مقاومت در برابر طرح خاورمیانه جدید: تحلیل ابعاد و پیامدها
⁉️ مقاومت در برابر طرح خاورمیانه جدید: تحلیل ابعاد و پیامدها
طرح خاورمیانه جدید: افسانه یا واقعیت؟
▪️در دهه ۱۹۸۰، «برنارد لوئیس»، مورخ یهودی-بریتانیایی-امریکایی، ایدهای را مطرح کرد که بعدها به عنوان “طرح خاورمیانه جدید” شناخته شد. این طرح که به نوعی بازنگری در توافقنامه سایکس-پیکو (۱۹۱۶) بود، بر تقسیم کشورهای خاورمیانه بر اساس قومیت، مذهب و فرقه تأکید داشت. هدف اصلی این پروژه، کاهش قدرت دولتهای بزرگ منطقه و ایجاد واحدهای سیاسی کوچکتر و آسیبپذیرتر بود که بتوانند به راحتی تحت نفوذ قدرتهای خارجی قرار گیرند.
به گفته منابع، این طرح به دولت جیمی کارتر ارائه و توسط کنگره آمریکا به عنوان بخشی از برنامههای محرمانه سیاست خارجی ایالات متحده در نظر گرفته شد. هرچند، شواهد محدودی درباره اسناد رسمی این تصمیم وجود دارد و بیشتر تحلیلها بر اساس گمانهزنیها و گزارشهای غیررسمی است.
✔️پیامدهای احتمالی تحقق طرح
اگر فرض کنیم چنین طرحی بهطور کامل اجرا شود، پیامدهای زیر محتمل است:
➖تجزیه کشورهای بزرگ منطقه: کشورهایی نظیر سوریه، عراق، عربستان سعودی، یمن و مصر ممکن است به مناطق کوچکتر تقسیم شوند که بر اساس قومیت یا مذهب تعریف شدهاند.
➖تضعیف حاکمیت دولتها:
کشورهای کوچکتر و وابستهتر، قدرت کمتری برای اتخاذ سیاستهای مستقل خواهند داشت.
➖تقویت نفوذ رژیم صهیونیستی:
در چنین شرایطی، رژیم صهیونیستی به عنوان قدرتی منطقهای بدون رقیب ظاهر میشود.
➖بیثباتی دائمی:
جوامع درگیر درگیریهای داخلی و جنگهای نیابتی خواهند شد که شرایط را برای مداخله قدرتهای خارجی فراهم میکند.
✔️ نقش مقاومت در مقابله با این طرح
بزرگترین مانع برای تحقق چنین پروژههایی، محور مقاومت است، این محور با هدف حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشورها، در برابر نفوذ خارجی مقاومت کرده است.
به عنوان نمونه، مقاومت فلسطین و لبنان بارها موفق شدهاند از گسترش نفوذ رژیم صهیونیستی جلوگیری کنند.
تحلیلگران بر این باورند که هرگونه تضعیف این محور میتواند اجرای طرحهایی مانند خاورمیانه جدید را تسریع کند.
✔️سخنان رجب طیب اردوغان:
زنگ خطر یا موضعگیری سیاسی؟
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، اخیراً در یک سخنرانی عمومی اظهار داشت:
«طرحی پلید در حال اجراست که مرزهای منطقه ما را با خون بازطراحی میکند.»
اردوغان با اشاره به گروههای مقاومت نظیر حماس و حزبالله، آنها را بهانهای برای تحقق اهداف بزرگتر قدرتهای خارجی دانست.
پارلمان ترکیه نیز جلسهای محرمانه برای بررسی این موضوع برگزار کرده است. اما جزئیات تصمیمات اتخاذشده همچنان منتشر نشده است.
⁉️ آیا کشورهای منطقه آگاهند؟
یکی از چالشهای بزرگ منطقه این است که برخی دولتها بهجای مقابله با این طرح، خود به نحوی در اجرای آن مشارکت کردهاند.
به عنوان مثال:
عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی توسط برخی کشورهای عربی بهعنوان گامی در جهت تقویت جایگاه اسرائیل در منطقه تفسیر میشود.
جنگهای داخلی و نیابتی در کشورهای یمن، سوریه و عراق، موجب تضعیف ساختار سیاسی و اجتماعی این کشورها شده و زمینه را برای تجزیه آنها فراهم کرده است.
❗️چرا باید هوشیار باشیم؟
مقاومت در برابر این پروژه نه تنها برای بقای محور مقاومت بلکه برای حفظ تمامیت ارضی و هویت کشورهای منطقه ضروری است. هرگونه شکست در این جبهه میتواند پیامدهایی ویرانگر برای کل منطقه داشته باشد.
از سوی دیگر، قدرتهای جهانی همچنان به دنبال حفظ منافع خود هستند و برای رسیدن به این هدف از هر ابزار سیاسی، نظامی و اقتصادی استفاده میکنند.
✔️نتیجهگیری:
مقاومت در برابر قدرتهای خارجی و طرحهایی نظیر خاورمیانه جدید، نیازمند اتحاد، هوشیاری و اقدام هماهنگ کشورهای منطقه است.
تنها با تقویت انسجام داخلی،
حمایت از گروههای مقاومت،
و حفظ استقلال در تصمیمگیری، میتوان از تجزیه و تضعیف منطقه جلوگیری کرد.
در نهایت، تحقق چنین پروژههایی نهتنها آینده کشورهای منطقه بلکه امنیت جهانی را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد.
📝 تدوین: نوگرا
مقالات مرتبط: آیا خاورمیانه به یک سایکس – پیکوی جدید نیاز دارد؟
🆔 @eslahe