مراحل مختلف قيامت به زبانی ساده
نویسنده: استاد شهید ناصر سبحانی/ مترجم: جهانگیر ولدبیگی
قرآن به اين مسئلهى مهم بسيار اشاره مىكند و يادآورى مىكند كه اين جهان هميشه به اين صورت نخواهد بود و به اين صورت ادامه پيدا نخواهد كرد. اين جهان روزى تغيير كرده و به هم مىخورد. بايد اين جهان روزى تغيير كند و به هم بخورد و جهانى ديگر با شرايط ديگر به وجود آيد. خداوند اين جهان را با اين هدف آفريده است كه انسان در آن آزمايش و امتحان شود. پس بايد جهان ديگرى نيز بيافريند تا در آن، انسان جزا يا سزاى اعمالى را ببيند كه در اين جهان انجام داده است. بنابراين اين دو جهان، دو جهان كاملاً متفاوت هستند؛ يكى محل انجام اعمال و ديگرى مكان جزا يا سزاى اعمال است.
قرآن در بسيارى از آيات به اين مطلب مىپردازد و هر آيهاى به گوشه و مرحلهاى از آن روز بسيار عظيم اشاره مىكند. مراحلى چون ويرانى آسمان و قطعه قطعه شدن آن و اين كه زمين و كوهها دگرگون مىشوند و ستارگان بىنور و خاموش مىشوند و همه بر روى هم مىافتند و ماه و خورشيد نور و روشنايى و گرماى خود را از دست مىدهند و نابود مىشوند و بسيارى از حوادث ديگر كه مىتوان تمامى آنها را، از آغاز تا پايان، در پنج مرحله به شرح زير خلاصه كرد:
همانطور كه در ميان نيروهاى نظامى و انتظامى دنيا چنين مرسوم است كه براى دادن فرمان به نظاميان، به منظور اجراى سريع آن فرمان، سه بار شيپور زده مىشود؛ مثلاً: وقتى به آنان دستور خواب يا حضور در ميدان رزم داده شود، سه بار شيپور به صدا در مىآيد: يك بار شب، هنگام خواب، در شيپور دميده مىشود و همهى سربازان با شنيدن آن صدا بايد بخوابند. اين شيپور «شيپور بخواب» ناميده مىشود. يك بار هم صبح، هنگام بيدار شدن، به همان ترتيب شيپور به صدا در مىآيد كه به آن «شيپور بيدار باش» گفته مىشود. نظاميان با شنيدن آن موظفند كه بيدار شوند. پس از آن نيز شيپور سوم به صدا در مىآيد كه «شيپور به صف» ناميده مىشود. همهى نظاميان با شنيدن اين صدا موظفند در ميدان و محوطهاى مشخص حاضر شوند. روز قيامت نيز چنين است.
مرحله ى نخست
خداوند متعال چنين مقرر كرده است كه [در روز قيامت از ابتدا تا انتها]، سه بار شيپور نواخته شود. شيپور نخست زمانى است كه عمر انسان بر روى كرهى زمين به پايان مىرسد. دوران آزمايش و تكليف تمام شده و ديگر قرار نيست انسانى بر روى زمين باقى بماند. پس يك بار شيپور نواخته مىشود. يعنى فرمان اول صادر مىشود. با نواخته شدن نخستين شيپور، همه چيز عوض مىشود. با نواختن آن، نظم آسمانها و زمين به هم مىخورد. كوهها وتپهها بر يكديگر كوبيده مىشوند. ستارگان و ماه و خورشيد نيز نظمشان به هم مىخورد. انسان مىميرد و به طور كلى همه چيز دگرگون مىشود. البته در ابتداى قيامت، انسان مدتى زنده مىماند و برخى از رويدادهاى آن روز را با چشم خود مىبيند.
وقتى شيپور نخست نواخته مىشود و زمين به شدت تكان مىخورد و مىلرزد و كوهها از جا كنده شده و به گرد و غبار تبديل شده و پراكنده مىشوند، در آن هنگام انسان مدتى زنده مىماند و شاهد اين حوادث است و در نهايت تعجب و سرگردانى مىپرسد: «ما لَها»، چه خبر است؟ زمين را چه شده است؟
اين شيپور نخست بود كه همهى انسانها مىميرند و آسمانها تكه تكه شده و از شدت ضربات آن روز [و حوادث هولناك آن]، آسمان همچون روغن گداخته، گلگون مىگردد. كوهها نيز چون پشمِ حلاجى شده در آمده و زمين هموار شده و پستى و بلندى آن از بين مىرود. ستارگان همگى از هم مىپاشند و نور و روشنايى خود را از دست مىدهند و ماه و خورشيد نيز به همان صورت. و خلاصه همه چيز به هم مىخورد.
مرحله ى دوم
پس از آن (مرحله ى نخست)، تنها خدا مىداند كه چه مدت طول خواهد كشيد تا جهان ديگر آماده شود و شرايط و وضعيت براى زنده شدن دوبارهى انسانها و آماده شدنشان براى انجام دادگاهى و محاكمه فراهم شود. فرمان شيپور دوم صادر مىشود و چون شيپور نواخته شد، تمام انسانها و بندگان خدا زنده مىشوند و همگى از قبرهايشان بيرون مىآيند. تا نواختن شيپور سوم مدتى طول مىكشد. در اين مدت، آنان كه در دنيا مؤمن بوده و مؤمنانه زيستهاند پس از زنده شدن و برخواستن از قبرها خوب مىدانند كه چه خبر است و قرار است كجا بروند. اما آنان كه مسلمان نبوده و به اين روز ايمان نداشته و به آن اهميت نمىداذند، با ديدن اين حوادث مىترسند و در نهايت نگرانى و حسرت مىگويند:
«ديگر چه خبر است؟ [و خطاب به خود و همنوعان خود مىگويند:] ديدى كه چگونه بعد از مرگ زنده شديم و دوباره به زندگى باز گشتيم؟ ديدى كه چگونه با اين حوادث و مراحل سخت و ناخوشايند رو به رو شده و به چه عاقبت و سرانجامى گرفتار شديم؟»
مرحله ى سوم
بعد از مدتى، كه تنها خدا مقدار آن را مىداند، و بعد از اين كه هر گروه سخنانى مىگويند كه بيان شد، فرمان سوم صادر و شيپور سوم نواخته مىشود. با نواختن آن، همهى بندگان، پس از زنده شدن، بايد به جايى كه دادگاهى و محاكمه در آنجا انجام مىگيرد بروند و در آنجا حاضر شوند.
——————————————–
منبع: بندگی خدا/ نویسنده: استاد شهید ناصر سبحانی/ مترجم: جهانگیر ولدبیگی / انتشارات: نشر احسان