مهارتهای زندگی
مهارتهای زندگی / مهارت حل تعارض
مهارتهای زندگی / مهارت حل تعارض
تهیه و تنظیم: لیلا آژیر
اختلاف همیشه رخ می دهد. انسان می تواند از اختلاف بهره برده و به نفع خویش آن را به کار گیرد.
اگر فرد مهارت های لازم برای حل اختلاف را داشته باشد آنگاه اختلاف به نوع سازنده خود تبدیل می شود.
افراد مختلف برای حل اختلاف، شیوه های مختلفی دارند. شیوه های حل اختلاف در کودکی آموخته می شوند و بسیاری مواقع هنگامی که اختلافی پیش می آید به طور خودکار به کار می افتند.
در مواقع اختلاف، افراد دو مسئله اصلی را مد نظر قرار می دهند:
۱- رسیدن به اهداف شخصی:
زمانی که اهداف یک نفر با اهداف فرد دیگر در تضاد قرار می گیرد، اختلاف پیش می آید. ممکن است هدف فرد برای وی اهمیت فراوان و یا کم داشته باشد.در هر صورت هر فردی بدنبال تحقق اهداف خویش است.
۲- حفظ ارتباط خوب با سایر افراد:
فرد معمولا" نیازمند حفظ رابطه خوب با فرد مقابل در آینده می باشد. ممکن است ارتباط خوب با فرد مقابل اهمیت فراوان یا اندکی برای وی داشته باشد.
اینکه اهداف و روابط انسان هر یک تا چه اندازه برای او اهمیت داشته باشد منجر به پنج سبک حل اختلاف می گردد.
۱. سبک لاک پشتی یا کناره گیرانه:
فرد به لا ک خود خزیده و از اختلاف می پرهیزد. این افراد هم از اهداف شخصی و هم از روابط خود با دیگران می گذرند. از تعارض اجتناب کرده و از موضوعات اختلاف برانگیز پرهیز می کنند. به نظر چنین افرادی سعی در حل اختلاف بیهود و دور شدن از اختلاف و تعارض آسان تر از روبه رو شدن با این اختلافات است.
۲. سبک کوسه وار یا زورگویانه:
این افراد عقیده و نظر خود را در مورد شیوه حل اختلاف به فرد مقابل تحمیل می کنند. برای این افراد رسیدن به هدف مهمتر از خود روابط است. آنها فقط از دیدگاه برنده بازنده به روابط نگاه کرده و می خواهند که برنده باشند. این افراد با اعمال قدرت، زورگویی و فشار بر دیگران غلبه می کنند.
۳. سبک خرس اسباب بازی یا سبک توأم با نرمش:
این افراد به روابط با دیگران بسیار اهمیت داده و برای هدف اهمیت چندانی قائل نیستند. آنها می خواهند که محبوب و دوست داشتنی باشند و معتقدند که باید از تعارض اجتناب کرد تا تعادل حفظ شود.
آنها مدام در این هراسند که مبادا روابط آسیب ببیند و می گویند من از خواسته ها و اهدافم می گذرم تا تو به خواسته و هدفت برسی و به این ترتیب تو مرا دوست خواهی داشت.
۴. سبک روباه گونه یا مذاکره گر:
این افراد هم نگران اهداف خود هستند و هم نگران حفظ روابط بین فردی. آنها به دنبال نوعی رضایت و توافق دو جانبه می گردند. از بخشی از اهداف خود می گذرند و دیگران را نیز وادار می کنند تا از بخشی از اهداف خود صرف نظر کنند یعنی بدنبال آن هستند که هر دو طرف سود ببرند.
۵. سبک جغدوار یا مقابله گر:
این افراد هم برای اهداف و هم برای روابط ارزش زیادی قائل هستند. آنها معتقدند که تعارض یک مسئله است که باید حل شود و هم خودشان و هم طرف مقابل هر دو به هدف برسند. آنها رضایت خود و دیگران را در نظر می گیرند و معتقدند که هم تنش و همم احساسات منفی هر دو باید کاملا" حل و فصل شوند.
چگونه اختلاف را حل کنیم؟
حل اختلاف قواعد خاص خود را دارد . یک جلسه ی حل اختلاف برگزار کرده و به موارد زیر توجه کنید:
۱. در مورد قواعد و مقررات از قبل توافق کنید.
۲. زمانی را برای مذاکره انتخاب کنید که هر دو طرف راحت باشید.
۳. اگر عصبانیت بالا گرفت از هم فاصله گرفته و با هم قرار بگذارید که سر یک ساعت خاص برگشته و مذاکره را ادامه دهید.
۴. به هر دو نفر توصیه می شود که به نوبت گوینده و شنونده باشید و از قواعد زیر پیروی کنید.
در نقش گوینده:
برای فرد مقابل توضیح دهید که مسئله را چگونه می بینید.
هنگام صحبت بر مسئله متمرکز شوید نه بر شخص و از ضمیر من استفاده کنید.
در نقش شنونده:
از فرد مقابل سوال بپرسید تا کاملا" متوجه شود که موضوع چیست.
موضوعات را آن طور که فهمیده اید خلاصه کنید از قضاوت درباره آن چه که گوینده می گوید پرهیز کنید.
در پایان:
هر فردی نظرش را بیان کند.
پس از بیان نظرات هر دو به توافق برسید که مشکل چیست؟
هر راه حلی را که به نظرتان می رسد بیان کنید.
بگویید که هر کدام مایلید چه اقداماتی انجام دهید.
در مورد راه حلی که با نیازهای دو طرف منطبق است به توافق برسید.
در مرود نحوه عمل کردن به توافق برسید، شروع کرده و عمل کنید.
___________________
مهارت حل تعارض / تهیه و تنظیم: لیلا آژیر