آزادی و اختیار انتخاب، احسن قول و سه نشانه صاحب احسن قول
آزادی و اختیار انتخاب، احسن قول و سه نشانه صاحب احسن قول
نویسنده: دکتر ژیلا مرادپور
دریافتهای نیمه شبم از ت دبر در قرآن:
امروز بعد نماز صبح آیه ( الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ ۚ أُولَٰئِکَ الَّذِینَ هَدَاهُمُ اللَّهُ ۖ وَأُولَٰئِکَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ ) زمر / ۱۸
ترجمه: آنان که سخن را با دقّت مى‌شنوند و بهترین آن را پیروى مى‌کنند، آنانند که خداوند هدایتشان نموده و آنانند همان خردمندان.
در این مورد بخوانید: آزادی بیان
را می خواندم دو نکته بسیار جالب توجهم را جلب نمود :
۱⃣ اینکه خود قرآن ، تنوع اقوال را امری طبیعی می داند به همین دلیل می فرماید: ( یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ)
یعنی شرایطی را مطرح می کند که در آن انواع اقوال هست و انسان باید قول احسنش را برگزیند و تبعیت کند.
تا تنوع قول نباشد امکان طرح تبعیت احسن نیست، پس تنوع قول طبیعی است و لذا این بیانگر اصل آزادی بیان و به تبع آن آزادی انتخاب است.
۲⃣ فرد باید احسن را انتخاب کند یعنی بهترین را …
بهترین در میان خوب ها و بهترها مطرح است نه بدها!!
یعنی ممکن است چند نفر یا چند گروه هر کدام قولشان از نظر خدا حسن و نیکو باشد، اما ما باید احسن آنها را انتخاب کنیم و این پیام دومش خیلی مهمتر است.
همین دو نکته کافیست تا به این نتیجه برسیم که بایستی به عنوان پیروان قرآن و سنت صحیح نبوی، برای آرای یکدیگر به عنوان برادارن مسلمان ، احترام قائل باشیم، چون ممکن است حُسن ها و خوبی ها بسیار باشد و اگر من از دید خودم نظر و روش خاصی برایم احسن است به معنی این نیست که غیر این روش قبیح است و باید آن را تخریب و تخطئه کنم و گوینده اش را تحقیر و تمسخر کنم !!
خداوند چه قولی را احسن می داند؟ ملاک قول احسن
( وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِّمَّن دَعَا إِلَى اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحًا وَقَالَ إِنَّنِی مِنَ الْمُسْلِمِینَ ) فصّلت (۳۳)
ترجمه:
و کیست خوش سخن‌تر از کسى که (مردم را) به سوى خداوند دعوت کند و (خود نیز) عمل شایسته انجام دهد و بگوید: «من از مسلمانان هستم»؟
خداوند در این آیه چه زیبا ملاک تشخیص قول احسن را در جهت تفسیر آیه ۱۸ سوره زمر به ما می دهد!!
می فرماید قول احسن سه نشانه در ( گوینده اش) وجود دارد، و جالب اینکه نمی فرماید این نشانه ها در خود (قول) هست بلکه نشانه هایی در گوینده را ، معیار تشخیص قول احسن می داند، گویی کسی که این سه نشانه را داشته باشد خود به خود اقوالش آنگونه که خدا می پسندد ، تنظیم می گردد.
و آن سه نشانه این است: گوینده ی قول احسن
۱⃣ محتوای قولش ، دعوت به سوی الله است نه غیرالله.
که این محتوا را خیلی ها مدعی اش هستند و در این زمینه هم متاسفانه فقط نظر خود را برحق می دانند.
۲⃣ گوینده قول احسن ، خودش اهل عمل صالح است یعنی به آنچه می گوید عمل می کند.
۳⃣ با اینکه قولش صحیح و عملش هم صالح است، ولی باز هم متواضعانه خودش را صرفا یکی از مسلمین می داند.!!
(ٳننی من المسلمین) یعنی من قطعا یکی از مسلمین هستم!
فقط یکی از تسلیم شدگان در برابر الله!
نه چیز دیگر…
ببینید چه ویژگیهای جالبی را ذکر نموده خصوصا ویژگی سوم از همه جالبتر است!!
چون خیلی از ما در ظاهرِ اقوالمان سعی می کنیم دعوت به سوی الله را رعایت کنیم، و خیلیها هم اهل عمل صالحیم ، اما در ویژگی سوم ضعیفیم؛ چون با کسب دو ویژگی اول یا دچار خود حق پنداری و خود پاک انگاری و غره شدن در دینداری شده، یا دچار کبر و غرور و خودبزرگ بینی می شویم، و تحمل کسی با برداشت یا سلیقه و یا حتی رویه عملی متفاوت و لو کم را نداریم، در حالیکه خدا با آوردن ادات تاکید می خواهد بگوید صاحب قول احسن در نهایتِ خوبترین و احسن شدنش ، باز هم خودش را بنده تسلیم شده خدا می داند آنهم یکی از این بندگان مسلمان نه بیشتر از این !!
و این روحیه تواضع در عین پربار بودن است که باعث می شود، قول او احسن شود، یعنی زیباترین قول و جذابترین و دلنشین ترین قول می شود، چون قولش سرشار از امنیت و سلامت برای شنونده است و از مسلمان حقیقی هم همین انتظار می رود.
آری وقتی (اننی من المسلمین) شد، قولش با سلامت و امنیت زیادی که دارد می شود احسن القول برای هر شنونده ای!
و این چنین است که قولش به دل هم می نشیند….
سبحان الله !
واقعا بعد از خواندن این دو آیه سوره زمر و فصلت، باید گفت : صدق الله العظیم
چرا که چنین کلام مختصر اما پر بار و نغز و آکنده از دستورالعمل کاربردی و دقیق در اصلاح فرد و جامعه را از زبان هیچ کسی غیر از خدا نخواهیم شنید.
⁉️ چقدر سعی کرده ایم درخود ویژگیهای گوینده قول احسن را بپرورانیم؟! اگر نتوانسته ایم ، پس انتظار تاثیر گذاری سخنانمان بر دل و فکر دیگران را نداشته باشیم بلکه بهتر است در خود این سه ویژگی را بازنگری کنیم.
❤️ خدایا!
یاریمان ده چنان تسلیمت باشیم که اصلاح خود و دیگران را فقط بخاطر تو بخواهیم نه در جهت اثبات حقانیت آنچه که فقط خودمان برحقش می دانیم تا بتوانیم به دیگران حق آزادی بودن آنگونه که خود فهمیده اند بدهیم و مزین به قول احسن باشیم تا هم خودمان احسن شویم هم با تجلی قول احسن، دیگران با امنیت و آرامش در کنار ما بتوانند خود، قول احسن را بشناسند.
در نهایت خدایا ما را مسلمان نگه دار و مسلمان بمیران. آمین
? مرادپور . ۱۵ اسفند ۱۴۰۰
#آزادی_بیان
#آزادی_فکر
#دگرپذیری
#احسن_القول
