انواع دعا، شرایط دعا و چگونگی استجابت دعا

انواع دعا، شرایط دعا و چگونگی استجابت دعا

نویسنده: محسن نیکخواه

۱.ما برای اثر گذاری در امور دو نوع سبب داریم:

سببی که تجربی است و از طریق مشاهده سببیت آن محرز گردیده است و سببی که خدادند آن را به عنوان سبب برای ما به رسمیت شناخته است که دعا جزو نوع دوم از اسباب است.

۲.اگر در قرآن و سنت دقت کنیم هیچ دعایی با رعایت شرایط، رد نمی شود که آیه: “و إذا سألک عبادی عنی فإنی قریب أجیب دعوه الداعی إذا دعانی” بیانگر آن است.

و اگر شرایط هم رعایت نشود دعا پذیرفته نمی شود هرچند که از سوی یک پیامبر اولو العزم باشد.برای نمونه وقتی که حضرت نوح از خدا نجات فرزندش را می خواهد خداوند در جواب به او می فرماید:”إنی أعظک أن تکون من الجاهلین.”

۳.دعا دو نوع است:

دعاهایی که برای شرایط خاص هستند مانند اوراد نماز یا بعد از آن یا دعاهایی که برای شرایط مختلف زندگی روزانه سفارش شده اند مانند دعاهای مربوط به غذا خوردن و ورود و خروج مسجد و ورود و خروج دسشویی و خوابیدن و بیدار شدن و دیدن دوستان و پوشیدن لباس و نگاه کردن به آینه و….

و دعاهایی هم که به اوقات مشخصی ربط ندارند و انسان بسته به نیاز روحی و فکری و جسمی اش می تواند از آنها استفاده کند.

۴.اینکه گفتیم دعا با رعایت شرایط مستجاب می شود اولا.معمترین شرط در استجابت دعا اخذ اسباب است البته اگر اسبابی برای آن امر مطلوب در دسترس باشد.ثانیا.استجابت به معنای پذیرش نفس آن چیزی که از خدا طلب می شود نیست بلکه همچنان که در حدیث آمده است استجابت می تواند معانی

زیر را در بر داشته باشد:

-تحقق آن امری که از خدا طلب می شود

-عطا کردن چیزی بهتر از آن

-عطا نکردن آن چیز و به جای آن دفع شری که دفعش ضروری تر از جلب آن خیر مطلوبی است که در دعا طلب شده است

-کاستن از گناهان

-افزودن به حسنات

۵.با توجه به بند ۴ بهتر آن است که :

اولا.در دعا خدا را وکیل خود گردانیم و جلب تمام خیرها و دفع و جمله شرها را به او واگذرا کنیم چرا که ایمان داریم که او هم نسبت به آنچه برایمان خیر است علم مطلق دارد هم از ما نسبت به خودمان مهربانتر است و هم برای تحقق مطلوباتمان قدرت مطلق دارد

ثانیا.بهتر است امور جزئی و موردی را از خدا نخواهیم و دعاهایمان کلی و ناظر به جمیع خیر دنیا و آخرت باشد. برای نمونه این دعا هم قسمت اول و هم قسمت دوم بند ۵ در آن رعایت شده است:

اللهم إنا نسألک من الخیر کله عاجله و آجله ما علمنا منه و ما لم نعلم و نعوذ بک من الشر کله عاجله و آجله ما علمنا منه و ما لم نعلم.

۶.در دعا هم اصرار و تکرار مهم است و هم بدون اما و اگر بودن چون هم در تکرار پرورش روح و ارتباط مداوم با خداوند نهفته است و هم بدون اما و اگر بودن نشانگر نزدیکی و صمیمیت بنده با خداست.و خداوند چنین دعاهایی را بسیار دوست دارد.

۷.در دعا هم حضور قلب و هم آمادگی روحی و هم سکوت مداوم و طولانی بسیار مهم است و به جد روح انسان را تعالی بخشیده و رابطه انسان با خدا را عمیقتر می کند.

حال و هوای درونی انسان همیشه به یک شکل و حالت نیست لذا باید قدر لحظاتی را بداند که رقت قلبش افزون است و روحش آمادگی بیشتری برای پرواز دارد.

ألا إن فی دهرکم من ربکم نفحات ألا فتعرضوا لها و لا تعرضوا عنها.