سخنان و نکاتی ارزشمند ازامام ابوحنیفه رحمه الله
سخنان و نکاتی ارزشمند ازامام ابوحنیفه رحمه الله
عبدالخالق احسان
امام ابوحنیفه رحمه الله تعالی، همانگونه که در عرصه فقه و تدوین آن، مناظره با اهل باطل و مبتدعین و مقاومت در مقابل ظلم حکام ستمگر؛ سرآمد بوده سخنان ماندگاری نیز از خود به یادگار گذاشته است که هر نکته شان، پیام های ارزشمندی برای تمام اقشار امت اسلامی به ارمغان آورده است؛ اینک برخی سخنان شان را بدون تبصره خدمت عزیزان شنونده تقدیم می کنیم:
۱. کسی که عملش او را از حرام های خداوند باز ندارد و از گناهان منع نکند، از زیانکاران است.
۲. اگر فقها و علماء دوستان خداوند در دنیا و آخرت نباشند، خداوند دوستی ندارد.
۳. هرکس بزرگی و ریاست را در غیر وقت آن طلب نماید، همواره در ذلت و خواری خواهد ماند.
۴. هر کس علم را به خاطر عمل بیاموزد، در آن برکت حاصل شده و در قلبش رسوخ خواهد نمود و دیگران از علم او بهره خواهند برد.
۵. بزرگترین عبادت، ایمان و بزرگترین گناه، کفر است. هرکس بزرگترین عبادت را انجام دهد و از بزرگترین گناه پرهیز نماید، برای او در سایر گناهان امید مغفرت و آمرزش داریم.
۶. کسی که حدیثی را فرا می گیرد و احکامش را نمی داند، مانند داروفروشی است که داروها را گرد آورده؛ اما نمی داند که کدامیک برای چه دردی مفید است.
۷. هر کسی در مورد مسئله از دین سخن بگوید، در حالی که گمان داشته باشد که خداوند از او سؤال نمی کند که چگونه در مورد احکام دین خدا فتوا داده است، جان و دینش در نزد او بی ارزش گردیده است.
۸. هر کس قدر و منزلت خود را بشناسد، دنیا در نظرش خوار و زبون می گردد و تمام سختی های آن آسان می شود.
۹. هرکس بخواهد از عذاب آخرت نجات یابد، از عذاب دنیا، باکی ندارد.
۱۰. مردی با ابوحنیفه مناظره نمود و به او گفت: از خدا بترس! امام با شنیدن این سخن ناراحت گردید، رنگش زرد شد و سرش را پایین انداخت. سپس گفت: « ای برادرم! خداوند به تو پاداش نیکو عطا فرماید، چقدر مردم به کسی نیازمندند که آنها را در هنگامی که از عملشان به شگفت می آیند به یاد خدا اندازد تا این که به اعمال و کردار خود، رضایت خدا را بخواهند.
۱۱. خطیب بغدادی از امام ابوحنیفه چنین نقل نموده است که فرمود: وقتی حکمی را در کتاب الله یافتم به آن عمل می نمایم، و اگر در کتاب الله نیافتم به سنت و آثار صحیح جناب رسول الله صلی الله علیه وسلم روی می آورم که توسط افراد ثقه روایت گردیده باشد؛ پس اگر در کتاب الله و سنت رسول الله صلی الله علیه وسلم حکم بدست نیاید از قول اصحاب رسول الله ( اجماع) پیروی می نمایم، و در صورت که میان آنها اختلاف موجود باشد، قول هریک از صحابه را که خواسته باشم اخذ می نمایم؛ در غیر آن طوری که دیگران حق اجتهاد را دارند من هم حق دارم که اجتهاد نمایم.
۱۲. معاصی را ذلت یافتم و ترک آنها را مروت، که این خود سپر نگهبانی است برای دیانت.