بنای جامعه اسلامی

بنای جامعه اسلامی

دکتر عبدالله عزام / مترجم:محمد
ابراهیم کیانی

تشکیل جامعه اسلامی
،نیازمند پیشروانی است که سختی های این راه را تحمل کنند.آنهاییکه برای نجات بشریت
پیشگام می شوند،انسانهای عادی نیستند.بلکه نمونه ها والگوهای هستند که در راه
عقیده و دعوتشان از هر چیز می گذرند.البته چنین انسانهای دارای صفات و ویژگی های
زیر باشند:

۱-باید انسانهای خدایی
وربانی باشند:

{وَلَکِن کُونُواْ
رَبَّانِیِّینَ بِمَا کُنتُمْ تُعَلِّمُونَ الْکِتَابَ وَبِمَا کُنتُمْ
تَدْرُسُونَ} (آل عمران/۷۹)

ربانی،در آن دانشمندی
است که به علمش عمل می کند.سعید بن جبیر در این باره می فرماید«ربانی ها،علما
ودانشمندان خدا ترس هستنند»زمانی که ابن عباس (رض)وفات کرد،محمد بن حنیفه
(رح)فرمود:«امروز ربانی این امت در گذشت».

{وَکَأَیِّن مِّن
نَّبِیٍّ قَاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ کَثِیرٌ فَمَا وَهَنُواْ لِمَا أَصَابَهُمْ
فِی سَبِیلِ اللّهِ وَمَا ضَعُفُواْ وَمَا اسْتَکَانُواْ وَاللّهُ یُحِبُّ
الصَّابِرِینَ} (آل عمران/۱۴۶)

حسن بصری (رح)می
گوید:«ربی یا ربانی به دانشمندان شکیبا وصبور اطلاق می شود».به انسانهای خدا شناس
از این جهت ربانی گفته می شود که ربوبیت الله را شناخته وعبادت پروردگار را به جا
آورده و در این مسیر از خود صبر وشکیبایی نشان داده اند.

طلبایه دار حرکت
اسلامی باید از حیث حرکت،دعوت،اندیشه ومقصود،صبر،علم وعملش ربانی باشد ولحظه ای از
یاد نبرد که الله بر هر چیزی توانا است وتنها او مصدر عزت می باشد؛یعنی فراموش
نکند که الله کافی وپشتیبان اوست واو را حمایت وحفاظت می کند…

{أَلَیْسَ اللَّهُ
بِکَافٍ عَبْدَهُ} (زمر/۳۶) ترجمه:{ آیا خداوند برای ( حفاظت و حمایت از ) بنده‌اش
کافی نیست‌ ؟}

{‏ وَإِن یَمْسَسْکَ
اللّهُ بِضُرٍّ فَلاَ کَاشِفَ لَهُ إِلاَّ هُوَ وَإِن یَمْسَسْکَ بِخَیْرٍ فَهُوَ
عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدُیرٌ ‏} (انعام/۱۷)

ترجمه:{اگر خداوند
زیانی به تو برساند ، هیچ کس جز او نمی‌تواند آن را برطرف سازد ، و اگر خیری به تو
برساند ( هیچ کس نمی‌تواند از آن جلوگیری کند ) ، چرا که او بر هر چیزی توانا است
. ‏}

هر دعوتگری باید قدرت
کامل الله را – که بر هر چیزی برتری دارد – پیش چشمانش قرار دهد وبر سرامدان و
دسته بی خرد وجاهل آشکارا وبلند فریاد برآورد که:«شریک ها یتان را فرا خوانید
وآنگاه همه ی شما به کمک یکدیگر درباره ام نیرنگ وچاره جویی کنید واصلا”به من
مهلت ندهیدواگر می توانید نابودم کنید وبدانید که همه این ها بی تأثیر است . چرا
که یقینا” یاریگر من خدایی است که قرآن را نازل کرده وبندگان شایسته را یاری
وسرپرستی می کند».

انسان باید عزت
وسرافرازی،الهام وخیر اندیشی وپشتیبانی را از خداوند متعال طلب کند.زیرا گسی که
متصدی نجات مردم شده است،باید رابطه وپیوندی محکم تر از دیگران با خداوند داشته
باشد.چنین شخصی که برای پاک شدن مردم پیش قدم شده ،باید از همه پاک تر باشد.

۲– دومین خصوصیتی
که دعوتگران باید خود را به آن آراسته سازند،پیراستن دعوت از منافع دنیوی وبهره
گیری های زود گذر گیتانه می باشد.چرا که همه انبیا در مسیر دعوت وادای رسالت،می
گفتند:

{ ‏ وَمَا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ
أَجْرٍ إِنْ أَجْرِیَ إِلَّا عَلَى رَبِّ الْعَالَمِینَ ‏}  (شعراء/۱۰۹)

ترجمه:{ ‏ من در مقابل این دعوت هیچ مزدی از شما
نمی‌خواهم . مزد من جز بر پروردگار جهانیان نیست . ‏}

این آیه از زبان
بسیاری از پیغمبران در سوره شعراء تکرار شده است.باری رسول اکرم(ص)،دین اسلام را
به بنی عامر صعصعه عرضه نمود.شخصی از همین از پیامبر پرسید:(آیا اگر ما تو را بیعت
کنیم ورزی بر مخالفانت پیروز شوی، جانشینان پس از تو خواهیم شد؟)حضرت
رسول(ص)فرمودند”(این امر تنها به خدا تعلق دارد وبه هر کسی که خواسته باشد،می
دهد.) به همین علت دعوت پیامبر (ص)را نپذیرفته اند.رسول خدا گرجه به نصرت ویاری
خداوند،باور و یقین داشت،اما هیچ گاه در مسیر دعوت به عنوان وعده ای از جانب خودش
اعلام نمی کرد که روزی پیروز خواهد نمود وهرگز از کسی جز با وعده ی دخول بهشت پیمان
نمی گرفت.چنانچه به خانواده یاسر که در بند وعذاب بودند می فرمود:(ای خانواده
یاسر! صبر وشکیبایی پیشه سازید که جایگاه شما بهشت است)

انصار،در پیمان عقبه
دوم به هنگام بیعت با رسول خدا،گفتند:«نتیجه وفای به این پیمان،برای ما چه خواهد
بود؟» رسول خدا(ص) فرمودند:«بهشت»

پس پیامد عهد وپیمان
انسان با خدا بهشت است.پیمانی که ر عمل وتلاش برای ورود به بهشت بسته می شود.

۳– بنای اساس
وپایگاه محکم واستوار در مسیر دعوت،کوشش خجسته ی دیگری است که باید در شمار
ویژگی های دعوتگران باشد. تلاش برای پرورش الگوها ونمونه های برجسته ی دعوت،امری
ضروری است.زیرا مردم از این چنین کسانی الگوپذیرندوبه فعل وعملشان،دگرگون می
شوند.لذا باید به کیفیت وچگونگی توجه نمود،نه به کمیت واندازه که گروه اندک اما
شکیبا وراستین ،به اذن ویاری پروردگار سرافراز وپیروز است.

این ستون استوار،همان
پایگاهی است که جزیره العرب در دوران ارتداد وبرگشت از دین – پس از وفات رسول خدا –
به اسلام بازگرداند.زیرا از الگوهای برجسته اش،ابوبکر صدیقی است که پس از خبرشنیدن
خبر ارتداد قبیله ها فریاد برآورد:«به خدا سوگند، اگر از دادن ریسمانی که به عنوان
زکات به رسول خدا می دادند،خودداری کنند،با آنها خواهم جنگید»وسپس فرمود:آیا در
حالیکه من زنده ام ،در دین کمی بیاید؟(هرگز اجازه نخواهم داد…)

همین ابوبکر ،بر
فرستادن لشکر اسامه تأکید کرد ودر جواب کسانی که خواهان تأخیر لشکر بودند،فرمود:«سوگند
به خدای یگانه – که جز او خدایی نیست – اگر سگ ها،پای زنان پیامبر را بدرند ،هرگز
لشکری را که رسول خدا اعزام نموده بر نمی گردانم».

خداوند متعال بعد از
وفات رسول اکرم – زمانیکه هلاکت امت قطعی شده بود – شخصی دوراندیش (ابوبکرصدیق) را
فرستاد تا با وضع گیری مناسبش امت را از ناابودی وهلاکت ،نجات دهد.

آری،پرورش نمونه های
استواری که پیرو فریبکارن نشوند وبه وعده های نامناسب و دروغینشان اقبال نشان
ندهند،امری لازم وضروری است.چنان الگوهایی که در ناملایمات جامعه جاهلی حل نشود و
در مسیر حالتهای مختلف ونا هنجار اجتماعی قرار نگیرند.عناصر پایداری که مسؤلیت
جامعه ودولت اسلامی را بر دوش کشند؛مصلحان مقاومی که در برابر طوفان های اجتماعی و
خواست های جامعه جاهلی دچار خمودگی وضعف نشوند. چنانچه گذر لشکر اسلامی از رودخانه
ی دجله در موسم طغیان وسیلابش به هنگام فتح عراق،تاریخ نگاران را گیج وسراسیمه
کرده وآنها را در تفسیر این پدیده ی مسلم تاریخی،متعجب وسرگردانموده است. عبور و
گذری که بدون از دست دادن حتی یک نفر از افراد لشکر، صورت گرفت.اما واقعه دل انگیز
تر،جست و خیز این لشکر در میان  جریان های
بزرگتر روم وایران است بدون اینکه چیزی از دست بدهد.سلمان فارسی بر مقام کسری پس
از نابودی کاخ وتخت شاه فارس و ذلت و خواریش نشست. خرجی سلمان – امیر
مسلمانان  فارس- روزی یک درهم است! در
حالیکه پادشاه فارس با گریه وتأسف می گفت:«فقط هزار آشپز برایم باقی مانده با این
تعداد کم چگونه زندگی  کنم؟!»

۴ -آراسته شدن
دعوتگران به علم وعبادت خالص:

برقراری وایجاد پیوند
میان داعی وتلاوت قرآن مجید وتجوید وتفسیرش همراه با شناخت احکام ودستوراتش از
وظایف هر دعوتگر با استادش می باشد.لازم است هر مسلمانی خود را در مسجد – محل
آرامش و رحمت فرشتگان وپایگاه عبادت – بسازد وهمنشینی کسانی را برگزیند که او را
به سوی خدا راهنما باشند. در اینجا به همه ی عزیزان[به ویژه جوانان] سفارش می کنم
با کسانی همنشینی و رفاقت کنید که دیدارشان،یاد آور خداوند و گفتارشان یاد آور
آخرت باشد. از قیام لیل وشب زنده داری غفلت نکنید که در ساختن مسلمان وصفا وپالایش
روح، اثر ژرف وعمیقی دارد و روش صالحان ونیکوکارن است.هم چنین روزه نفل را به خصوص
در روزهای دوشنبه وپنج شنبه، از یاد نبرید .همیشه برای زنده کردن قلب ونگاهداشت دل
از شیطان و خیال های بد و به منظور حفاظت نفس از خواهش و شهوتی که بنیان کن است،به
ذکر و یاد الله مشغول باشید ونفس خود را به سپاسگذاری به هنگام خوشی و فراخی و به
شکیبایی در بلا ومصیبت و استغفار از گناهان و لغزش ها، آماده ورام سازید وآن را
برای تحمل سختی های راه وجانبازی در راه عقیده و پیمودن این جاده،پرورش دهید. در
این میان باید وقت خود را در مطالعه ی مفید ویا عبادت وعمل سپری کنیم. زیرا اتلاف
زندگی با جلسه های تهی و بی محتوا و وقت گذرانی های بی سود،درست نیست. هم چنین
باید اندیشه ی صحیحی را از لابلای کتاب خدا،سیرت رسول اکرم و زندگی سلف صالح
وپیشینیان نیکو سرشت،بیاموزیم ودر جنبه های مختلف مطالعه وتحقیق داشته باشیم.

در کنار همه این ها
باید خود را برای تبلیغ دعوت و رویارویی با مردم در  مساجد وجرأت وبی باکی در دعوتشان آماده نموده و
به فراگیری علم ودانش و مطالعه ی کتاب ها 
جدید اسلامی(به ویژه کتاب های عقیدتی و فقهی)با اخلاص نیت مشغول شد.

————————————–

منبع:نقش اسلام در
آینده بشریت

مؤلف:عبدالله عزام

مترجم:محمد ابراهیم
کیانی

ناشر:انتشارات حرمین