حکم استفاده از دارو و قرص‌ها، جهت تأخیر عادت ماهانه در ماه رمضان

حکم استفاده از دارو و قرص‌ها، جهت تأخیر عادت ماهانه در ماه رمضان

نویسنده : دکتر یوسف قرضاوی/ مترجم: دکتر احمد نعمتی

سؤال: با توجه به اینکه می‌دانیم روزه گرفتن همۀ روزهای ماه رمضان دارای خیر و برکت فراوانی است، و دوست نداریم از نماز و روزۀ ایام این ماه محروم گردیم، آیا برای ما خانم‌ها جایز است که در ماه رمضان از قرص‌هایی که عادت ماهانه را به تأخیر اندازد استفاده نماییم؟ در حالیکه می‌دانیم که بعضی آن را تجربه کرده‌اند زیانی برای آنان نداشته است؟

                                                                                                                     «چند بانوی مسلمان»

جواب: مسلمانان اجماع دارند بر اینکه زن مسلمانی که در ماه مبارک رمضان دچار عادت ماهانه می‌شود، آن چند روز روزه بر او واجب نیست، فقط قضای آن روزه‌ها بر او واجب می‌گردد، و این نوعی تخفیف و رحمت از سوی خداوند نسبت به زنان در حال عادت ماهانه می‌باشد که در این حالت جسمشان ضعیف و اعصابشان تحریک‌پذیر می‌شود؛ و در این روزها، افطار کردن روزه بر آنان واجب است نه مباح، و اگر روزه بگیرند روزۀ آنان پذیرفته نیست و اجر و پاداشی نخواهد داشت؛ بلکه باید به تعداد روزهایی که در عادت ماهانه بوده‌ روزه‌ها را قضا کنند. همۀ زنان مسلمان از عهد امهات المؤمنین، اصحاب و تابعین به همین شیوه عمل کرده‌اند. بنابراین، بر زنان مسلمان هیچگونه حرج و گناهی نیست که در دوران عادت ماهانۀ خود که مصادف با چند روز از ماه رمضان می‌شود، آن روزها را افطار و بعد از ماه رمضان آنها را قضا نمایند. چنانکه از عایشه روایت شده است که می‌گفت: « در ایام عادت ماهانه مکلف به قضای روزه می‌شدیم، ولی مکلف به قضای نماز نمی‌شدیم».

من شخصاً ترجیح می‌دهم که امور بر روال طبیعی و فطری خود جریان داشته باشد، زیرا عادت ماهانه یک امر طبیعی و فطری است که خداوند عزوجل در نهاد زنان قرار داده است، و باید بر همان روال طبیعی خود طی گردد؛ ولی اگر بعضی از زنان از قزص‌ها و داروهایی که برای جلوگیری از بارداری مصرف می‌شوند، جهت تأخیر عادت ماهانه از موعد آن استفاده نمایند تا ملزم به افطار بعضی از روزهای ماه رمضان نشوند، به شرط اینکه استفاده از آن قرص‌ها و داروها زیانی به آنان نرساند، اشکالی ندارد. تشخیص این مسئله از طریق مشاوره با متخصصین و کارشناسان و به واسطۀ مشورت با پزشک حاصل می‌شود، که در این باره نظر دهند که استفاده از این گونه قرص‌ها زیانی ندارد؛ و اگر این کار را تأیید کردند زنان مسلمان می‌توانند با استفاده از این قرص‌ها و تأخیر عادت ماهانه روزۀ ماه رمضان را بگیرند، و روزه‌هایشان نیز، إن شاءالله قبول خواهد شد.

سؤال: سال گذشته ناگزیر شش روز از ماه مبارک رمضان به خاطر عادت ماهانه افطار نمودم و هنگامی که خواستم این روزها را قضا کنم در بیستم ماه شعبان شروع به قضای روزه نمودم، پس از آنکه دو روز روزه گرفتم بسیاری از مردم به من گفتند: گرفتن قضای روزه در ماه شعبان جایز نیست. نظر شما در این باره چیست؟

جواب: برای زن و مرد مسلمان قضای روزه در هر ماه از ماههای سال، حتی ماه شعبان هیچ اشکال و حرجی ندارد؛ تا آنجا که از عایشه روایت شده است که می‌گفت: گاه قضای روزۀ بعضی از ایام ماه رمضان من تا ماه شعبان به تأخیر می‌افتاد و قبل از ماه رمضان اقدام به قضای آن می‌نمودم. بنابراین، باید این زن مسلمان مطمئن باشد که روزهایی را که در ماه شعبان روزه گرفته است، پذیرفته شده و مقبول می‌باشد و خداوند اعمال پرهیزگاران را می‌پذیرد.

سؤال: من دختری هیجده ساله می‌باشم نخستین بار که به عادت ماهانه افتادم، مقداری ترشح سفیدرنگ از من خارج شد، آن را تشخیص ندادم که چیست؟ آیا نماز و روزۀ من صحیح بوده است؟

جواب: چنین ترشحاتی برای زن و دختر جوان ترشح‌های طبیعی محسوب می‌شوند، و آنچه موجب افطار روزه و تحریم نماز می‌گردد، همان خروج خون عادت ماهانه است که بسیار سرخ و تند می‌باشد. ولی اگر خون نباشد بلکه از آن قبیل ترشحاتی باشد که سؤال کننده بیان داشته است، این خواهر مسلمان نباید هیچگونه بیمی از آن داشته باشد و می‌تواند، بلکه بر او واجب است، نماز و روزۀ خود را به جای آوَرَد و به سایر عبادات خود بپردازد و خداوند متعال از او خواهد پذیرفت.

—————————————————-

منبع : دیدگاه‌های فقهی معاصر(جلد اول)/ مؤلف: دکتر یوسف قرضاوی/ مترجم: دکتر احمد نعمتی/ ناشر: نشر احسان/ چاپ اول۱۳۸۰