چرا از خواندن قرآن تاثیر نمی پذیرم؟ راه چاره…
چرا از خواندن قرآن تاثیر نمی پذیرم؟ راه چاره…
نویسنده: دکتر مجدی الهلالی / مترجم: مجتبی دوروزی
بسیار تلاش نموده ام که قرآن را با تدبر و تأثیرپذیری تلاوت نمایم، اما تغییر و لذت ایمانی را که از آن حرف می زنند ندیده ام، در عین حال آنچه مرا وامی دارد تا دوباره به سمت تلاوت سریع روی آورم به هدف دستیابی به بیش ترین مقدار از اجر و ثواب و توجه به ابقای حفظ قرآن است… با این وصف هرازگاهی دچار عذاب وجدان و احساس کوتاهی و قصور در حق قرآن و ترس از این که چیز مهمی را از دست داده ام، می شوم … حال چه کار کنم؟!
پاسخ:
اول: مهم ترین عامل از عوامل موفقیت در بهره گیری از قرآن به عنوان کتاب هدایت و تغییر و منبعی دائمی که هرگاه قلب خود را در معرض آن قرار می دهد ایمانش افزایش می یابد این است که هیجان و احساس خاص برای بهره گیری از آن به همراه نیاز مبرم به آن و به نتیجه ی پدید آمده از روی آوردن پی در پی به آن، در شخص موجود باشد، این نتیجه عبارت است از: قلبی پاک و ایمانی زنده و شناخت حقیقی خداوند و در پی آن حرکت به سمت او و دست یابی به میزانی از شناختش که گویی صاحب این شناخت آن گونه خدا را عبادت می کند که گویی او را می بیند. به اندازه ی این احساس خاص و این نیاز مبرم خداوند نیز آدمی را یاری می کند. «امداد بر حسب استعداد است» در این سخن خداوند بیندیش:
( إِنْ هُوَ إِلَّا ذِکْرٌ لِّلْعَالَمِینَ لِمَن شَاء مِنکُمْ أَن یَسْتَقِیمَ ) (تکویر: ۲۸- ۲۷)
« این قرآن جز پند و اندرز جهانیان نیست ( و سراسر آن بیدارباش و هوشیار باش شعور و فطرتهای خفته است ) . برای کسانی از شما که ( خواستار راستی و درستی و طی طریق جاده مستقیم باشند و ) بخواهند راستای راه را در پیش بگیرند . »
آیات آشکارا به ما می گوید که قرآن تنها راه راستی و استواری برای همه ی مردم است، اما فقط کسی از آن بهره می برد که خواهان «راستی و استواری» و در جستجوی آن بوده و متمایل به آن باشد … این مطلب را این سخن پیامبر (ص) تأیید می کند که می فرماید: «هر کسی در جستجوی خیر باشد به او ارزانی می شود.»[۱]
امام بخاری در صحیحش به هنگام تعلیقی بر این سخن خداوند که می فرماید:
( إِنَّهُ لَقُرْآنٌ کَرِیمٌ ٭ فِی کِتَابٍ مَّکْنُونٍ ٭ لَّا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ ) (واقعه: ۷۹- ۷۷)
« هر آینه این ( چیزی را که محمد با خود آورده است ) قرآن گرانقدر و ارزشمند است . در کتابی پنهان ( از دیدگان و دور از دسترس شیطان ، که لوح محفوظ است ) قرار دارد . جز پاکان ( یعنی فرشتگان یزدان ) بدان دسترسی ندارند . »
در تأیید این مفهوم می گوید: کسی طعم آن را نمی چشد مگر این که به آن ایمان آورد.
ناگزیر باید اهمیت قرآن و نقش آن در تغییر را پذیرفت هم چنین باید نیاز به آن را حس کرد.
بدون قناعت مسلّم و هیجان سخت و نیاز مبرم به قرآن، هرگز نتیجه ی دلخواه و ثمره ای را که از آن انتظار می رود نمی توان از این کتاب به دست آورد.
در اثر از ابی درداء آمده است که گفت: هنگامی که خداوند آدم را به زمین فرستاد به او گفت: ای آدم مرا دوست بدار و مرا نزد آفریده هایم محبوب گردان و تو هرگز نمی توانی چنین کاری انجام دهی مگر به واسطه ی من، اما اگر من تو را مشتاق انجام این کار ببینم تو را در این راه یاری می کنم، اگر چنین کنی، لذت و بصیرت و چشم روشنی و آرامش بدست می آوری.
ورود به قرآن و بهره گیری از آن فقط به یاری خداوند امکان پذیر است و خداوند نیز فقط زمانی قلب های ما را به روی قرآن می گشاید که میل و رغبت و اشتیاق روزافزونی از ما ببیند.
لذا کسی که به خاطر تجربه رو سوی قرآن آورده و با تدبر آن را بخواند در اغلب اوقات ثمره ی مورد انتظار را نمی بیند.
بنابراین اولین راه حل همان اشتیاق و احساس نیاز است، بر ما لازم است که این احساس را با پافشاری به درگاه الهی مبنی بر گشودن قلب هایمان به روی دریافت باران قرآن نشان دهیم … دعا نقش بزرگی در آسان نمودن این کار دارد.
دوم: قرآن همان باران قلب هاست و برای این که میوه هایش را عرضه کند باید قلب را بسیار در معرض آن قرار داد و زمان زیادی این کار را انجام داد تا قرآن روزنه ای یافته و از آن جا وارد قلب شود و ایمان را در آن برویاند و اندک اندک روزنه ها بیش تر شده و دریچه های قلب باز و گشاده می گردد …
بنابراین ناگزیر باید این شیوه را ادامه داد و مأیوس نشد.
سوم: شایسته ی ما نیست که از نقش شیطان و تلاش خستگی ناپذیرش برای دور کردنمان از بهره گیری از قرآن غافل شویم، این انتظار وجود دارد که همه ی لشکریانش را جمع کند و همه ی شیوه هایش را برای مبارزه با کسی که خواهان بهره گیری از قرآن است به کار گیرد، مرحله ی اول مبارزه شدیدترین مرحله ای است که شیطان با ما می جنگد و از جمله روزنه هایی که انتظار می رود از آن طریق وسوسه را به درونمان بفرستد امثال این افکار است: «ثمره ای که از آن سخن می گویند کجاست؟ … این سخنی گزاف است».
در این خصوص این سخن خداوند تو را کفایت می کند که می فرماید:
(إِنَّ الَّذِینَ تَوَلَّوْاْ مِنکُمْ یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ إِنَّمَا اسْتَزَلَّهُمُ الشَّیْطَانُ بِبَعْضِ مَا کَسَبُواْ ) آل عمران: ۱۵۵
« آنان که در روز رویاروئی دو گروه ( مسلمانان و کافران در جنگ احد ) فرار کردند ، بیگمان اهریمن به سبب پاره‌ای از آنچه کرده بودند ( که سرکشی از فرمان خدا بود ) آنان را به لغزش انداخت.»
چهارم: آیا در وجود خدا شکی هست؟
خداوند ما را از نقش بی نظیر قرآن در ایجاد تغییر آگاه گردانیده و خود نیز اثرش را بر نسل صحابه دیده ایم، و از آن جا که قرآنی که با ماست همان قرآنی است که با آنان بود … پس دیگر شک و تردید چرا؟ … خواهر و برادرم رو سوی قرآن آور … روی آور و مترس و تردید مکن.
بسیاری از وقتت را به قرآن بده … قلبت را پیش از ملاقات با قرآن آماده کن ولو با واداشتن خود به گریستن. این کار به منزله ی کم ترین کار به هنگام تلاوت است و هرگاه که در را بسته دیدی به سوی مولایت بشتاب و در دعا پافشاری کن تا درهای رحمتش را به روی من و تو بگشاید و باران قرآن به قلب هایمان رسیده و آن را زنده گرداند.
پنجم: و در پایان خودت را به قرآن بسپار … هم چون کسی که می خواهد صحت اندیشه ها و تصوراتش را ثابت کند وارد قرآن مشو … بگذار قرآن بر خواسته هایت تسلط یابد و مگذار خواسته هایت بر قرآن تسلط یابد.
توصیه و اندرز ابی درداء را به یاد آور: زمام خود را به دست قرآن بسپارید زیرا قرآن به میانه روی و آسان گیری تشویق کرده و از ستم و خشونت برحذر می دارد…
باید کار رهبری مان را به قرآن بسپاریم و به یاری خدا به زودی خیر بسیاری را می بینیم.
————————————————————
منبع: قرآن راز بیداری ما / مؤلف: دکتر مجدی الهلالی / مترجم: مجتبی دوروزی / انتشارات: نشر احسان ۱۳۹۰
