غرب گرایی، غرب چگونه باعث فقر انسان و افزایش نیازهای او شده است ؟

غرب گرایی، غرب چگونه باعث فقر انسان و افزایش نیازهای او شده است ؟

نوینسده : بدیع الزمان سعید نورسی

بدیع الزمان سعید نورسی به قصد عزیمت به شهر صامسون در ۲۵- ۲۰ آوریل سال ۱۹۵۳ م از امیر داغ به استانبول آمد. ابتدا در هتل «مارمارا پالاس» در «بیازیت» و سپس یک شب در «چاملیشا» در طرف آسیای «بوسفروس» و بعد از آن شب در «اسکودار» اقامت گزید. نهایتاً استاد نورسی به دعوت یکی از دوستانش به منزل وی در منطقه «درامان» در نزدیکی منطقه «فاتح» رفت. خانواده این دوست، به منزل دیگری در نزدیکی مغازه نانوایی شان رفتند. از آنجایی که بدیع الزمان نتوانست سفرش را به سمت صامسون ادامه دهد، به مدت سه ماه در همان منزل قدیمی و مطلوب دوستش ماند. در واقع این مکان همان جایی بود که بدیع الزمان به دنبالش بود.

در کنار دریافت گزارش پزشکی و ارائه دفاعیاتش در دادگاه جنایی استانبول نورسی توانست افراد زیادی را ملاقات و برای گردش با اتوبوس به اطراف استانبول می رفت. در یکی از نامه ها به عنوان «میوه سفر» او نظرش را در مورد پوچی و بی حرکتی زندگی مدرن نوشته است. قبل از بیان قسمتی از آن به شرح اهمیت آن می پردازیم: «هدف نورسی از نوشتن این گونه نامه ها توضیح بیان «قوانین اساسی» قرآن است که نشان دهنده اصول بکارگیری برای اصلاح امور سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و مشکلات ناشی از غرب گرایی و اصول برخاسته از فلسفه است. آن ها نشان دهنده روش نورسی برای اجرا در زندگی روزانه فردی است که منعکس می کند نورسی برای تغییر جامعه و اصلاح آن در تلاش بوده است. این قوانین در مورد انسان و جهان طبیعی ضروری است.»

قسمتی از این برنامه که بدیع الزمان آن را برای مندرس و دموکرات ها نوشته در زیر آمده است:

از آنجایی که تمدن غرب بر خلاف قوانین اساسی دین عمل می کند، امور شیطانی از جنبه های مثبت پیشی گرفته، امور اشتباه و خطرناک آن بیشتر از فواید آن است. هدف اصلی تمدن یعنی صلح و آرامش عمومی و زندگی شاد از بین رفته است.

زیاده خواهی جای میانه روی و قناعت را گرفته است. میل به راحتی و تنبلی به جای تلاش و احساس خدمت گزاری به وجود آمده و انسانیت را فقیر و تنبل کرده است. در توضیح قانون ذکر شده در قرآن – «بخورید و بیاشامید ولی اسراف نکنید» (قرآن۳۱: ۷) و این که «برای انسان بهره ای جز سعی و کوشش او نیست» (قرآن ۳۹: ۵۳) رساله نور شرح می دهد که: شادی انسان در این جهان در قناعت و میانه روی جای گرفته است و توسط آن فقیر و غنی با یکدیگر می آمیزد.

من در این جا با ذکر یک یا دو نکته کوچک این مطلب را توضیح می دهم:

اول: در زمانی که انسان ها بادیه نشین بودند، انسان سه یا چهار نیاز داشت و تنها دو نفر از ده نفر نمی توانست آن ها را به دست آورد. اما اکنون با وجود زیاده خواهی ها، حرص، اعتیاد و … تمدن امروز نیازهای غیر ضروری را ضروری جلوه داده و به جای چهار چیز مورد نیاز، انسان مدرن به بیشت چیز نیاز دارد و تنها دو نفر از بیست نفر می تواند آن نیازها را داشته باشد. بقیه در نیازمندی باقی می مانند … بنابراین این طبقه پایین با طبقات بالا مبارزه می کنند. این تمدن قانون های ذکر شده در قرآن را از جمله پرداخت زکات، ممنوعیت ربا، دوستی اغنیا با فقرا و … را نادیده گرفته است. سرمایه داری را تشویق و فقرا را وادار به شورش و در نتیجه آرامش انسان ها را از بین برده است.

دوم: عجایب تمدن مدرن در به خیال رساندن سود به انسان، باعث رواج تنبلی و تشویق انسان در انجام گناه می شوند و شوق انسان را برای کار و فعالیت از بین برده است. به عنوان مثال: با وجود این که رادیو ابزاری برای انسان است، اما ۵/۴ آن را برای تحریک خواسته ها و امور بی ارزش و غیرضروری استفاده می کنند. تنبلی، شرارت و تباهی را تشویق و اشتیاق کار در انسان را از بین برده است …

به طور خلاصه: از آنجایی که تمدن غربی امور دینی و مذهبی را به هیچ عنوان در نظر نگرفته است، باعث فقر انسان و افزایش نیازهای او شده است. اصول میانه روی و قناعت را از میان برداشته و پوچی و حرص و … را افزایش داده است.

————————————————————————————-

منبع: اسلام در ترکیه مدرن(زندگینامه یک روشنفکر بدیع الزمان سعید نورسی) / مؤلف: مری ولد (شکران وحیده) / مترجم: فرزاد صیفی کاران / انتشارات: نشر احسان ۱۳۸۹