۶- فرمول ها و قواعد تدبر در قرآن، زیاد بودن بنای فعل دلالت بر زیاد بودن معنی

۶- فرمول ها و قواعد تدبر در قرآن، زیاد بودن بنای فعل دلالت بر زیاد بودن معنی

نویسنده: دکتر عقیل بن سالم شمری/ مترجم: مسلم خدری

فرمول ششم:

زیاد بودن بنای فعل دلالت بر زیاد بودن معنی است.

توضیح قاعده:

 معنی در لغت عرب با لفظ رابطه دارد و منظور از معنی این است، معنای ظریف حروفی را مناسب است که می تواند معنای آن را ادا کند، بنابراین هرگاه معنی زیاد شد حروف نیز زیاد می شود یا به وزن دیگری بیشتر از اول انتقال پیدا می کند. و برهمین اساس زیاد بودن حروف در کلمه دلالت بر زیاد بودن در معنای آن دارد که این زیاد بودن بعضی اوقات یا در حروف است یا در وزن.

مثال اول :

فرمایش خداوند : ﴿ وَأْمُرْ أَهْلَکَ بِالصَّلَاهِ وَاصْطَبِرْ عَلَیْهَا ﴾‏

وخانواده‌ات را به نماز فرمان ده و بر آن پایدار باش. / طه ۱۳۲

تدبر :

کلمه ﴿ وَاصْطَبِر ﴾ دلالت دارد بر اینکه مسلمان مأمور به شدت صبر و مصادره بر ادامه نماز دارد، زیرا کلمه

 ﴿ وَاصْطَبِر ﴾ زیاد بودن حروف در آن است و زیاد بودن حروف در بنای کلمه دلالت بر زیاد بودن معانی آن دارد .

مثال دوم:

فرمایش خداوند که می فرماید : ﴿ وَالَّذِینَ یُمَسِّکُونَ بِالْکِتَابِ ﴾

تدبر :

در کلمه ﴿ یُمَسِّکُونَ ﴾ که دلالت بر تعریف مؤمنین مبنی بر شدید بودن تمسک به کتاب دارد. زیرا تشدید بیانگر حرفی است که زیاد شده است .

مثال سوم:

سخن خداوند که می فرماید : ﴿ وَکَانَ اللَّهُ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ مُّقْتَدِرًا ﴾

تدبر :

فرمایش خداوند ﴿ مُّقْتَدِرًا ﴾ که دلالت بر عظمت قدرت الله سبحانه که برهمه چیز احاطه دارد زیرا صیغه ی

 ﴿ مُّقْتَدِرًا ﴾  از کلمه (قدیر) از رحمت زیاد بودن حروف شدت آن بیشتر است.

در این مورد بیشتر بخوانید: تدبر در قرآن

—————————-

منبع: فرمول ها و قواعد تدبر در قرآن و اجرای آن بر سوره های کوتاه/ مولف: دکتر عقیل بن سالم شمری/ مترجم: مسلم خدری / نشر احسان