۲- رمضان منزلگـاه عـارفـان، منزل دوم: خوردن سحری و اَسرار آن
۲- رمضان منزلگـاه عـارفـان، منزل دوم: خوردن سحری و اَسرار آن
نویسنده : محمّد احمدیان
منزل دوم: خوردن سحری و اَسرار آن
روزه گرفتن هر چند فلسفههای فراوانی دارد، و از زوایا و ابعاد مختلف قابل بحث و بررسی میباشد، امّا یکی از اهداف آن، ترک لذت جوییها و مهار آرزوهای نفسانی است. نفس انسان ذاتاً لذتجو و لذتگرا، خلق شده است. تا در کنترل و تربیت آن، انسان قادر باشد و مسیر کمال انسانی را طی کند. بر همین اساس قیام برای خوردن سحری وا نهادن یکی از لذّت خواهیهای نفس، یعنی «خواب راحت» است. در قیام برای سحری نکتههایی نهفته است که بررسی آنها بیشتر ما را متوجّه شیوهی تعامل در تربیت نفس میکند:
۱- پیروی از سنّت پیامبر(ص)
انجام سنّت، و احیای سنّت، اسباب تقرّب به خداوند بوده و پیامبر (ص) بر آن تأکید فرموده است:
«تَسَحَّرُوا فَإِنَّ فِی السَّحُورِ بَرَکَهً» (نووی، ۶۸، ۷۱۶)
سحری کنید زیرا در سحریها، برکت است.
۲- تفکیک در فرهنگ عبادت
هر آیینی در انجام شعایر، با توجّه به شرایط آن متفاوت از همدیگر بودهاند. زیرا تفاوت ها شریعت ها مقتضی چنین روشی بوده است. یکی از این تفاوت سنّت خوردن سحری است که در شریعت اهل کتاب، معمول نبوده است؛ در این راستا پیامبر(ص) فرموده:
«فَصْلُ مَا بَیْنَ صِیَامِنَا وَصِیَامِ أَهْلِ الْکِتَابِ أَکْلَهُ السَّحَرِ»(همان/۷۱۷)
فرق میان روزهی ما و روزهی اهل کتاب، سحری کردن است.
۳- سلامت جسم
فلسفهی سوم سحری علاوه بر انجام سنّت، حفظ سلامت جسم انسان میباشد. زیرا تقویت و سلامت روح و تزکیه ی نفس، نباید به سلامت جسم آسیب برساند. و یکی از برکتهایش که در حدیث آمده، اشاره به سلامت جسم انسان روزهدار است.
۴- آمادگی جسمی و روحی
فلسفهی چهارم سحری، آمادگی و آماده سازی جسمی و روحی برای منزل بعدی میباشد، که همان نماز صبح است. تردیدی نیست کسی که قادر به قیام برای سحری نباشد، نماز صبح را سرِ وقت اداء نکرده و از فضیلت آن محروم میشود.
بنابراین در منزل دوم، با دست یابی به اهداف بیان شده، روزهدار به پلهای دیگر از معرفت دست یافته، که حداقل آن کنترل و تسلط بر نفس و آرزوهای نفسانی است؛ که اهداف عارفان هم تسلط بر نفس و تربیت آن میباشد.