلیساها و فرقه‌های مذهبی مسیحی اداره می‌شوند و در برخی از موارد شرکت‌های
بزرگ اقتصادی همچون IBM
از این مراکز حمایت مالی می‌کند. با این حال به گزارش خبرگزاری CNN از سال ۱۹۹۵ تا امروز بیش از ۱۰
دانشگاه تک‌جنسیتی در آمریکا تعطیل یا ادغام جنسیتی شده‌اند.
اغلب این دانشگاه‌ها عنوان یکی از قدیسان
مسیحیت همچون کالج برنارد، بندیکت، کالج سن جوزف و سنت الیزابت را برخود دارند.
کالج‌های تک‌جنسیتی آمریکا در شهرهای مختلفی همچون استاتن و نیویورک است، اما مرکز
تمرکز دانشگاه‌هایی صرفا برای زنان بیش از هر چیز در ایالت ویرجینیاست، زیرا جوامع
مذهبی در این بخش حضور فعال و پررنگی دارند. با وجود اینکه این دانشگاه‌ها با برخی
از قوانین فدرال آمریکا مغایرت دارند، اغلب دست‌اندرکاران و قائلان به این تفکیک
با استناد به قوانین ایالتی سعی در تعدیل این مساله دارند و قوانین ایالتی
ویرجینیا قدرت مانور بیشتری به این جوامع می‌دهد. در برخی از این دانشگاه‌ها که به
گفته منتقدانشان بیشتر به صومعه شبیه‌اند تا دانشگاه حضور مردان کلا قدغن است و
همه استادان نیز زن هستند.
دانشکده اسمیت یکی از دانشگاه‌های تک‌جنسیتی
معتبر از لحاظ سطح علمی است. این دانشگاه در اواخر قرن نوزدهم و به منظور فراهم‌کردن
بستری برای تحصیل بهتر زنان تاسیس شد، دانشگاه اسمیت در منطقه بوستون قرار دارد و
پایه‌گذاران آن زنان کاتولیک قسم‌خورده در کلیسا هستند، با این حال مسوولان دانشگاه
پس از سال‌ها پافشاری مبنی بر ادامه روند پذیرش تک‌جنسیتی دانشجو از اوایل سال
۲۰۰۰مجبور شد قانون تک‌جنسیتی را حذف کند تا مشکلات مالی و تعطیلی تهدیدش نکند.
در این میان معروف‌ترین کالج‌های تک‌جنسیتی
که به کالج‌های هفت‌خواهر مشهور است، با نام‌های برناردا، برایان، ماور، مانت
هالی، اوک، اسمیت و لس لی از اهمیت و اعتبار زیادی برخوردارند. این مجموعه برای
اولین‌بار در سال ۱۹۶۹ در یکی از شعبات‌اش پذیرفت که دانشگاه را از حالت تک‌جنسیتی
خارج کند، زیرا دیگر تعداد دانشجویان این دانشگاه در مجموع ۵ هزار نفر هم نبود.
مارلین اوک، مسوول این گروه دلیل ادغام جنسیتی را دچار نشدن به سرنوشت دانشگاه‌هایی
همچون رادکلیف اعلام کرده بود. دانشگاه رادکلیف یکی از دانشگاه‌های معتبر علمی با
بیش از ۱۰۰ سال سابقه بود که به پایبندی به آموزه‌های سختگیرانه کاتولیکی اصرار
داشت و دست آخر به دلیل عدم استقبال و مشکلات مالی تعطیل شد.
دانشگاه‌های تک‌جنسیتی آمریکا از کمترین
حمایت‌های مالی دولت برخوردارند و همین مساله باعث شده است طرفدارانی هم داشته
باشند. در حال حاضر بیشترین حمایت مالی از این دانشگاه‌ها از سوی بنیادهای خصوصی و
مذهبی همچون اندرو ملون و انجمن ملی دانشگاه‌های مستقل و از همه بیشتر شرکت IBM صورت می‌گیرد.
دانشگاهی برای فعالان حقوق زنان
دانشگاه هامبورگ آلمان یکی از دانشگاه‌هایی
است که برای بقای خود دست به ابتکار جالبی زده است. این موسسه یکی از معدود
دانشگاه‌های تک‌جنسیتی آلمان محسوب می‌شود که بر مبنای تفکر سکولار پیش می‌رود هر
چند که پایه‌گذاران اولیه این دانشگاه کاتولیک‌های سرسخت بودند که تا مدت‌ها
یهودیان و مسلمانان را در این دانشگاه نمی‌پذیرفتند. دانشگاه هامبورگ در حال حاضر
در حوزه مطالعات اجتماعی زنان یکی از دانشگاه‌های معتبر جهان است.
پاکستان و دانشگاه‌های تک‌جنسیتی که جان می‌گیرند
این روزها احزاب مذهبی پاکستان موفق شده‌اند
جناح قدرتمندی را تشکیل بدهند، احزاب مذهبی پاکستان در راستای تاثیرگذاری بیشتر در
سطح اجتماعی زندگی پاکستان تصمیم گرفته‌اند مستقلا دست به تاسیس دانشگاه‌های
جداگانه‌ای برای زنان بزنند.
قاضی حسین احمد، رییس این ائتلاف در همین
رابطه اعلام کرده است که قصد دارند قبل از هر چیز احکام اسلامی را به عالی‌ترین
نحو در جامعه پاکستان اجرا کنند. گفته می‌شود که در این دانشگاه‌های تک‌جنسیتی
حجابی که مدنظر مسوولان است استفاده از برقع است. احزاب اسلامی قصد دارند این
دانشگاه‌ها را در مناطقی همچون شمال غرب پاکستان که طرفداران بیشتری دارند افتتاح
کنند. هر چند که پیش از این دانشگاه‌های تک‌جنسیتی در پاکستان وجود داشت، اما
اظهارنظرهای بنیادگرایان مذهبی در این کشور نگران‌کننده است.
نیجریه
و امکانی برای تحصیل
از سال ۱۹۹۱ در کشور نیجریه کالج یادبود
ویولن فولر تاسیس شده است و بیش از هر چیز تلاش می‌کند که زنان نیجریه را تشویق به
تحصیل کند، در این دانشگاه به صورت رایگان زبان‌هایی همچون انگلیسی، فرانسه و
آلمانی تدریس می‌شود. این دانشگاه بیش از هر چیز تلاش می‌کند که زنان این کشور را
در فضایی صمیمانه به تحصیل ترغیب کند.
منبع : شهروند امروز
