گزارشی متفاوت از بیست و هشمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران
گزارشی متفاوت از بیست و هشمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران
نمایشگاه کتاب یا به قولی «بزرگ‌ترین رخداد فرهنگی کشور» با همه‌ی اما و اگر‌ها به سرآمد. این عرضه‌گاه بزرگ که برگزارکنندگانش آن را «بزرگ‌ترین نمایشگاه کتاب جهان» می‌نامند، بسان هر سال با کم و کاستی‌هایی از بحث تکراری مکان برگزاری گرفته تا زمان نامناسب و عدم تخصصی بودن و… همراه بود و البته از مزیت‌ها و برتری‌هایی نسبت به پارسال هم برخوردار بود: استراحت‌گاه‌های پوشیده برای بانوان، مهدکودک سیار در ضلع شمالی شبستان، قطارهای چرخ پلاستیکی برای حمل بازدیدکنندگان، افزایش تعداد نمازخانه‌ها، ویلچر و واکر رایگان برای جانبازان و معلولان و….
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در اختتامیه‌ی نمایشگاه کتاب آمار داد و گفت: «بر اساس آخرین آماری که تا این لحظه به من رسیده است، با تراکنش‌های بانک صادرات ۶۶ میلیارد و ۴۰۰هزار تومان از طریق دستگاه‌های کارتخوان خرید شده است. این در حالی است که در سال گذشته کل تراکنش مالی ۴۶ میلیارد تومان بوده است. به طور کلی می‌توان گفت با در نظر گرفتن تورم پانزده درصدی، افزایش فروش پنجاه درصدی در کتاب‌ها داشتیم و اقتصاد نمایشگاه رو به جلو بوده است.»
البته سخن اصلی من چیز دیگری است….
بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «خواندن، گفت‌وگو با جهان» برگزار شد؛ اما متأسفانه امسال نیز با ادامه‌ی سیاست‌های دوگانه در برگزاری نمایشگاه روبرو بودیم که با وحدت و یکدلی بسیار فاصله داشت.
علی رغم عنوان بین المللی بودن این نمایشگاه، حضور اندک ناشران خارجی، به‌ویژه در بخش عربی و مهم‌تر از آن ادامه‌ی اعمال محدودیت‌های جدی در حوزه‌ی کتب اهل سنت، از معضلات امسال بود.
برخی ناشران عربی (اهل سنت) در گفت‌وگو با ما از عدم اجازه‌ی ورود کتاب‌هایی که صرفاً حاوی عقاید و باورهای اهل سنت بوده و به دور از هرگونه توهین و یا حتی نقد علمی بوده‌اند، انتقاد داشتند و اظهار می‌کردند که هر ساله بسیاری از کتابهای ما اجازه‌ی ورود به نمایشگاه را پیدا نمی‌کنند و در گمرک می‌مانند و مضاف بر آن تا آخرین روز نمایشگاه هر روز کسانی به صورت رسمی و غیر رسمی در غرفه‌ها حضور پیدا می‌کنند و به صورت سلیقه‌ای به جمع‌آوری برخی کتاب‌ها اقدام می‌کنند.
به سراغ ناشران اهل سنت که رفتم متوجه شدم انتشارات کردستان اجازه حضور پیدا نکرده موضوع را تلفنی با مسئولان این انتشاراتی در میان گذاشتم. به آن‌ها گفته بودند شما به دلیل چاپ و نشر کتابهای غیر مجازِ زندگی خلفای راشدین (ابوبکر، عمر و عثمان) از حضور در نمایشگاه امسال محروم هستید. این در حالی است که این کتاب‌ها دارای مجور رسمی از وزارت ارشاد هستند و زمانی که مسئولان انتشارات کردستان، مجوزهای این کتاب‌ها را ارائه می‌دهند، در پاسخ به آنان گفته می‌شود این مجوز‌ها مربوط به سال ۸۲ است و باید شما اصل مجوز را بیاورید تا آن‌ها را باطل و اجازه حضورتان را در نمایشگاه صادر کنیم.
اعتراض دیگری که ناشران اهل سنت داشتند این بود که از دوره‌ی قبلی وزارت ارشاد اسلامی آنان را مجبور کرده‌اند تا بر کتاب‌هایشان مهر «ویژه‌ی اهل سنت» بزنند و جالب اینکه این امر به کتابهای غیر مذهبی این ناشران نیز تسری پیدا کرده است و این مسأله موجب عدم اقبال ایرانیان به این کتاب‌هاست، این در حالی است که در همین نمایشگاه انواع کتابهای نویسندگان یهودی، مسیحی و هر مذهب و مسلکی در حوزه‌های مختلف فکری و دینی و روان‌شناسی و… منتشر می‌شود و هیچ مهر و علامتی نمی‌خورند و محدودیتی در چاپ و نشر آن‌ها نیست و از این دسته بندی‌های تبعیض‌آمیز به دوراند.
علی رغم درج مهر «ویژه‌ی اهل سنت» طولانی بودن صدور مجوز در مقایسه با سایر کتاب‌ها و دستور به حذف بخش‌هایی از محتوا که به نظر ممیزی کتاب مغایر با عقاید اهل تشیع می‌باشد، از دیگر سخت‌گیری‌های غیر متعارف به نسبت کتابهای اهل سنت است. از جمله مواردی که در اغلب کتاب‌ها به دستور ممیزی کتاب انجام شده است، حذف عنوان «امیرالمؤمنین» و «حضرت» برای خلفای راشد سه‌گانه می‌باشد.
در همین حال در نمایشگاه امسال ده‌ها و شاید صد‌ها عنوان کتاب دیده می‌شد که در توهین و ناسزا و حتی لعن و نفرین عقاید و مقدسات اهل سنت نگاشته شده بودند. یکی از این انتشارات به طور ویژه به کتابهای فردی به نام آیت‌الله نجاح الطائی اختصاص یافته بود که به دو زبان فارسی و عربی آثاری در توهین و ناسزا به اصحاب گرانقدر پیامبر (ص) منتشر کرده است. برای نمونه به برخی از این کتاب‌ها نوشته نجاح الطائی که انتشارات دارالهدی منتشر کرده، اشاره می‌کنیم:
– سیره عایشه (توهین به مادر مسلمانان)
– صاحب الغار که به یار غار هم ترجمه شده (کسی غیر از ابوبکر را همراه یار غار پیامبر معرفی می‌کند)
– فاطمه الصدیقه و عائشه منهجان مختلفان
– دیدگاههای دو خلیفه (توهین به دو صحابه گرانقدر پیامبر، ابوبکر و عمر)
– نظریات الخلیفه عثمان بن عفان
– صحابه قتلوا أنبیاءاً وأوصیائاً (صحابه را قاتلان پیامبر معرفی می‌کند)
– چه کسانی پیامبر را مسموم کردند؟
در سایر انتشاراتی‌های خارجی و داخلی آثار دیگری به وفور یافت می‌شود که با ادبیات سب و لعن، باورهای اهل سنت را به تمسخر گرفته‌اند، از جمله کتاب جستاری در «نام‌گذاری‌ها: نام خلفا بر فرزندان امامان» نوشته سید علی شهرستانی، که در صفحه ۱۹۷ با عنوان نقش عایشه در تسمیه، چنین آورده است:
«عایشه در نام‌گذاری نقش عاطفی داشت. در عملکرد او رگه‌هایی از کینه و دشمنی موج می‌زند. از مسروق نقل شده که گفت: بر عایشه درآمدم، نزدش نشستم تا برایم حدیث کند. غلام سیاهی به نام عبدالرحمن را صدا زد، او آمد و پیش عایشه ایستاد. عایشه گفت: ای مسروق آیا می‌دانید چرا او را عبدالرحمن نامیدم؟ گفتن: نه گفت به جهت علاقه‌ای که به عبدالرحمن بن ملجم دارم.»
به دلیل کثرت این کتاب‌ها و موارد توهین، تنها به ذکر عنوان چند کتاب دیگر بسنده می‌کنیم:
– باید شیعه می‌شدم نوشته محمد شریف‌زاده
– امیر المومنین خلیفه الله، صدیق اکبر و فاروق اعظم نوشته علی دوانی
– ابن تیمیه از دیدگاه اهل سنت نوشته علی اصغر رضوانی
– یاس پهلو شکسته، نوشته علامه سید جعفر عاملی
– صحیح بخاری و مسلم در ترازوی نقد نوشته آیت الله سید علی حسینی میلانی
– جانشین پیامبر کیست؟ نوشته آیت الله سید علی حسینی میلانی
– حدیث اقتدا به شیخین در ترازوی نقد نوشته آیت الله سید علی حسینی میلانی
نقد افکار و باورهای دیگران امری طبیعی است اما مشروط به اینکه این حق به طور مساوی به طرف دیگر هم داده شود؛ بماند اینکه کتب فوق غالباً از شیوه‌ی علمی نقد به دور بوده و مملو از توهین و افترا به مقدسات اهل سنت هستند.
از دیگر موارد قابل اشاره اینکه به بهانه‌ی نقد وهابیت و سلفی‌گری، به تمسخر باور‌ها و تخریب شخصیتهای اهل سنت در قالب کتاب، تابلو‌ها و بیلبوردهای بزرگ در محوطه نمایشگاه و سالن‌های عرضه کتاب پرداخته‌اند:
– مبانی اعتقادی سلفی‌گری و وهابیت، بوستان قم نوشته سید مهدی علی‌زاده موسوی
– تحلیلی نو بر عقاید وهابیت، بوستان قم نوشته محمد حسین ابراهیمی
– صاعقه‌های الهی در رد وهابیت نشر انصاریان ترجمه محمد مهدی منتظری
– وهابیت مسلک ضد اسلام، نشر مطهر نوشته عباسعلی محمودی
– دشمنی ابن تیمیه با اهل بیت نوشته علی اصغر رضوانی
از دیگر کتابهای وحدت‌سوز و تفرقه‌انداز کتابهای فردی به نام تیجانی است که گویا مذهب خود را از تسنن به تشیع تغییر داده و آثاری تالیف نموده که سراسر توهین و ناسزاست، از جمله‌ی آن‌ها:
– از آگاهان بپرسید، نشر بنیاد معارف اسلامی (چاپ پنجاه و یکم)
– اول مظلوم عالم، نشر حبیب
– همراه با راستگویان، بنیاد معارف اسلامی
– آنگاه هدایت شدم، بنیاد معارف اسلامی
به هرحال انتظار می‌رود بانیان برگزاری نمایشگاه با این رویکردهای افراطی‌گری که آب در آسیاب دشمن ریختن است، برخوردی حکیمانه داشته باشند و در سال‌های آینده چنین عملکردهایی را شاهد نباشیم.
منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی اصلاح
