اجمالی از ویژگی های شخصیتی ملت کُرد

اجمالی از ویژگی های شخصیتی ملت کُرد

کیومرث یوسفی

براساس یک طبقه بندی ساده انسانها چهار گروه
اند : ۱- گروه
اول : «می دانند» و می دانند که « می دانند » . ۲- گروه دوم : « می دانند » ولی نمی دانند که «
می دانند » . ۳- گروه
سوم : « نمی دانند » ومی دانند که « نمی دانند » . ۴- گروه چهارم : « نمی دانند » ونمی دانند که «
نمی دانند » .

 ما
کردها جزو گروه دوم هستیم ، زیرا «می دانیم» اما نمی دانیم که« می دانیم» . به همین
دلیل وقتی شرق شناسی یا یک نفر خارجی در باره ی ما مطلب « مثبتی » می نویسد ذوق زده شده ودست وپای خودراگم می کنیم
گوئی خود خبر
نداشته ایم که دارای چنین صفات مثبت و با ارزشی هستیم . به دلیل همین حقیقت که « کرد» « می
داند » اما نمی داند که « می داند » دچار سختی ها ودشواری های بی شماری شده و احساس خودکمتربینی نموده ،دیگر ملت
ها را به چشم برادر
بزرگترخود نگاه کرده وبه همین دلیل فرصت سوزی ها کرده وموقعیت های زیادی را از دست داده است
.

ملت کرد مانند سایر ملل ساکن این کره ی خاکی
در طول تاریخ فجایع زیادی را از سرگذرانده است . اما اکثر مواقع علت این فجایع رابه
خود ملت کُرد نسبت
می دهند نه به وضعیت و واقعیت های موضوعی ، و همین عامل ضربات درونی مهلکی را تا حد متلاشی
شدن شخصیت به « فرد کُرد » وارد نموده و می نماید . این درحالی است که ( شخصیت هرانسان وجمعی عبارت است از مجموع
اعمال ورفتارهایی
مشخص در برابر احوال واوضاع «ذاتی » و«موضوعی » ، یا مجموع صفات ثابت ومشترکی که «
افراد» هرملت وقومی باآن شناخته می شوند . ) به همین علت درست است اگر بگوئیم رفتار های آدمی نتیجه ی تأثیر
متقابل خوی و سرشت انسان
بامحیط زندگی اجتماعی اوست . این مسأ له نشان می دهد که اگر برای « فرد کُرد » مانند هر انسان دیگری – وضعیتی مطلوب و زمینه ای مناسب
فراهم شود به
سرعت مسیر کمال و پیشرفت را طی خواهد کرد .

دراینجا لازم است همانگونه که به جوانب منفی شخصیت
فرد کٌرد اشاره می شود جوانب مثبت شخصیتی فردِکُرد هم مورد توجه وبحث قرار گیرد . زیرا اولین قدم درپی ریزی و بنیان
نهادن شخصیت
فرد کٌرد شناخت او توسط خودش می باشد . فردٍکٌرد باید بداند و به جهانیان نیز اعلام کند که
کردستان گهواره ی دوم
انسانیت بوده و مرکز دموگرافی جهانی کوه « جودی » واقع در کردستان می باشد » .

  وقیل یا أرض ابلعی ماءک ، ویا سماء
أقلعی وغیض الماء وقضی الامر واستوت علی الجودی ». هود/۴۴ ( گفته شد که : ای زمین آب
خود رافرو خور ،
وای آسمان از باریدن بایست ، وآبها از میان برده شد وفرمان اجراء گردید وکاربه انجام رسید
وکشتی برکوه جودی پهلو گرفت . تفاسیر «الخازن » ،« النسفی » ، « قصص
الأنبیاء عبدالوهاب النجار » و دیگر منابع تأکید می کنند که منظور از « کوه جودی » کوهی است در منطقه «جزیره »
واقع در کردستان
شمالی . او بایستی
هیچگونه محرومیت وفقر ی را قبول نکند. زیرا کردستان او « مٌبارک » است .

« قیل یا نوح إهبط بسلام منا و برکاتِ علیک
وعلی أمم ممن معک»  . هود ۴۸

گفته شد : ای نوح ! ازکشتی پیاده شو « وبدان
که تو و همراهانت » ازامنیت
ما برخوردارید و سالم و برکنارید و برکات خدا به روی تووگروه های همراهت است . ملت
ها وگروه های دیگری را از نعمت ها و خوشی ها برخوردارمی کنیم . کلمه ی « البرکه»  یعنی « خیرات »، فزونی روزی و فراوانی در اشیاء  . این مکان مبارک کردستان می باشد ، زیرا « جودی » بخشی از
کردستان است ونوح
علیه سلام فرمود : « رب أنزلنی منزلاً مبارکا ً » مؤمنون / ۲۹ ( وبگو پروردگارا مرا به
منزلی مبارک فرود آور وتوبهترین میزبانانی . )

کردستانی سرشار از معادن معدنی و منابع نفتی و منابع آبی و مستعد
کشاورزی ، باعث ایجاد
پیوندهای اجتماعی قوی شده و تأثیرات ایجابی برشخصیت «فردٍکُرد » دارد . فرد کٌرد باید نسبت
به شجاعت و غیرت ملتش یقین داشته باشد ، زیرا این مسأله حقیقتی است که خداوند خود به آن اشاره می فرماید :

« قل للمخلفین من الأعراب ستٌدعون الی قوم أولی بأس شدید ، تقاتلونهم أو یسلمون
» الفتح  ۱۶

به بازپس ماندگان عربهای بادیه نشین بگو :
ازشما دعوت خواهد شد که به
سوی قومی جنگجو و پرقدرت
بیرون بروید ، با آنان پیکار می کنید تا اینکه مسلمان می شوند . ابن کثیر درباره ی « قوم أولی بأس شدید » در تفسیرالقرآن
العظیم می فرماید : ( قال إبن
أبی خالد عن ابیه : نزل علینا أبوهریره ، وقرأنا علیه هذه الآیه فقال هم الأکراد .)

( ابوهریره برما واردشد ،این آیه رابرایش
قرائت نمودیم
گفت : این قوم ، قوم کُرد
هستند
، این قوم و ملت شجاع
همیشه شیفته ی آزادی اند و در فکر آزادی خود و دیگرانند ، برهمین اساس یکی از مشخصه های ملت کُرد این است که دوست
دارد از اخبار
و احوال دنیا آگاه باشد
. کُردها شیفته ی استقلال و آزادی اند بانگاهی به تاریخ گذشته متوجه خواهی
شد که طوایف
و قبایل و امیرنشین های زیادی داشته است و هرگز در میان ملت های فارس ،عرب وترک
مستحیل و ذوب نشده است . حتی در دایره خلافت اسلامی هم ازطریق سیستم میرنشینی ( ایالات و ولایات ) بخش قابل
توجهی از فرمانروائی
اسلامی بوده است
.

در رابطه با «آزادی » هم ، این
ملت کُرد است که در راه به دست آوردن و پاسداری آزادی قربانی ها داده آنگونه که درتاریخ نمونه
و مانندی برای آن
متصور نیست و ‌دراین راه زیان های جبران ناپذیری بر دشمنان آزادی متحمل نموده است . زیرا
فرد کُرد شاید توان تحمل فقر و گرسنگی و شداید سخت زندگی را داشته باشد ،اما هرگز اسارت و بندگی و زیردست بودن را
تحمل نمی کند . به
همین دلیل همیشه با حکومت های که خواسته اند آزادیش را پایمال کنند و او رابه اسارت بکشند به
مقابله برخاسته است . فردِکُرد شیفته بروز استعداد و توانائی هایش بوده به همین علت با فراهم شدن زمینه
مناسب و لازم خیلی زود
می تواند توانائیهایش را درتمام زمینه ها بروز دهد ، به گونه ای که “کلودیوس ریچ” در یادداشت
هایش می گوید : (کُردها تشنه دانش اندوزی اند و خیلی کم به خود می بالند ، این در حالی است که میزان یادگیری ایشان
بسی بیشتر از ترک
ها و فارس ها بوده و خیلی سریعتر مطالب را یاد می گیرند ،
شجاعت و با جرأت بودن جزو صفات ثابت شخصیت کٌردها بوده تاحدی که آن را غذای روح می دانند . وفای
به عهد نیز درمیان ایشان جزو اصول و ارزشهائی است که صفحات تاریخ سرشار از وفای به عهد از جانب فردِکٌرد است
،حتی با دشمنانش.

  جدای از
صفت وفای به عهد ،مهمان نوازی و دستگیری فقرا و بینوایان و… نیز از صفات ممیزه شخصیتی فرد کُرد است که نقش بسزائی
درانسجام جوامع کردی
داشته است . عشق و علاقه به خاک و میهن و پایبندی به دین مقدس اسلام یکی دیگر از ویژگی های کلی
شخصیتی فردکُرد است . درحیطه ی
تاریخ شخصیت کُرد دارای صفتی ممیزه ، شاخص و قابل مشاهده می باشد . او همیشه ی تاریخ
براصل ونسب مستقل خود تأکید می کند . زیرا دشمنان و حتی دوستانش بسیار تلاش کرده اند که ریشه نژادی کُرد را به
فارس ها یا اعراب
و گاهی اوقات حتی به جن نیز منتسب نمایند !! هرچند که نسبت دادن نسب کردها به جن نهایت دوری
از اصول علمی و متد تحقیق است . از سوئی دیگر کردستان همیشه میدان جنگ و نبردهای سرنوشت ساز و تعیین کننده ی میان
فارس و روم یا
صفوی و عثمانی بوده . این موضوع همیشه به زیان کردها تمام شده و در واقع تلاشی بوده درجهت
زدودن هویت ملی او . به همین جهت کردها تلاش زیادی را در برابراین هجوم گمراه کننده اشغالگران کردستان درجهت
اثبات استقلال زبان
و نژاد و ملیتش انجام داده و می دهند .

درحیطه اکولوژی نیز به علت عقب
ماندگی جامعه کردی از نظر تکنولوژی ، تأثیرات منفی محیط زیست آثار زیادی بر شخصیت فردکرد برجای
نهاده است . به
همین دلیل « فرد کُرد » همانند محیط زیست سختش ، سریعاً ابراز دوستی نموده و با همان سرعت
دشمنی می ورزد . زود خشمگین می شود و خیلی زود هم آرام می گیرد . درحیطه اجتماعی نیز
وجود ارتباط محکم و منسجمی بین افراد کرد در خانواده وعشیره ، آسایش و آرامش درونی را برایش مهیا نموده است .
به خصوص خانواده که
در جامعه ی کردستان از نوع خانواده ی بزرگ و گسترده است و شامل پدر ، مادر
، پسران
ودختران با همسرانشان و فرزندانشان ( بجز در شهرهای بزرگ ) را شامل می شود .

درهمین زمینه شخصیت زن کُرد صفات ممیزه
زیادی را دارا می باشد که مشخص ترین آن استقلال شخصیتی و تلاش برای معرفی خود به جامعه
و اطرافیان از طریق
مشارکت در حیطه هایی از زندگی است که در جوامع همسایه قورق مردان می باشد . این امتزاج
ملتزمانه زن کرد با مردان باعث شده که زن ومرد کرد با دید «همکار » به همدیگر نگاه کرده و همکاریشان درحیطه های
مختلف زندگی آشکار
و از شفافیت کامل برخوردار بوده به همین دلیل جامعه ی کردی از پدیده های
زشت و ناپسند
بین زن و مرد که در جوامع دیگر مطرح است تهی باشد .خانواده در جوامع کردی ساختار
مستحکمی دارد ، تاحدی که میزان طلاق به نسبت سایر جوامع دربین ایشان بسی کمتر بوده ، در همین رابطه فردکرد
احترام خاصی را برای
ارتباط وپیوند های دوستانه با دیگران قایل شده و مشتاقانه در غم و شادی های دیگران شریک می شود .

درحیطه مسایل سیاسی فرد کُرد
پشتوانه اجتماعی مستحکمی دارد . لذا خیلی مواقع دیدگاه های سیاسی او از طریق پیوندها و ارتباطات
اجتماعیش ظهور می
یابد . ارزش واحترام بیش ازحدومرز فرد کرد نسبت به رأی و نظر خود باعث شده که سازمان های سیاسی
در جامعه ی کردی سخنگویان متعددی داشته و به همین دلیل به آسانی از تکثر و تعدد احزاب استقبال می
کند زیرا این امر
در دایره سیاست نوعی استقلال فکری برایش مهیا و فراهم می نماید .

حیطه ی اقتصادی نیز نقش مهمی درتمییز
برخی از صفات شخصیتی فردی وجمعی کُرد دارد. از تولید و روشهای آن و چگونگی تقسیم تولیدات و نحوه
ی بکارگیری آنها ،
همه ی این موارد کردار و رفتار مشخصی را به منصه ظهور می رساند . بخش زیادی ازتولیدات در سالهای
پر باران و نوع تولیدات باارزش و تقسیم عادلانه آن میان همکاران و شرکا و… پیوندهای اجتماعی مستحکمی را باعث می
شوند . خلاف این
موضوع پیوندهای اجتماعی را تضعیف نموده و باعث تغییر رفتار «فرد » نیز می شود . کمبود درآمد
و فقر که نتیجه ی مستقیم تکیه فرد کُرد به کشاورزی متکی بر باران است و احتمال دارد که برخی سال ها بارش کم باشد
تأثیرات منفی بر
شخصیت فرد کرد به جای گذاشته و باعث نگرانی وتشویش درونی اوشده است.

 راه
علاج این موضوع تلاش درجهت صنعتی نمودن جامعه ی کردی است ، وضعیتی
که حکومت های
حاکم برکردستان مسؤ ل به وجود آوردنش بوده و هستند . به گونه ای که صنایع سنگین در کردستان
وجود ندارد.

 ازنظر دینی نیز
اگر دین در جوامع ابتدائی به منظور کم کردن فشارهای درونی ، در پاسخگویی به سؤالات مختلف انسان و رویدادهای اطرافش ایفای
نقش نموده است . دین
اسلام درجامعه ی کردی با مسائل اجتماعی و اقتصادی و حتی مسائل سیاسی فرد کرد درآمیخته و
تأثیرخود را دارد . با  وجود تفاوت
توپوگرافی مناطق مختلف
کردستان و قبیله و طوایف مختلف که باعث پیدایش لهجه های گوناگون شده است ، دین اسلام اکثریت
ملت کُرد را متحد نموده و در تمام حیطه های زندگی تأثیرات مثبتی بر شخصیت فرد کُرد به جای نهاده است که بیشترما با
آنها آشنا هستیم .

۱۲ /۹/۸۴        سنندج /
یوسفی

 منابع :

۱- الشخصیه الکردیه / أنماطها السلوکیه وترکیبها
الأجتماعی

–
 ۲ الأسس النفسیه والأجتماعیه للقبائل الکوردیه
/ هاشم طه عقراوی

 ۳– پاراستنی مورکی نه ته وایه تیمان له
روانگه ئیسلامه وه / عبدالرحمن صدیق
. عبدالرحمن صدیق