ترامپ و پیامدهای تروریست پنداری اخوان المسلمین
ترامپ و پیامدهای تروریست پنداری اخوان المسلمین
واشنگتن پست: ترجمه به عربی: عادل رفیق / ترجمه به فارسی: عبدالرحمن عزام
روزنامۀ آمریکایی واشنگتن پست روز پانزدهم می سال جاری، مقاله ای از کارولین الکساندر زیر نام «اخوان کیست؟ آیا ایشان تروریست اند؟» به نشر سپرد که عمده ترین مطالبش از این قرار بود:
- ایالات متحده اقدام نموده است تا جماعت اخوان المسلمین را در شمار گروه های تروریستی در آورد. مسؤولان امور برانند که این اقدام بعد از آن شروع شده است که دونالد ترامپ رئیس جهمور آمریکا همتای مصری خویش عبدالفتاح سیسی را در ماه اپریل دعوت و از آن دیدار به عمل آورد؛ سیسی در سال ۲۰۱۳م. که خود وزیر دفاع بود، اخوان را از منصۀ قدرت به زیر آورد و سپس علیه اسلام گراها حملات و هجوم های عدیده ای را تدارک دید.
- پیامد تروریست پنداری اخوان؛ این جریان وسیع و فراگیر (به لحاظ اساس و پایه هایی که اندیشه اش بر آن بناء یافته است) در دنیا، می بایست آمریکایی ها را از همکاری به این حرکت، باز دارد و مؤسسات مالی آمریکا را وادار نماید تا هر گونه ارتباط مالی با ایشان را قطع نموده و به این اساس بنیاد این جریان را بخشکانند؛ حالانکه بسا احزاب سیاسی ای نیز وجود دارند که بر اساس مبادی اخوان بنیان نهاده شده اند و در عدیده ای از کشورها به مقام دولتداری نیز رسیده اند، این اقدام، این کشورها را نیز در معرض عقوبت قرار می دهد.
اخوان کیست؟
- جماعت اخوان المسلمین؛ حرکتی است که نود (۹۰) سال از عمرش می گذرد و اعضا و منسوبین آن از مسلمانان اهل سنت اند که اهل سنت اکثر مسلمانان جهان را تشکیل می دهند. اخوان میان فعالیت سیاسی و فعالیت های خیریۀ اجتماعی گره زده است. اخوان المسلمین و احزاب حاکم اسلامی که از اخوان الهام گرفته اند، برین باور اند که شریعت و ارزش های اسلامی می بایست نقش مرکزی ای را در زندگی اجتماعی و سیاسی بازی کند.
- شعار مشهور این جماعت «اسلام یگانه راه حل است»، می باشد. و حرکت اخوان خود برین باور است که حرکتی بدون خشونت است و از راه رقابت های سیاسی وارد پارلمان و مجلس نمایندگان می شوند و در ساختار دولت اشتراک می ورزند و اکثرا اعضای آن پیرامون قضایایی همچون حقوق زنان و حقوق اقلیت ها به به چانه زنی می پردازند.
- همۀ این خصایص و ویژگی ها، اخوان را بر خلاف گروه های افراطی اسلام گرا مثل تنظیم القاعده و دولت اسلامی (داعش) نشان می دهد که این جریان ها خود اخوان را سرطان کشنده ای توصیف نموده اند که به دموکراسی بیشتر توجه دارد تا عقیده…
خاستگاه اخوان
- جماعت اخوان المسلمین در سال ۱۹۲۸م. بعد از فروپاشی خلافت عثمانی توسط معلمی مصری به نام حسن البناء به هدف تربیت نسلی که از اسلام فهم درستی داشته باشند و به اساس آموزه های آن زندگی نمایند، تاسیس گردیده است. این جماعت در پی هدف تاسیس خود، نقش سیاسی بزرگی را در رد استعمار و صهیونیزم بازی نموده است. و مخالفت و رویارویی های اساسی ای را در مقابل پیمان های نظام استبدادی مصر تشکیل داده است؛ تا جایی که افراد و منسوبین آن حرکت هایی مردمی برای تقدیم خدمات و حمایت مردم مصر، در سایۀ ناکامی حکومت، به وجود آوردند. شعبات و شاخه هایی از اخوان در پاره ای از کشورها ریشه دوانیده اند که این حرکت های فرعی، همواره فکر و ایدئولوژی خود را به اساس شرایط محیطی وفق داده اند؛ به عنوان مثال در تونس، حزب نهضت اسلامی نقش پراگماتی ای را در انتقال به سوی دموکراسی بازی نمود؛ تا جایی که از مساندت به شریعت از خلال پذیرش ساخت قانون ۲۰۱۴م. در تونس، پا کنار کشید.
آیا اخوان پیوندی با خشونت دارد؟
از آغاز، پیرامون کیفیت تحقق اهداف، جدال ها و مناقشاتی در داخل این جماعت رخ داد. و در سال ۱۹۵۴م. تعدادی از اعضای اخوان خواستند جمال عبدالناصر رئیس جمهور مصر را به قتل برسانند. سیدقطب که کتب و نوشته هایش الهام بخش حرکت های القاعده و دیگر گروه های افراطی گردید، از نخستین مؤیدین اخوان بود. و در بیرون از مصر، اخوان سوریه، در دهه های هفتاد و هشتاد، با حکومت سوریه به نبرد برخاستند. شاخۀ دیگر این جماعت، حرکت حماس در فلسطین است که ایالات متحده، اسرائیل و اتحادیۀ اروپا آن را جریانی تروریستی می پندارند. ایالت متحده دو تنظیم دیگر را نیز که در سال ۲۰۱۴م. بعد از زندانی شدن و قتل صدها اسلامگرا از جانب نظام سیسی بر پایه های ارهاب در مصر تشکیل شده بودند، در شمار گروه های تروریستی اعلام نمود.
انگیزه های ترامپ چیست؟
برای نخستین بار دو ادارۀ دیگر نظام آمریکا پیش از اقدام ترامپ، نیز حد اقل این نظریه را مطرح نمودند، سپس ادارۀ ترامپ طرح آن را دوباره بعد از گفتگو با سیسی در اپریل سال جاری مطرح نموده است. ادارۀ ترامپ به دنبال مصر و سعودی و امارات متحدۀ عربی در تلاش مشترک برای مهار نفوذ ایران؛ دشمن مشترک خویش در حرکت است. این همپیمان های سه گانۀ آمریکا، اقدام به ممنوعیت اخوان نمودند؛ به دلیل اینکه این حرکت در زمرۀ گروه های تروریستی همچون القاعده قرار دارد و اخوان نظریۀ دولت ملی را نمی پذیرد؛ با وجود اینکه این اتهامات از جانب جماعت اخوان رد گردیده اند.
نظام های استبدادی خلیج از قوت و قدرت اخوان که نتیجه اش از خلال صندوق رأی برآمد، می ترسند و این ترس و واهمه بعد از رشد جماعت در خلإ سیاسی ناشی از بهار عربی، بیشتر شد؛ خاصتا در مصر که محمد مرسی یکی از زعمای اخوان در انتخابات پیروز گردید و به عنوان رئیس جمهور مصر انتخاب شد؛ اما او به زودی به سلب آزادی های مدنی و ترکیز قدرت کشور در دست اخوان متهم شد و بعد از سپری شدن تنها یک سال از دوران ریاست جمهوری اش، توسط نظام و با کودتای نظامی به عنوان پشتوانۀ تظاهرات مردمی مخالف با محمد مرسی، رئیس جمهور، برکنار شد
دیدگاه صاحب نظران
شماری از صاحب نظران بدین نظر اند که معیارها و شرایط فعالیت های ارهابی و خشونت محور که در قانون ایالات متحده آمده است، در جماعت اخوان وجود ندارد؛ زیرا دلیلی مبنی بر دست یازیدن اخوان به فعالیت ها و کارکردهای تروریستی به چشم نمی خورد که ایالات متحده و یا مصالح آن را تهدید نماید. و از جانبی تروریست انگاشتن اخوان امر سهل و ساده ای نیست؛ زیرا این جماعت خود به ذات خویش، دارای فروع و شاخه های بسیار و متفاوتی است. با صرف نظر از جریان ها و احزابی که از این فکر و اندیشه، مایه می گیرند، نهادها و جمعیت های خیریه و مساجد زیادی در اقصا نقاط دنیا وجود دارند که با این جماعت پیوند دارند. همچنان این اقدام منجر به تنفیر شمار بی اندازه ای از مسلمانان می شود، تا جایی که بعضی از منتقدین اخوان که این جماعت را حرکتی مخالف با لیبرالیزم دانسته و آن را جریانی سلطوی و سری و مشکوک می پندارند، آن را سزاوار این اقدام (تروریست انگاری) نمی دانند.
انگیزه های این اقدام چیست؟
این اقدام منجر به متشنج شدن ارتباط همپیمانان ایالات متحده در شرق میانه می شود. برای اینکه احزاب حاکم در المغرب و ترکیه یا بر باورهای اخوان استوار شده اند و یا هم از آن متاثر اند، در حالی که مجموعۀ دیگری نیز در تونس شریک و همپیمان با حکومت در تونس است. اما در الجزایر و کویت، جماعت ها و جریاناتی وجود دارد که با فکر و اندیشۀ اخوان نزدیک اند و در اردن نیز، قوی ترین شاخۀ اخوان فعالیت دارد.
- و ممکن است اجرای تروریست پنداری اخوان، به فربه شدنِ باور و شعار دولت اسلامی بینجامد و آن هم اینکه خشونت یگانه راه پیشگامی است؛ زیرا دموکراسی قابلیت تعامل با اسلام را ندارد و با هیچ قرائت اسلام گرایی از دین، سازگار نیست.
- و ممکن است این اقدام به افراطیت مجموعه هایی در داخل جماعت نیز منجر شود که با در نظرداشت تجربۀ مصر، احساس می کنند حرکت این جماعت از خلال به کارگیری ابزار دموکراسی در سیاست اشتراک به دولت، ناکام بوده است.
……………..
منبع: المعهد المصری للدراسات
