رمضان در کشور ترکیه

رمضان در کشور ترکیه

به گزارش نوگرا ماه رمضان در ترکیه و در میان مسلمانان این کشور از اهمیت خاصی برخوردار است و با فرارسیدن این ماه مبارک مردم مسلمان ترکیه همگام با سایر مسلمانان جهان با شور و شعف به استقبال این ماه پربرکت می‌روند‌.

مسلمانان ترکیه معتقدند که ماه رمضان برکت و خیر را در سفره‌های آنان افزایش می‌دهد حتی اگر در بدترین شرایط اقتصادی باشند و خداوند به یمن و برکت این ماه عزیز درهای خیر و نعمت خود را به روی بندگانش می‌گشاید. آغاز ماه مبارک رمضان در ترکیه بسیار شاخص و مورد توجه است و حتی غیرمسلمانان نیز با این مسأله به خوبی آشنا هستند. شهر استانبول که در گذشته مرکز خلافت عثمانی بوده، میراث اسلامی بسیاری را از آن دوران در خود جای داده است و این شهر حاصل آدابی در خصوص این ماه است که مستقیماً از دوره عثمانیان به جا مانده است. مسلمانان در ترکیه قبل از شروع ماه رمضان به تزئین خیابان‌ها و مساجد می‌پردازند و با چراغانی و الوان کردن مساجد و گذرها، آمدن ماه رمضان را به یکدیگر تبریک می‌گویند.

بازار عطارین که یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین بازارهای قدیمی تجاری در کلان‌شهر استانبول است، در ایام ماه رمضان ازدحام شدیدی جهت خرید و فروش در آن به چشم می‌خورد و مسلمانان به خرید مایحتاج این ماه به‌ویژه انواع شیرینی‌ها و غذاهای مخصوص این ماه اقدام می‌کنند. شیرینی‌های ترکیه از تنوع بسیاری برخوردار است و بالغ بر سی‌ و شش نوع شیرینی و پیراشکی است که اصطلاحاً به آنها «pasta borek» می‌گویند که باقلوای خاص ترکیه نیز در زمره این شیرینی‌ها جا دارد.

سفره‌های افطاری مسلمانان این کشور شامل زیتون، پنیر، خرما، باقلوا و انواع سوپ و آش است که به آن "چوربا "گفته می‌شود که از تنوع خاصی نیز برخوردار هستند. برخی از این چورباها از دوران عثمانی به جا مانده است. طی ایام ماه مبارک رمضان در برخی از شهرهای ترکیه چادرها و خیمه‌هایی در میادین و اماکن عمومی به منظور افطاری دادن برپاست تا کسانی را که هنگام افطاری در منزل نیستند یا در حال رانندگی‌اند افطاری دهند. این سفره‌های افطاری از سوی شوراهای خیریه یا افراد خیر و در برخی موارد از سوی شهرداری – بلدیه- گسترانیده می‌شود و بیشتر در دو شهر آنکارا و استانبول مورد توجه قرار می‌گیرد. ماه رمضان در ترکیه در عین تقدس و محترم بودن برای غیرمسلمانان هیچ محظوریتی از نظر خوردن و آشامیدن ایجاد نمی‌کند و حتی مسلمانان در این زمینه کاملاً مختار هستند. لذا پایبندی به احکام شرعی از جمله روزه امری قلبی و ایمانی است که هیچ فشار اجتماعی- سیاسی آن را بر فرد تحمیل نمی‌کند.

مساجد در این ماه از ازدحام بیشتری نسبت به ماه‌های دیگر برخوردار است، به‌ویژه مساجد بزرگ و معروف که مسلمانان ترکیه از هرجا سعی می‌کنند به آنجا بیایند و نماز را در این مساجد باشکوه به جماعت بجای آورند، به‌خصوص نماز تراویح که مخصوص اهل سنت است و مردم ترکیه ترجیح می‌دهند آن را با جماعت اقامه کنند تا از فیض بیشتری در ماه مبارک رمضان بهره‌مند شوند.
هنگام سحر علاوه بر بانگ مناجات مساجد براساس عادتی دیرینه و قدیمی سحرخوان به خیابان‌ها و کوچه‌ها آمده و برای بیدار کردن مسلمانان جهت خوردن سحری و اقامه نماز آواز سر می‌دهد و بعد از اقامه نماز صبح مسلمانان به قرائت قرآن می‌پردازند.
قرائت و بعضاً تفسیر قرآن در این ماه در مساجد پرشمار ترکیه بسیار رواج دارد و یک عادت بسیار زیبا اینکه کسانی که به مساجد می‌آیند یا سر سفره‌های افطاری و سحری می‌نشینند همواره خود را با عطر که به آن کلونیا می‌گویند معطر می‌کنند و در تمامی مراسم و اعیاد به‌ویژه اعیاد اسلامی مانند عید قربان و عید فطر این سنت پسندیده اجرا می‌شود.

در این ماه برخی از شبکه‌های تلویزیونی ترکیه نیز با تدارک دیدن برنامه‌های خاص به استقبال این ماه عزیز می‌روند و اقدام به پخش برنامه‌های احکام و سریال‌های اسلامی قبل از افطار و هنگام سحر می‌کنند و قرائت قرآن و برنامه‌های تواشیح نیز از این شبکه‌ها در طی این ماه پخش می‌شود. با شروع ماه مبارک رمضان در استانبول نمایشگاه بزرگی از کتاب‌های اسلامی نیز برگزار می‌شود که تا پایان ماه رمضان ادامه دارد و در آن به ارائه کتاب‌های دینی می‌پردازند.

فعالیت‌های این نمایشگاه هر روز پس از نماز مغرب آغاز می‌شود و روزانه هزاران نفر از آن دیدن می‌کنند. در یک سوی نمایشگاه مکانی برای افطاری یا غذاهای پس از افطاری وجود دارد. در محوطه بیرونی نمایشگاه برخی مردم تولیدات دستی و کارهای هنری و برخی محصولات غذایی خود را به فروش می‌رسانند، مانند تابلوهای خطاطی اسلامی، تصاویر اسلامی، کتاب‌های دینی، عطرها و شیرینی‌های مخصوص. برنامه دیگر در ماه مبارک رمضان به نمایش گذاشتن «خرقه شریف» است که در استانبول واقع است. این خرقه منسوب به نبی مکرم اسلام(ص) است که سلطان سلیم عثمانی هنگام فتح مصر از آخرین خلیفه عباسی دریافت کرد و آن را به همراه واگذاری منصب خلافت به سلطان عثمانی از حجاز به استانبول منتقل کرد و سلطان عبد‌الحمید دوم با تأسیس مسجدی در سال ۱۸۵۳ میلادی صندوقچه‌ خرقه شریف را در آن نگهداری کرد. نمایش خرقه شریف بسیار مورد توجه مردم ترکیه است و از اقصی نقاط این کشور برای دیدن آن به استانبول مسافرت می‌کنند. آخر ماه مبارک رمضان که در واقع عید سعید فطر است در ترکیه بسیار مورد توجه است و پس از عید قربان دومین عید رسمی ترکیه است و به مدت سه روز کشور تعطیل رسمی است. عید فطر را در ترکیه عید رمضان می‌گویند و به دلیل مصرف زیاد شیرینی و آب‌نبات در این روز به خصوص برای هدیه دادن به کودکان به شکر بایرامی (عید شکر) معروف است. در عید فطر زیارت اهل قبور، پوشیدن لباس‌های نو، دید و بازدید خویشان و دوستان و آشنایان مرسوم می‌باشد. نماز عید فطر نیز با شکوه تمام و با حضور برخی سران سیاسی و دولتی ترکیه در مساجد سراسر کشور برگزار می‌شود.

منبع: رحما