ارزش وقت نزد شیخ الاسلام ابن تیمیه
ارزش وقت نزد شیخ الاسلام ابن تیمیه
شیخ ابن تیمیه به سبب حفظ وقت، بعد از خود کتابهایی به یادگار گذارد که بیشمار است:
و عجیبتر از آن، شیخ الاسلام ابن تیمیه ، ابی العبـاس احمـد بـن عبـدالحلیم حرانـی دمشقی حنبلی است که به سال ۶۶۱ هجری به دنیا آمد و به سال ۷۲۸ در عمر ۵۷ سالگی جهان را بدرود گفت و ۵۰۰ تألیف را به یادگار گذاشت، زیرا نمیگذاشت هیچ ساعتی و لحظهای از وقت او بدون تعلیم و یا تألیف و یا عبادت بگذرد، تا جایی که تألیفات او بـه صدها رسید یا از شمار بیرون رفت که خودش شمار آنها را نمیدانست.
ابن شاکر کتبی در کتب «فوات الوفیات» در شرح حال ابن تیمیه آورده اسـت کـه تألیفات ابن تیمیه به سیصد مجلد میرسد، و ذهبی فرمود: بعید نیسـت کـه تألیفـات ابـن تیمیه تا امروز به پانصد رسیده باشد. ابن القیم، دانشآموز ابن تیمیه در رسالهای که دربارهی نامهای کتابهای ابـن تیمیـه نوشته است، نوشتن تعداد کتابهای او به ۲۲ صفحه رسیده است و در این ۲۲ صفحه نام ۳۵۰ تألیف آورده است، شامل کتاب بزرگ و رساله کوچک و قاعده.
شیخ ابـن القـیم در کتابش به نام «الوابل الصیب من الکلم الطیب» فرموده است: فایدهی شصت و یکـم ذکـر خدا این است که یاد خدا، قوت میدهد به کسی که خدا را یاد مینماید تا جایی که با آن ذکر و یاد خدا کارهایی میتواند که هیچگاه بدون ذکر، قدرت آن کارها را نداشت. و مـن به چشم خودم از قوت شیخ الاسلام ابن تیمیه در روش و سخن و اقدام و نوشـتن، چیـز شگفتآوری را دیدم تا جایی که در یک روز مقداری مینوشت که نویسنده از روی آن و نسخهبرداری از آن در یک هفته یا بیشتر نمیتوانست بنویسد.
و گفتهاند که در شمار تألیفات ابن تیمیـه صـحیح آن، ایـن است که حافظ ابن رجب در کتاب «ذیل طبقات الحنابله» فرمـود: امـا تألیفـات ابـن تیمیه شهرها را پر کرد و از حد بسیاری گذشت و نمیتوان آنها را به شمار آورد.
خوانندهی گرامی این است حاصل کوشش یک نفر که قدر وقت را دانسـت، یکـی از دانشمندان با وقتشناسی توانست این قدر کتاب را بنویسد که آگاهان به حال او گفتنـد: تألیفاتش از شمار بیرون است. بنابراین، تا میتوانی قدر وقت را بدان و فرصت را غنیمت بشمار .
ابن تیمیه در حال سفر و بیماری مطالعه مینمود وتقریر علم میکرد:
عبدالفتاح گفت که: سبب این زیادی تألیفات این است که شیخ ابن تیمیه هیچ گاه از مطالعه و سخنوری در علم و شرح آن فارغ نمینشست، چه در حضر و چه در سفر و چه در تندرستی و چه در بیماری. دانشآموز او ابن القـیم در کتـابش «روضه المحبـین » فرمود: شیخ من ابن تیمیه به من خبر داد که بیماریام آغاز شـد و طبیـب بـه مـن گفـت: مطالعه در علم بیماریات را زیاد میکند، به او گفتم: من نمـیتـوانم از مطالعـه و تعلـیم دست بکشم. و من برای داوری در این مسأله علم تو را به حَکَمیّت میطلبم. آیا نـه ایـن است که روح وقتی که شاد و مسرور شد نیروی بدنش میافزاید و دفع مرض مـی کنـد؟ گفت: بله. گفتم: پس روح من به علم شاد میشود و با شادشدن جسمم نیرومند میشـود و من به وسیلهی آن آسوده میشوم. طبیب گفت: این رویه از طب ما بیرون است، یعنـی خودت بهتر دانستهای و به علم خودت عمل کن که زودتر بهبود مـی یـابی. واالله سـبحانه وتعالی اعلم.
نام کتاب: ارزش وقت نزد علمای مسلمان/ مؤلف: عبدالفتاح ابوغده/ ترجمه و شرح: محمد علی خالدی (سلطان العلماء)