گەلانی مسوڵمان لە بازنەی مەرجەعیەتە بچوکەکاندا

گەلانی مسوڵمان لە بازنەی مەرجەعیەتە بچوکەکاندا

.پ.د. عەلی قەرەداغی

گرفتی گەورەی ئەم ئوممەتی ئیسلامیە ئەوەیە کە پێشەواو زاناو سەرکردەکانی لە هەڵس و کەوت و مامەڵەیاندا ناگەڕێنەوە بۆ ئیسلام، بەڵکو روکەشێکی ئیسلامیان هەڵگرتوەو لە جەوهەردا شتێکی ترن، بەمەش ئەو وێنەیەی کە بۆ ئیسلامی دروست دەکەن زۆر نەشیاوو شێواو نادروستە .

ئەگەر مسوڵمانیش بەڕاستی خۆی بەشوێن کەوتەی ئیسلام دەزانێت دەبێت مەرجەعیەتی بیرکردنەوەو بڕیاردانی قورئان و فەرمودەو شەریعەت بێت، بەتایبەتیش لەم کاتە دژوارو ئاڵۆزەدا کە فیتنەو شەڕو ئاژاوە ڕوی کردۆتە کۆمەڵگا مسوڵمانەکان، ئەگەر لە ڕووە ئاینیەکەوە سەیری ئەم دۆخە نوێیە بکەین، هەریەکە بەشوێن بەرژەوەندی خۆیدا دەگەرَێت و کەوتۆتە شوێن ئاراستەی ئارەزوەکانی ورگ و جنس و دەسەڵات و سامان، بەبێ ئەوەی ئاوڕێک بدەنەوە بەلای ڕوناکی و ڕاستی و عەقڵ و گەرانەوە بۆ ڕاوێژو عەقڵ و جیهانبینی ئیسلامی .

لە ڕاستیدا ئەمەش سەرەتای لەناو چوونی ئەم ئومەتەیە، هەروەک چۆن شارستانیەتی گەلانی تر بەهۆیەوە لەناوچوون، چونکە شارستانیەتە پێشکەوتوەکان لە مێژوودا لەسەر بنەمای عەقڵ و پشت بەستن بە ڕێنمایی خوایی خۆیان بنیات ناوە، ئەمەش بنەمای گەشە کردنی شارستانیەتی ئیسلامی بووە، بەڵام دەبینین کاتێک ئەم گەلە مسوڵمانانە عەقڵ و سروش پشت گوێ دەخەن و گوێ بەفەرمانەکانی شەرع نادەن، چۆن جارێکی تر دەگەرێنەوە بۆ بازنەی هەرەس و نسکۆو شکست و دوبەرەکی و شەڕو ئاژاوە پەرەدەسەنێت و گەل دەچێتە خراپترین دۆخ و دەبێتە نمونەی دواکەوتوترین گەلانی دنیا، لەکاتێکدا کە ووڵات دەکەوێتە دەست ئەم جۆرە کەسانە هەموو شتێک لەلایان دەبێتە بازاڕو شتێک نامێنێت بەناوی پلان و پرۆژەکانی گەشەپێدان، لەدەرەوەش دەبنە هێزێکی لاوازو پاشکۆو پەڕاوێز بۆ ووڵاتە زلهێزەکان و ئەوانیش وەک مانگای شیردەر مامەڵەیان لەگەڵدا دەکەن، لەم کاتەشدا ئەوەی پێی دەوترێت دامەزراوەی ئاینی و مامۆستایان زۆربەیان دەبنە پاشکۆی دەسەڵاتەکەو ئاین دەکەنە ڕوپۆشی گەندەڵی و ستەمکاری و دەرئەنجامی ئەمەش شەرعیەت دانەبە مرۆڤی گەندەڵو بەکرێگیراوو خۆفرۆش و ناکاراو ناپسپۆڕ و لەبواری ئابوری و سیاسیداو تەنانەت ئەکادیمی و میدیاکارو ڕۆشنبیرەکانیش ویژدانی خۆیان دەفرۆشن .

ئەمانە تەنها ئامانجیان دەبێتە کۆکردنەوەی پارەو پاراستنی دەسەڵاتی مافیاو ستەمکارەکان و بەمەش رێگە نادەن هیچ دامەزراوەیەک لەسەرو خۆیانەوە ببێت و یاسا دەکەنە مەهزەلە و پەرلەمان لاواز دەکەن و ناهێڵن رۆڵی چاودێری ببینێ‌ و بەمەش کۆمەڵگە بەرەو هەرەسێکی گشتگیر دەبەن و دەبنە رەمزی دواکەوتویی و نەفامی و ستەمکاری لەبەردەم هەموو گەلانی جیهاندا.

ئەو نموونە نزیک و بەرچاوەی کە بینیمان بەهاری عەرەبی بوو، بینیمان چۆن کاتێک کە مرۆڤ ئارەزووەکانی و بەرژەوەندیەکانی کردە مەرجەعی بیرکردنەوەی چۆن چاوی کوێر دەبێت لە ئاست بینینی راستەیکاندا، چونکە لە دوای ئەوەوە عەقڵ لەکار دەکەوێت، گوێ‌ لەکەس ناگرێت، نەهامەتیەکانی گەلەکەی نابینێ‌، تەنها خەیاڵی لەلای حسابە بانکیەکانیەتی و رۆژانە ئاستی پارە دزراوەکان دەژمێرێت، لە جیهان و واقیع دادەبڕێت، ئەوانەش کە لە دەوروبەریدان زۆرتر هانی دەدەن و سورتری دەکەن لە برەودان بەو جۆرە بیرکردنەوەیە هەتا دەکەوێتە ئەو چاڵەی کە رزگاربوونی نیە.

دەرئەنجامی ئەو جۆرە بیرکردنەوەیەبوو کە رژێمە ستەمکار و تاکڕەوەکانی عەرەبی روخاند، (زین العابدین)ی تونس دەیوت لە چەند رۆژێکدا دەتوانم دەرسی گەورەیان دابدەم و سەرکوتی خەڵک بکەم، (حوسنی موبارەک) دەیوت میسر تونس نیە وا بە ئاسانی بڕوخێت، (قەزافی) و ئەوانی تریش هەمان بیرکردنەوەیان هەبوو، لە هەرێمی کوردستانیشدا هەندێک سەرکردە هەبوون کە چووبوونە سەر هەمان بیرکردنەوەو گوێیان بۆکەس نەدەگرت و رۆژبەڕۆژ خەڵکیان برسی دەکرد و دیموکراسیان لاواز دەکرد و رۆڵی دامەزراوە شەرعیەکانیان سنوردار دەکرد و تاکە مەرجەعیەتی بیرکردنەوەیان بوبووە بەرژەوەندی و ئارەزووەکانی خۆیان، بەڵام دواجار ئەوانیش تووشی کارەساتی چاوەڕوان نەکراو دەبن.کە هاوشێوەی ئەوانەی پێش خۆیانە .

لە ئیسلامدا گەڕانەوەی دەسەڵات بۆ خەڵک و راوێژوو گەشەپێدانی کۆمەڵگە جۆرێکە لە عیبادەت و رێگەی چوونە بەهەشتە، خوای گەورەش لە قورئاندا بەردەوام هانی مرۆڤ بەتایبەتیش دەسەڵاتداران  دەدات کە بگەڕێنەوە بۆ مەرجەعیەتی گەردوونی و واز لە مەرجەعیەتە بچووکەکان بهێنن.

چونکە ئەوانەی کە بەدەوری مەرجعیەتی بچوکی وەک بەرژەوەندی تاکەکەس و خێڵ و کەسەنزیکەکاندا دەخوڵێنەوە، ئەمانە بەرەو ئاگری دۆزەخ دەچن،سەرە تاش بە دۆزەخی دنیادا تێپەر دەبن ،دواجاریش بۆ دۆزەخی دواڕۆژ، بەڵام ئەوانەی کە شوێن مەرجەعیەتە گەردونیەکان وەک وەحی و شارستانیەت و ئامانجە مرۆییە گەورەکان دەکەون، لەسەر ڕێگەی بەهەشت و بەرەو فیردەوس دەچن .

خوای گەورەش رودەکاتە یەکێک لە پێغەمبەرەکانی و ئەوڕاستیەیان بۆ ڕون دەکاتەوە، وەک دەفەرموێت : (ێا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاکَ خَلِیفَەً فِی الْأَرْض فَاحْکُمْ بَیْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ ۆڵا تَتَّبِعِ الْهَۆی فَیُضلَّکَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ إِنَّ الَّذینَ ێضلُّونَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ ڵهُمْ عَذابٌ شَدِیدٌ بِمَا نَسُوا ێوْمَ الْحِسَابِ) .