آیا آمریکا در نبرد با داعش به کردها خیانت کرد؟

 آیا آمریکا در نبرد با داعش به کردها خیانت کرد؟

گیتس در سی ان ان نوشت: جزییات جدیدی که درباره تهدید داعش، از جمله استفاده احتمالی از تسلیحات شیمیایی و تجاوز سازمان یافته به دختران جوان منتشر شده، بسیار وحشتناک است.

اما علاوه بر این اخبار، جزییات ناخوشایند دیگری نیز آشکار شده است: به نظر می رسد ایالات متحده پشت کردها – شبه نظامیان کرد، یعنی تنها نیروی کارآمد در نبرد با داعش- را خالی کرده و شاید بتوان گفت به آنها خیانت کرده است.

کردها اکنون نه تنها از جانب داعش، بلکه از جانب ترکیه – متحد آمریکا- نیز هدف حمله قرار گرفته اند.

تصمیم ماه گذشته ترکیه مبنی بر ملحق شدن به نبرد علیه داعش، که به نظر می رسد توان ائتلاف بین المللی ضد داعش را نیز افزایش داده است، گویی بیشتر از آنکه هدف شکست داعش را دنبال کند، به دنبال عقب راندن کردها از اراضی تحت تصرف آنهاست.

این تصمیم همچنین ممکن است تحت تاثیر ملاحظات سیاسی باشد، به ویژه آن که رجب طیب اردوغان سعی می کند در آستانه انتخابات پیش رو حزب سیاسی کردها را تضعیف کند.

چندین دهه است که ترکیه با اقدامات کردها برای ایجاد یک کشور مستقل، مقابله می کند. نبرد استقلال، در ترکیه توسط پ.ک.ک – حزب کارگران کردستان- رهبری می شود که از سوی ایالات متحده و چند کشور دیگر با عنوان “سازمان تروریستی” روبرو شده است. پ.ک.ک و ترکیه از سال ۲۰۱۲ وارد یک روند صلح شده اند اما با افزایش حملات و ضد حملات اخیر، از جمله کشته شدن چند افسر پلیس ترکیه به دست نیروهای پ.ک.ک اردوغان می گوید روند صلح اکنون متوقف شده است.

پ.ک.ک با چند گروه از نزدیکترین متحدان آمریکا در نبرد علیه داعش در ارتباط است؛ از جمله شبه نظامیان YPG (یگان های مدافع خلق؛ شاخه نظامی حزب اتحاد دموکراتیک) که داعش را در مناطقی مثل کوبانی در سوریه شکست داده اند.

به موازات گسترش تصرفات ارضی کردها در کوبانی و چند ناحیه دیگر در نزدیکی مرز ترکیه و سوریه، مقامات ترک نیز به شکلی فزاینده مضطرب و نگران شده اند. منتقدان دولت آنکارا می گویند دلیل واقعی ملحق شدن اردوغان به جنگ با داعش همین است: پوششی برای جلوگیری از وحدت اقلیمی و منطقه ای کردها.

ایالات متحده چندین ماه تلاش کرد تا اردوغان را به پیوستن به ائتلاف ضد داعش متقاعد کند؛ مرزها را به روی افرادی که از طریق خاک ترکیه به داعش ملحق می شوند ببندد و به پیشبرد ماموریت ائتلاف کمک بیشتری برساند. اردوغان اما هرگز این درخواست ها را نپذیرفت. حتی این شایعات شنیده می شد که ترکیه، عضو ناتو، در واقع به داعش کمک می کند.

اما ناگهان اوضاع تغییر یافت. در ۲۲ جولای، یک روز پس از حمله تروریستی در سوروج ترکیه که جان ۳۲ نفر را گرفت، اردوغان و باراک اوباما با یکدیگر گفت و گوی تلفنی داشتند. مقامات ترکیه داعش را مقصر این حمله تروریستی اعلام کردند اما بسیاری از کردها می گویند دولت ترکیه را هم باید دست کم تا حدی مسوول دانست. پ.ک.ک در تلافی حادثه سوروج، شماری از نیروهای پلیس ترکیه را از پای در آورد.

ناگهان اردوغان با اوباما صحبت کرد و بعد اعلام کرد که به جنگ با داعش ملحق می شود. هواپیماهای آمریکا و دیگر اعضای ائتلاف استفاده از پایگاه های هوایی ترکیه در اینجرلیک و دیاربکر آغاز کردند؛ پایگاه هایی که اکنون به اهداف بمباران های آنها بسیار نزدیک تر بود. قرار شد جنگنده های ترکیه نیز به ائتلاف ملحق شوند.

ظاهر ماجرا، نشان دهنده نوعی پیشرفت بود. اما حقیقت ماجرا با آنچه ظاهرا دیده می شد، بسیار تفاوت داشت.

بمب های ترکیه که قرار بود مواضع داعش را هدف قرار داد، اغلب مواضع کردها را هدف گرفت. کردها معترض شدند. حتی فاتحان کوبانی، یعنی شبه نظامیان YPG گفتند از داخل سوریه هدف بمباران جنگنده های ترکیه قرار گرفته اند. ترکیه البته این ادعا را رد کرد.

دولت عراق هم خشمگین بود. اگر ترکیه صرفا به داعش – اشغال کننده بخشهایی از خاک عراق- حمله کرده بود، واکنش دولت بغداد متفاوت بود. اما نخست وزیر عراق حیدر العبادی حمله علیه پایگاه های کردها را “تهاجم به تمامیت ارضی عراق” خواند.

حملات ترک ها همچنین قرار بود عملیات داعش را در داخل خاک ترکیه متوقف کند. به گفته مقامات ترک در داخل ترکیه اینک یک تور ماهیگیری بسیار بزرگ پهن شده بود. نخست وزیر احمد داود اغلو از این تدبیر، به عنوان “نبرد هماهنگ علیه ترور” نام برد. نیروهای امنیتی ۱۳۰۲ نفر را بازداشت کردند اما فقط ۱۳۷ نفر مظنون به ارتباط با داعش بودند. باقی بازداشت شدگان، آن طور که خود دولت آنکارا هم تایید کرد، مظنونان ارتباط با پ.ک.ک بودند.

در حالی که ترکیه، به اسم کمک به ایالات متحده و ائتلاف ضد داعش، نیروهای خود را علیه کردها بسیج کرده است، مقامات واشنگتن تاکنون واکنش خاصی به این تحولات نشان نداده اند. وزارت خارجه آمریکا می گوید این یک “همزمانی تصادفی” است که حمله به کردها بعد از آغاز همکاری ترکیه با آمریکا برای مقابله با داعش شکل گرفته است.

جان کربی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: ” بین آنچه آنها علیه پ.ک.ک انجام می دهند و آنچه ما تلاش می کنیم با یکدیگر علیه داعش انجام دهیم، ارتباطی وجود ندارد.” او اضافه کرد ترکیه حق دارد از خود در مقابل تروریست ها دفاع کند.

یکی از مقامات نظامی آمریکا اما به شکل محرمانه و خصوصی به وال استریت ژورنال گفته است ترکیه به ایالات متحده حقه زده و از ائتلاف ضد داعش به عنوان یک پوشش استفاده می کند.

به گفته این مقام بلندپایه ارتش آمریکا که وال استریت ژورنال از وی نامی نبرده است “ترکیه قصد داشت علیه پ.ک.ک وارد عمل شود اما نیاز به یک حقه داشت.”

مشخص نیست مکالمه تلفنی بین اوباما و اردوغان، آیا شامل بحث درباره آزادی عمل ترکیه در حمله به مواضع کردها نیز بوده است یا خیر. اما به نظر می رسد طی سه هفته ای که از این گفت و گوی تلفنی گذشته، ترکیه مواضع دشمنان داعش را بسیار شدیدتر از مواضع خود داعش هدف قرار داده است.

منبع: سی ان ان

ترجمه: فرهاد فرجاد- شفقنا