خلق نیکو- صدق و راستی

خلق نیکو- صدق و راستی

عبدالقادر پاک نیت –دانشجوی پزشکی – ارومیه

اسلام و پیام آور آن حضرت محمد (ص) جز خوشبختی وسعادت دنیوی و اخروی و آن هم در سایه ی مکارم اخلاقی رسالتی نداشته اند  و در حقیقت می خواهد انسان را به اخلاق نیکو آراسته کند و از رذایل اخلاقی دور کند ، نماز را واجب کرد تا از فحشاء و منکرها دور شویم و به انسان روزه دار دستور می دهد که اگر از طرف فردی مورد ناسزا و بدی قرار گرفت در جواب بگوید که من روزه ام و این یعنی باید روزه در فرد صبر و نرمی ایجاد کند .

خوش رویی و تبسم از ویژگی های مومن است و پیامبر آن را صدقه معرفی می کند و در فرمایشی ازآن بزرگوار بهترین مردم را خوش اخلاق ترین آنها معرفی می کند.

اخلاق زیر بنای اسلام است و کسی که از اخلاقیات به دور است به همان اندازه از ایمان و از اسلام به دور است همچنان که پیامبر می فرمایند :حیاء و ایمان متقارن هم هستند در  صورتی که یکی از انها را از دست بدهیم دیگری را نیز از دست داده ایم .

گاهاً انسان هایی در جامعه خود را منتسب به دین می کنند و از نظر توده ی مردم خود را وانمود می کنند که بر انجام عبادت ها حریص هستند و درحالی که همان وقت مرتکب اعمال و گفتاری می شوند که از اخلاق کریمانه و ایمان به حق دوراست مثلاً به راحتی خلاف وعده می کنند ، دروغ می گویند ، حقوق دیگران را پایمال می کنند . در تمام کارها از گرفتن ویزیت برای مراجعه  به پزشک گرفته تا کارهای ساده ترمرتکب خطا و گناه می شوند در حالی که شاید خودشان متوجه پایمال کردن حق دیگران نشوند ویا با دلایلی غیر منطقی خود را راضی می کنند که باید اینطور رفتار کنند. و یا برای اینکه شامل تبصره یا قانون خاصی شوند تا از مزایای آن استفاده کنند به هرشیوه ای ممکن اسنادی را جعل می کنند و یا گواهی های دروغین می گیرند و یا زیرقراردادها و نامه هایی را امضا می کنند در صورتی که هیچ کدام از انها بوی حقیقیت نمی دهند.

اسلام از پیروان خود می خواهد صدق و راستی را رعایت کند و همواره پیرو آن باشند ولو اینکه به ضرر خود یا اطرافیانشان باشد و می خواهد راستی ها و حقایق ثابت غالب باشد.

در فرمایشی از حضرت رسول (ص) چند نشانه را صفات منافق گونه معرفی مکند که ان شاءالله همه ما از آنها به دور باشیم :

۱.دروغگویی

۲.خیانت در امانت

۳.خلف وعده و پیمان

۴.فسق و فجور به هنگام خصومت

پیامبر (ص) هر گاه می شنیدند که از کسی دروغی سر زده است آنقدر ناراحت می شدند و آرام نمی گرفتند تا اینکه خبر توبه آن فرد از دروغش به او می رسید.

در روایتی پیامبر می فرماین که صفاتی چون ترس و بخل را می توان در مومن دید ولی دروغ هرگز با ایمان جمع نمی شود.

درجه گناه دروغ بستگی به اندازه و تاثیرات فردی و اجتماعی آن دارد به طوری که پیامبر (ص) در فرمایشی رهبر و پیشوای دروغگو را جز کسانی معرفی می کند که وارد بهشت نمی شود.مسلماً دروغ یک روزنامه نگار تاثیر بیشتر و عقوبت بیشتری خواهد داشت .

اسلام توصیه می کند که از همان کودکی باید نفرت نسبت به دروغ را در دل فرزندانمان بکاریم به طوری که پیامبر می فرمایند که اگر کسی بچه ای را صدا کرد تا چیزی به او بدهد واگر به او نداد ، دروغگو محسوب می شود.

گاهاً رفتارها و گفتارهایی در میان ما رواج پیدا می کند که خودمان متوجه نیستیم که چه کاری انجام می دهیم و آیا در قیامت به سبب انها مستحق  عذاب خواهیم شد یا مستحق مهمانی اله در بهشت.

یکی از رفتارهای شایع در میان ما شوخی ها و جوک های دروغین است که با آن مردم و یا اقوام خاصی را مسخره می کنیم ویا متهم می کنیم .قابل توجه است که دین مبین مخالفتی با شوخی ندارد و بلکه همچون مابقی مسایل زندگی برای آن حد و مرزی قرار داده است .

از دیگر رفتارهای نابه هنجار در جوامع تمجید و تعریف های دروغین از همدیگر است تا با آن به منافعی دست یابیم . پیامبردراین زمینه می فرمایند هر وقت از کسی وصفی کردید بگویید :به نظر من او چنین است چرا که شاید اینطور نباشد  و از طرفی تعریف از فرد هنگامی جایز است که باعث غرور او نشود وبا هدف تشویق بیشتر فردبه سوی خوبیها و الگوبرداری دیگران از اعمال خوب او باشد .

شهادت های دروغین در موقعیت های مختلف با هدف متفاوت : مثل  تعصبات قومی و خویشاوندی ، ترس و یا رسیدن به یکسری منافع . مثلاً اگر کسی راجع به شخص دیگری که می خواهد با او ازدواج کند سوال کند به راحتی به دروغ می گوییم و او را تایید می کنیم که فرد شایسته ای است و یا در نزاعی که یکی از طرفین موقعیت خاصی دارد و یا از دوستان و فامیل های ماست فورا به نفع اوشهادت می دهیم ؛ غافل از اینکه ما مرتکب دروغ شده ایم و پیامبر (ص) می فرمایند دروغ و ایمان با هم در یک فرد جمع نمی شوند و دروغ را در ردیف گناه های بزرگی مثل شرک به خدا و بی امری نسبت به فرمان های خدا معرفی می کند .

از جمله موارد دیگری که ما را به دایره ی دروغ و نفاق می کشاند ، ایام انتخابات در هر مملکتی است که اگر نا به حق از نامزد خاصی توصیف کنیم و یا به شخصی که لیاقت ندارد رأی بدهیم مرتکب گناه بزرگ دروغ شده ایم در حالی که قران می فرماید که ای مسلمانان کونوا قوامین بالقسط

قران در بیان هر نکته اخلاقی ، قبل از آن عبارت یا یها الذین ءامنوا را ذکر می کند و بیان کننده ی این مطلب است که لزوم پایبندی به اخلاقیات داشتن ایمان کامل و راسخ است به طوری که به عمق دلها نفوذ کرده باشد، ایمانی که همیشه فرد قبل از هر کار و سخنی ابتدا خود را در قیامت تصور می کند و می خواهند او را محاکمه کنند، که اگر عملکردش خدایی و طبق دستورات دین مبین نباشد ….

منشأ همه ی بی اخلاقی ها و رذایل اخلاقی سستی در ایمان به خدا و بویژه در ایمان به روز آخرت می باشد .ایمان به آخرت سه درجه دارد :

درجه ۱: هر وقت مرتکب گناهی شد ، خود را در قیامت تصور کند که دارند او را محاکمه می کنند و نهایتا فورا توبه کند و ……..  (ضعیف ترین درجه ایمان)

درجه ۲:در حین مرتکب شدن گناه ، به یاد قیامت می افتد و آن کار را رها می کند .

درجه ۳ :هر گاه انجام گناهی به فکرش خطور کرد ، فورا دادگاهی برای خود تشکیل می دهد .

قران خوبی ها را تنها رو کردن به شرق و غرب نمی داند بلکه خوبی ها را درایمان به خدا و روز آخرت که منشا اخلاق های نیکوست 🙁 بخشیدن مالی که به آن علاقه ی فراوان داریم ، اقامه ی نماز ، ادای زکات ، صبر و شکیبایی در سختی ها ) و می فرماید اینها کسانی اند که جز راستگویان اند و رستگاران دنیا و آخرت .

راستی چرا در دنیای امروزی ما دروغ گفتن و حیله و نیرنگ اینقدر ترویج یافته است ، چرا تنفر از دروغ از بین رفته است و………

———————————————————–

منبع: اخلاق اسلامی

مولف: محمد غزالی

مترجم: دکتر محمود ابراهیمی

انتشارات : نشر احسان