بحران در حزب رقیب النهضه نگاهى به وضعیت جریان سکولار تونس

بحران در حزب رقیب النهضه نگاهى به وضعیت جریان سکولار تونس

✍️ محمدرضا عشوری

ماجرا تقریبا از آنجا شروع شد که در حزب #نداء_تونس به عنوان قوی‌ترین رقیب حزب اسلامگراى النهضه برای توافق با این جریان اسلامگرا اختلاف پیش آمد. از آنجا که هم “الباجى قائد السبسى” رئیس جمهور و هم “یوسف الشاهد” نخست‌وزیر هر دو از حزب ندای تونس هستند و النهضه به نوعی حزب معارض دولت محسوب می شود هر گونه اختلاف در حزب ندا می‌تواند به اختلاف در ارکان دولت نیز بیانجامد. سه شخصیت در حزب ندای تونس در این مرحله بسیار تاثیرگذار هستند:
الباجی السبسی (رئیس جمهور)
یوسف الشاهد (نخست وزیر)
و حافظ السبسی (پسر رئیس جمهور و عضو بارز حزب)

اما اختلاف همان‌طور که گفته شد بر سر چگونگی تعامل با حزب #النهضه است. طیفی از حزب ندا قائل بر این هستند که برای جلوگیری از آشوب و چنددستگی دوباره در کشور ضرورت دارد که با النهضه تعامل شود و از دولت مستقر یوسف الشاهد نیز برای ادامه این ارتباط حزبی حمایت شود. در مقابل طیف #حافظ_السبسی پسر رئیس جمهور قرار دارد که معتقد است باید ارتباط و تعامل با النهضه متوقف شود و شخص یوسف الشاهد نیز هر چه سریعتر از قصر قرطاج اخراج شود.
حدود یک ماه قبل بود که یوسف الشاهد، پسر رئیس‌‌‌جمهور را متهم کرد که در پشت پرده تشکیل جریان حامی برکناری وی از نخست‌‌وزیری قرار دارد. الشاهد اعلام کرد که پسر السبسی با این کار نه تنها حزب ندای تونس را نابود کرده، بلکه دولت را تضعیف کرده و بحران حزب را به نهادهای حکوم کشانده است. یوسف الشاهد به عنوان نخست وزیر در سخنانی که از تلویزیون رسمی تونس پخش شد گفت: «امروز، حزب ندای تونس آن حزبی نیست که سال ۲۰۱۳ به آن پیوستم. کسانی که امروز حزب را اداره می‌‌کنند و در صدرشان حافظ قائد السیسی قرار دارد با اقداماتشان حزب را نابوده کرده‌‌اند.»
وی همچنین گفت که حافظ السبسی و اطرافیانش آنچنان ندای تونس را به نابودی کشاندند که آراء حزب در انتخابات اخیر حدود یک میلیون رأی کاهش یافته است.

در مقابل، حافظ السبسی اما به یوسف الشاهد به چشم یک رقیب جدی می نگرد که صراحتا خواستار پایان دادن به فعالیت های سیاسی و حزبی‌اش شده و اینکه باید وی را مجبور کنند تا در چارچوب اطاع پذیری از حزب عمل کند.

شکاف و چنددستگی در “ندای تونس” پیش از این یعنی سه سال قبل نیز سابقه داشت و مسئله جدیدى نیست و اتفاقا آن زمان هم پای “حافظ السبسی” در میان بود تا آنجا که آن زمان مرکز مطالعات کارنگی مقاله ای منتشر کرد و در آن پیش بینی کرد که اختلافات در “ندای تونس” گسترش خواهد یافت. به هر حال این بار اما این بحران در کنار دیگر مشکلات و اختلافات پیش آمده در بدنه حزب ندای تونس به عنوان جدی‌‌ترین حزب سکولار تونسی موجب شده تا این حزب اکنون یکی از بحرانی‌‌ترین مراحل خود را بگذارند و از چنددستگی رنج ببرد:
از سویی شاهد آن هستیم که «محسن مرزوق» دبیر کل حزب برای خود جریانی مستقل راه انداخته و در سوی دیگر، «الطاهر بن حسین» صاحب شبکه تلویزیونی الحوار نیز از حزب نداء جدا شده و جریان “المستقبل” را تشکیل داده است.
«فوزی اللومی» عضو برجسته حزب نیز از ندای تونس جدا شده و جریان «امل» را تاسیس کرده است. “رضا بالحاج” رهبر برجسته ندای تونس نیز با جدایی از این حزب، جنبش «تونس اولاً» را تاسیس کرد.

به نظر می رسد آنچه بیش از همه ندای تونس از آن رنج می برد آن است که این حزب بیش از آنکه بر پایه هویتی مشترک شکل گرفته باشد تنها بر پایه نوعی اتحاد سکولار برای ضدیت با جریان النهضه شکل گرفته است و حالا با رسیدن به قدرت و سهم‌‌خوایی‌‌های پس از آن، اختلافات داخلی این جریان بروز کرده است.

این یک واقعیت است که نداى تونس همانند النهضه که #راشد_الغنوشى را دارد از یک عنصر رهبرى موثر بهره نمى برد و حتى اگر بپذیریم که الباجى السبسى شخصیت کاریزماتیک نداى تونس باشد اما وابستى یکى از اضلاع بحران یعنى پسرش این مولفه میانجیگرایانه را احتمالا ناکارامد خواهد کرد.
با این حال باید دید آیا رهبران این جریان خواهد توانست تا در قبال اتفاقات اخیر، ندای تونس یکپارچه را حفظ کنند یا آنکه امیدها برای جریان النهضه که مترصد اوضاع فعلی است و در انتخابات اخیر شهردای ها نیز نتایج امیدوارکننده ای بدست آورده را زنده تر خواهند کرد.

✅@mr_aShoori