برنامه ای کامل برای مؤمنین
برنامه ای کامل برای مؤمنین
نویسنده: عبدالحمید بلالی
مترجم: عبدالمجید نهتانی
برنامه کامل ایمانی که رابطه ات را با
پروردگارت قوی تر کرده و دروازه های بهشت را برای تو باز می کند. برای ما لازم است
که با نفس خویش اندکی درنگ کنیم و آنرا بر آنچه که در گذشته انجام داده ، محاسبه
کنیم و برای آینده آنرا آماده سازیم.
(لها ما کسبت و علیها ما اکتسبت)(بقره ۲۸۶)
و همانگونه که خلیفه عادل عمر ابن الخطاب
فرموده: نفسهایتان را محاسبه کنیدقبل از اینکه مورد محاسبه قرار گیرند و اعمالتان
را وزن کنید قبل از اینکه برای شما وزن بشوند و خود را برای روز رستاخیز آماده
نمائید (یومئذ تعرضون لا تخفی منکم خافیه)(حاقه/۱۸)
برادر و خواهر گرامی این برنامه ایمانی و
اعمال شسته ورفته ای را که امیدوارم که خاص برای ذات احدیت انجام گیرند را به تو
تقدیم می کنم و از بارگاه او خواهانم که همه ما را از آن تا روز رستاخیز بهرمند
سازد.
این اعمال به اعمال شبانه روزی و اعمال
هفتگی و ماهیانه سالانه و به اعمال عمر
تقسیم میگردند.
نخست اعمال روزانه
۱-اگر امکان داشت شب هنگام دو رکعت به صورت
مستمر و دائم بخوان(تَتَجَافَى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ
خَوْفًا وَطَمَعًا وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنْفِقُونَ (۱۶) فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ
مَا أُخْفِیَ لَهُمْ مِنْ قُرَّهِ أَعْیُنٍ جَزَاءً بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ
(۱۷))(سجده)
۲-اینکه سحرگاهان از خدا مغفرت بخواهی و
دعای سید الاستغفار را بخوانی(اللَّهُمَّ أنْتَ رَبِّی لا إِلهَ إِلاَّ أنْتَ
خَلَقْتَنِی وأنا عَبْدُکَ، وأنا على عَهْدِکَ وَوَعْدِکَ ما اسْتَطَعْتُ، أبُوءُ
لَکَ بِنِعْمَتِکَ عَلَیَّ، وَأبُوءُ بِذَنبی، فاغْفِرْ لی فإنَّه لا یَغْفِرُ
الذُّنُوبَ إِلاَّ أَنْتَ،) و بر این امر همیشه مداومت بکنی.
الصَّابِرِینَ وَالصَّادِقِینَ
وَالْقَانِتِینَ وَالْمُنْفِقِینَ وَالْمُسْتَغْفِرِینَ بِالْأَسْحَارِ(آل
عمران/۱۷)
۳- اینکه بر تکبیر تحریمه و صف اول مسجد
بویژه تا جائیکه توان داری محافظت نمای آن حضرت (ص) فرمود اگر مردم به آن خیر و
برکت و پاداشی که در اذان و صف اول است پی می بردند حتی اگر به قرعه کشی منجر می
شد قرعه کشی می کردند. نیز فرمود: فجر بهتر است از دنیا و آنچه در که در دنیا است
.
۴-بکثرت قرآن تلاوت نمای و ورد روزانه ات
کمتر از یک جزء نباشد و سعی کن که با تدبر و فروتنی تلاوت نمائی خداوند فرمود : (
اوزد علیه ورتل القرآن ترتیلا ” ( مزمل /۵، ۶ )
۵- اینکه بر نماز چاشت اگر چه دور رکعت هم
باشد مواظبت نمایی زیرا آن حضرت ( ص) موقع چاشت هر روز هشت رکعت می خواند و همچنین
به ابوهریره ( رض) توصیه نمود که حداقل دو رکعت موقع چاشت بخواند و در صحیحین نیز
نقل شده که در کهه در دو دست من مرا به سه چیز توصیه نمود :
روزه سه روز در ماه ،
دو رکعت چاشت ،
و اینکه وتر را قبل از خواب بخوانم .
۶- و اینکه بر دعاها و اذکار صبح و شام
پایبند باشی و برادران و خواهرانت را در اقصی نقاط جهان موقع غروب یاد کرده و
برایشان دعا کن .خداوند فرمود : ( فاصبر علی ما یقو لون و سبح بحمدربک قبل طلوع
الشمس و قبل غروبها و من آنا اللیل فسبح و اطراف النهار لعللک ترضی ) ( ۱۳/ طه)
۷- هرروز نفست را هرچند بمدت پنج دقیقه قبل
از خواب محاسبه کنی و اراده ات رابر توبه تجدید کنی .
( ان الله یحب توابین = خداوند توبه کنندگان
را دوست دارد ) (۲۲۲/ بقره )
۸- اینک درمورد آفریده های پروردگارت (
کائنات ، دریا ، آسمان ، کوه ها ، و درختان و ….) حتی برای یک بار شده هم از صدق
دل تفکر نمائی و بگوئی ( ربنا ما خلقت هذا باطلا” سبحانک فقنا عذاب النار (
191 / عمران )
۹- وضویت را درطول روز نگهدار و اگر نیاز به
وضو پیدا کردی هر چه سریعتر اقدام کن زیرا که وضو سلاح مومن است .
۱۰- درمورد هر چیزی که تخصص داری حتی به
مقدار یک صفحه هم که شده اقدام کنزیرا خداوند فرموده (اقرا و ربک الاکرم ) ( علق
/۳ )
۱۱- هر وز به مقدار ده دقیقه هم که شده
فعالیت ورزشی داشته باش .
۱۲- شب تا دیر و قت بیدا رنمان بلکه زود
بخواب و صبح زود بیدار شو زیرا این از سنت پیامبر خد ( ص) است .
۱۳ هر شب نیت خود را تجدید کن و کار خود را
برای خدا بکن .
( و متا امر و الا لیعبدو الله مخلصین له
الدین حفا ء ۹ ( بینه / ۵)
۱۴- هر گاه به تو فرصتی دست داد از کسانی که
از لحاظ اخلاق و عمل نمونه هستند پیروی کن همانند آنان رفتار کن .
( اولئک الذین هدی الله فبهداهم افتدا ه )
(۹۰/ انعام ) اینها کسانی هستند که خداوند راهنمائی – شان کرده است پس تو هم بر
هدایت آنها پیروی کن .
۱۵- برا ی کا رهای که در اولویت قرار دارند
دقیق برنا مه ریزی کن و به کاری که در درجه دوم است مشغول نشو .حضرت عمر بن خطاب
(رض ) می فرمایند : ( خداوند کار شب را در
روز نمی پذیرد و کار روز را درشب نمی پذیرد و خداوند نقل را تا مادامی که فرض را
انجام نداده ای نمی پذیرد .
۱۶- برای خود پنج هدف واضح و مشخص قابل
اجراء بنویس و در انجام آنها بلافاصاقدام کن و آن را برای بعد وا مگذار .( فالا
اقتحم العقبه ) ( بلد/ ۱۱)
۱۷- سعی کن مرد خوش بینی باشی و آزوی تغییر
دادن نفس خود را به آنچه که بهتر است داشته باشی . خداوند می فرماید : ( ولا تهنوا
و لا تحزنوا و انتم الا علون ان کنتم مومنین ) ( آل عمران / ۱۳۹)
۱۸-
آنگونه باش که تو را نزد خدا به صبر پیشه گی و تلاش کننده گی و جمع آورنده پاداش و
خسته کننده نفس توصیف کنند و در مناسبتهای گوناگون شور ونشاط خود را اعاده و تجدید
کن .خداوند می فرماید : ( یا ایهاالذین آمنوا اصبروا و رابطوا و اتقوا الله لعلکم
تفلحون ) ( آل عمران / ۲۰۰ )
۱۹ – همراه فرزندان و خانواده خود حتی به
اندازه نیم ساعت بنشین و برای آنان داستان کوتاه یا لطیفه یا سیرتی یا آیه ای از
قرآن یا حدیث بیان کن ( یا ایها الذین آمنوا قوا نفسکم و اهلیکم نارا ”
وقودها الناس و الحجاره ) ( تحریم /۶)
۲۰ بر نماز ها ی پنج گانه خود جماعت در مسجد
تا جای که امکان دارد محافظت کن و هیچ فرضی را بدون عذر در خانه نخوان ( ان الصلوه
کانت علی المومنین کتابا” موقتا ) ( نساء /۱۰۳)
۲۱- بر ادای حقوق دیگران پایبند باش و در آن
کوتاهی نکن بویژه در حقوق والدین ، همسر ، فرزندان ، همسایگان ، فامیل ، برادران و
دوستان. هر گاه می خواهی دعوت بدهی از خانواده خود شروع کن زیرا آنهابهتر زبانت را
می فهمند و برای این کار شایسته تر هستند و خداونددروهله اول به خویشاوندان سفارش
می کند و بعد از خانواده کار آسان تر صورت خواهد گرفت .
۲۲- روزه نفلی زیاد بگیر به ویژه در روزهای
دوشنبه و پنج شنبه و سایر مناسبت های دینی و ماه محر و دو ماه رجب و شعبان و ۹ روز
اول ذالحجه . خداوند می فرماید که تمام اعمال فرزند آدم برای اوست مگر روزه زیرا
که روزه برای من است و من خودم پاداش آن را می دهم.
۲۳- چشمان خود را محافظت کن و به کسی آزار
نرسان و تا سر حد توان زبانت را کنترل کرده و غیبت کسی را نکن و در خورد نوش خود
حلال را برگزین . خداوند می فرماید:( ان السمع و البصر و الفواد کل اولئک کن عنه
مسئولا) (اسرا/۳۲)
۲۴- در تمام اوقات به یاد و ذکر خدا مشغول
باش چه موقع رفت و آمد و یا سوار و یا پیاده خداوند می فرماید: ( الذین یذکرون
الله قیاماً و علی جنوبهم) (۱۹۱/آل عمران)
۲۵- فهرستی از کارهای روزانه را برای خود
بنویس و در تحقق آنها تلاش کن و هر کاری در این روز انجام نگرفت فردا آن را ادامه
بده. خداوند می فرماید: ((یا ایها الذین آمنوا اتقو الله و لتنظر نفس ما قدمت لغد
)) (۱۸/حشر )
26_ خوابت را زیاد کن یعنی روزانه از ۶ ساعت
بیشتر نخواب و گر امکان داشت آنرا به دو وقت تقسیم کن یک ساعت استراحت موقع ظهر و
5 ساعت در شب.
۲۷- مرگ را همیشه پیش رو داشته باش ، مرگی
که لذتها را نابود می سازد و گروه ها را از هم جدا می سازد و همانگونه باش که
پیامبر خدا (ص) به ابن عمر فرمود: (در دنیا بگونه ای زندگی کن که تو مرد غریب یا
رهگذری هستی – ابن عمر همواره می فرمود: ( هر گاه صبح کردی به شب نگاه مکن و هر
گاه شب کردی به صبح نگاه مکن و از تندرستی خود برای مریضی خود بهره بگیر و از
زندگیت برای مرگ خود.
۲۸- از پر خوری پرهیز کن و به توصیه پیامبر
گرامی اسلام عمل نما ، که فرمود: ( ما قومی هستیم که تا زمانیکه گرسنه نشویم غذا
نمی خوریم و هر گاه غذا بخوریم پر خور نمی کنیم .)
29_ ویژگیهای ده گانه را که هر مسلمان
پایبند باید داشته باشد در وجود خود پیاده کن آنها عبارتند از نیرومنی جسم، اخلاق
خوب، ژرف نگری ، تلاش نگری، درستی عقیده، اهل عبادت، پویندگی ، حریص بر وقت ، منظم
در کارها، سودمند برای دیگران.
۳۰- در شخصیت خود نشانه های دعوت را پدید
بیاور که عبارتند از سعه صدر ، تلاوت، نماز و اخلاق سرباز گونه.
دوم اعمال هفتگی
۱- نماز
صبح جمعه را در مسجد بخوان و مرتب به ذکر و تلاوت قرآن در مسجد مشغول شو تا مادامی
که حدود ۱۵ دقیقه از طلوع آفتاب بگذرد و سپس نماز چاشت را در مسجد بخوان.
۲- صبح
هر جمعه بر تلاوت سوره کهف پایبندی کن.
۳- برای
نماز جمعه حاضر باش و سعی کن که در صف اول جای بگیری .
۴- سعی
کن در کلاس رسی هر جا برگزار بشود در هفته یک بار هم که شده شرکت کنی.
۵- هر
هفته چیزی جهت کسب رضایت پروردگار تصدیق نمای و بر این عمل موظبت کن.
۶- روز
جمعه سعی کن غسل بکنی ، ناخنهایت را بگیری و نظافت های عمومی را انجام بدهی ، از
خوشبو استفاده بکنی و بهترین لباس موجود را بپوشی و مسواک بزنی و قبل از رفتن به
مسجد وضو بگیری.
۷- بر
کلاس تربیتی خود مواظبت کن و بدون عذر موجه و نیاز شدیدی از آن تخلف نورز.
۸- هر
هفته ای در حدود یک ساعت با خود خلوت کن و کارهای هفته بعد را برنامه ریزی کن.
۹- سعی
کن از مریض عیادت کنی یا به ملاقات برادری بروی ، حتی یک بار هم که شده در یک هفته
این کار را انجام بده.
۱۰- هر
هفته اگر امکان داشت برنامه تفریح و پیک نیک و اردوئی همراه خانواه یا دوستان خود
ترتیب بده.
۱۱- سعی
کن تمرینات ورزشی هم در هفته یک یا دو ساعت داشته باشی از قبیل فوتبال، والیبال،
دو ، تیراندازی، اسب سواری و دوچرخه سواری و …
۱۲- تجدید
توبه کن و عزم کن که هفته آینده ات بهتر و پربارتر از هفته گذشته ات باشد.
۱۳- سعی
کن هفته ای یکبار هم که شده صله رحمی کن و به خویشاوندان سر بزن.
۱۴- برای
ملاقات با خدا خود را آماده کن و این یقین را دل خود پیدا کن که قیامت در روز جمعه
برپا خواهد شد.
۱۵- شب
و روز جمعه درود و سلام زیادی بر پیامبر (ص) بفرست.
۱۶- سعی
کن یک روز در هفته روزه باشی چه دوشنبه یا پنج شنبه.
۱۷- حداقل
یک ساعت در هفته با خانواده خود بنشین و برایشان قرآن بخوان یا حدیثی بخوان و یا
داستان یا خاطره و یا از اخلاق و آدابی که برایشان سودمند است تعریف کن.
۱۸- آنچه
که در این هفته آموخته ای از قبیل درسی یا دانشی یا نکته ای از کتابی یا اطلاعات
جدیدی یا پندی یا اندرزی آنرا بنویس و تمام افراد خانوا ده ات را از آن با خبر
ساز.
سوم اعمال ماه
۱- حداقل
یک بار قرآن را ختم کن و سعی کن بر این کار مواظبت نمائی.
۲- حداقل
در ماه یک کتاب را بخوان و آنچه را خوانده ای خلاصه کن.
۳- سعی
کن مقاله ای بنویسی و انرا برای مجله و یا نشریه ای بفرستی.
۴- در
ماه حداقل یکبار به قبرستان برو و از اموات پند بگیر.
۵- یک
روز کامل از ماه را برای تفریح خود و خانواده ات اختصاص بده.
۶- حقوق
ماهانه خود را برای خود و خانواده ات خود بطور دقیق و منظم خرج کن و نیازهای اولیه
و لازم را برای خود تهیه کن و از اسراف و خرج زیادی پرهیز کن.
۷- اگر
برایت امکان داشت در هر ماه جزئی از قرآن را حفظ کن یعنی هر هفته یک ربع.
چهارم اعمال سال
۱- بر
روزه ماه رمضان با ایمان و اخلاص محافظت کن و برای شب زنده داری و صدقه دادن و
افطار روزه داران تلاش نمای و این ماه را فرصت خوبی جهت پیوند خود با خدای خود
بدان. خداوند می فرماید:( یا ایها الذین آمنوا کتب علیکم کما کتب علی الذین من
قبلکم لعلکم تتقون)(۱۸۳/بقره)
۲- اگر
امکان داشت هر سال یک عمره ای انجام بده بویژه در ماه رمضان زیرا عمره در رمضان
مترادف با حج همراه پیامبر است خداوند می فرماید: (و اتموا الحج و المره
لله)(۱۹۶/بقره)
۳- زکات
مال خود را در سال پرداخت کن بشرطی که اموال تو به نصاب برسند و سالی هم بر آنها
بگذرد.
۴- سعی
کن وام های مردم را هر چه زود تر پرداخت نمائی زیرا که زندگی دست خداست. به ملاقات
خدایت در حالی مرو که از کسی بدهکار باشی و نیک بدان که همه گناهان شهید بخشیده می
شوند مگر وام مردم، همانگونه که پیامبر خدا (ص) فرمود.
۵- سعی
کن ضمن آموزش زبان عربی زبان لغت دیگری یاد بگیری زیرا زید ابن ثابت لغت سریانی را
در ظرف ۱۵ روز فرا گرفت بعد از اینکه پیامبر خدا (ص) به او فرمود ای زید زبان
سریانی را بیاموز.
پنجم اعمال عمر
۱- انجام
و اداء فریضه حج حداقل یکبار در عمر البته در صورت توانایی زیرا که آن حضرت (ص)
فرمود: ( ای مردم همانا خداوند حج را بر شما فرض کرده است پس حج بجا آورید.) شخصی
گفت : ای رسول خدا (ص) هر سال این کار را بکنیم و سه بار این جمله را تکرار کرد
آنحضرت فرمود: ( اگر من بگویم بله بر شما واجب می شود و شما می توانید)
۲- تهیه
مسکن مناسب و منبع در امد پاکی برای خانواده و فرزندان خود ، زیرا که آن حضرت به
سعد ابن ابی وقاص توصیه نمود و فرمود اگر تو وارثین خود را اغنیاء بگذاری بهتر است
برای تو که آنها را فقیر گدا بگذاری که از مردم سوال کند (متفق علیه )
۳- سعی
کن حافظ قرآن باشی اگر نتوانستی سعی کن فرزندانت را حافظ بکنی و اگر نتوانستی سعی
کن حداقل یکی از پسران یا یکی از دخترانت راحافظ قرآن بکنی تا در روز رستاخیز برای
تو شفاعتگری باشد و تو تاج درخشانی برسر داشته باشی ، تاجی که بهتر از دنیا و آخرت
است .
۴- در
دنیا از خود نشانی به جا بگذار تا در روز قیامت برای تو گواهی بدهد. مسجدی بساز یا
مرکز مجتمع سودمنی یا علمی از خود به جای بگذار یا درختی بکار ، یا به کسی هدیه ای
بده یا به آدم فقیر و بدهکاری مهلتی ده یا یک یتیم یا بیش از آن را تحت تکفل خود
بگیر و یا از حقوق خود بگیر و یا از حقوق خود مرتب هر ماه چیزی به فلسطین و کارهای
جهادی اختصاص بده و یا چیزی در راه خدا وقف کن یا هر کار دیگری که روز قیامت برای
تو پیش خداوند گواهی بدهد آنرا انجام بده.
۵- حق
مردم را به هر نحوی پیش تو است به صاحب آن بر گردان و از مردم طلب بخشش کن و
حلالیت بخواه طوری نباشد که روز قیات پیش خدا مفلس باشی و به گونه ای که نیکی هم
داشته باشی ولی حقوق مردم بر تو بیشتر باشند.
۶- وصیت
شرعی خود را بنویس و همسر و فرزندانت را از آن مطلع بساز و با خانواده خود عادلانه
برخورد کن و بیشتر از یک سوم مالت را وصیت نکن همانگونه که پیامبر عزیز ما به ما
سفارش نموده است و چه زیبا و شایسته است که این نیت را داشته باشی که سال جدید
هجری از سالهای گذشته برای تو مفید ت و پربارتر باشد و در این سال بیشتر با کتاب
الله و سنت رسول الله (ص) و با فرایض و
نوافل بیشتر ارتباط پیدا کنی و تقوی خدا را در برخورد خوب با مردم و مت بلند و زهد
و خدا پرستی پیشه کنی و بر خلق خدا ستم روا نداری و دعوت را در رگ و خون خود به
وجود بیاوری.
و خانواده ات را نیز برای این کار آماده سازی و آنها را اینگونه تربیت
نمائی و در آخر زیباست که نوشته ام را با این آیه به پایان برسانم:
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ارْکَعُوا
وَاسْجُدُوا وَاعْبُدُوا رَبَّکُمْ وَافْعَلُوا الْخَیْرَ لَعَلَّکُمْ
تُفْلِحُونَ. وَجَاهِدُوا فِی اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ هُوَ اجْتَبَاکُمْ وَمَا
جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ مِلَّهَ أَبِیکُمْ إِبْرَاهِیمَ هُوَ
سَمَّاکُمُ الْمُسْلِمِینَ مِنْ قَبْلُ وَفِی هَذَا لِیَکُونَ الرَّسُولُ شَهِیدًا
عَلَیْکُمْ وَتَکُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ فَأَقِیمُوا الصَّلاهَ وَآتُوا
الزَّکَاهَ وَاعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلاکُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ
النَّصِیرُ (۷۸/۷۷) (الحج)
منبع : مجله تربیت و دعوت