آداب دعا

آداب دعا

نویسنده : امام محمد غزالی / مترجم: محمد صالح سعیدی

بدان که دعا کردن آداب خاصی دارد که پاره ای از آن­ها عبارتند از:

۱- شخص دعا کننده اوقات مبارکی را جهت دعا کردن در نظر بگیرد: در سال، روز عرفه را و در میان ماه ها، ماه رمضان را و در روزهای هفته روز جمعه را و در میان ساعت­های شب و روز، هنگام سحر و ساعت­هایی از شب را در نظر بگیرد. خداوند می فرماید: ﴿ ‏ وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ ‏﴾۱ : «‏ و در سحرگاهان درخواست آمرزش می‌کردند.»

 ۲- حالات شریفی را غنیمت بدارد، چنانکه ابوهریره (رض) گفت است: «در سه حال درهای آسمان (بر روی مخلوقات) گشوده می شوند، اول: به هنگام صف کشیدن و حرکت کردن جهادگران در راه خدا؛ دوم: به وقت باریدن باران؛ سوم:در حین برگزاری نمازهای واجب. پس در این حالات دعا کردن را غنیمت شمارید».

 ۳- اینکه شخص دعا کننده رو به قبله کند و دست­های خود را طوری بلند کند که سفیدی زیر آن­ها دیده شود.

 ۴- با صدای بلند دعا نکند، بلکه آهسته(به طوری که فقط خودش بشنود) دعا کند، چنانکه ابوموسی اشعری (رض) گفته است: «همراه رسول خدا (ص) از سفر بازگشتیم، وقتی که به نزدیکی مدینه رسیدیم، دیدیم مردم با صدای بلند دعا و الله اکبر می گفتند. پیامبر اکرم (ص) فرمود: «یا ایها النّاس إنّ الذی تدعون لیس بأصمّ و لا غائب»: «ای مردم کسی را که فرا می خوانید، نه کر است و نه غایب (بلکه در میان شما و نزدیک شماست)».

 ۵- در حین دعا کردن هیچ گونه تکلفی به خرج ندهد و چیزهای نشدنی و خارج از اعتدال، درخواست ننماید،بلکه باید با حالت تضرع و فروتنی آنچه را که دعاهای مأثور آن را اقتضا می کنند، از خداوند طلب کند، خداوند می فرماید: ﴿ ‏ ادْعُواْ رَبَّکُمْ تَضَرُّعاً وَخُفْیَهً إِنَّهُ لاَ یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ ‏﴾۲ : «‏ پروردگارِ خود را فروتنانه و پنهانی به کمک بخواهید ( و در دعا با بلندگرداندن صدا یا درخواست چیز ناروا از حدّ اعتدال تجاوز مکنید که ) او تجاوزکاران را دوست نمی‌دارد.»

 ۶- دعا توأم با زاری و فروتنی و با حالت ترس و خوف باشد، قرآن کریم می فرماید: ﴿ إِنَّهُمْ کَانُوا یُسَارِعُونَ فِی الْخَیْرَاتِ وَیَدْعُونَنَا رَغَباً وَرَهَباً وَکَانُوا لَنَا خَاشِعِینَ ﴾۳ : « آنان در انجام کارهای نیک بر یکدیگر سرعت می‌گرفتند ، و در حالی که چیزی می‌خواستند یا از چیزی می‌ترسیدند ما را به فریاد می‌خواندند ،  ( و در وقت نیازمندی و بی‌نیازی ، و بیماری و سلامت ، و خوشی و ناخوشی ، رو به آستانه ما می‌کردند و میان خوف و رجا می‌زیستند ) و همواره خاشع و خاضع ما می‌بودند.»

 ۷- باید دعا با قاطعیت باشد و شخص دعا کننده امید صادقانه به اجابت آن داشته باشد.

 ۸- در دعا بسیار التماس کند و دعای خود را سه بار تکرار نماید.

 ۹- دعا را با نام و ذکر خدا شروع کند.

 ۱۰- شخص دعا کننده باید نهایت ادب و کمال صداقت و پاکی نیت را – که اصل اجابت دعا می باشند- داشته باشد و خالصانه توبه کند و حق هر حق داری را پس دهد و از صمیم قلب به آستانه ی حق تعالی روی آورد.

————————————————————

مختصر احیاء علوم الدین / مؤلف: امام محمد غزالی / مترجم: محمد صالح سعیدی / انتشارات کردستان ۱۳۸۷