نماز چگونه شوینده خطا می شود و گناه زدایی می کند؟
نماز چگونه شوینده خطا می شود و گناه زدایی می کند؟
مؤلف: دکتر عبدالواحد محمد صالح / مترجم: محمود محمودی
گناه زدایی نماز همان گونه که پیامبر خدا (ص) فرموده اند، (کل بنی آدم خطا: بنی آدم همگی دچار خطا می شوند ) و مطلوب است که در پی پاک شدن از خطا و گناه برآیند.
روزه ی ماه رمضان یکی از اسباب پاک شدن از گناه است؛ پیامبر خدا (ص) فرموده اند:
«من صام رمضان إیمانا و احتسابا غفر له ما تقدم من ذنبه:
هر کس رمضان را با ایمان و برای کسب ثواب أخروی روزه بگیرد، گناهان گذشته ی او بخشیده می شود». وسیله ی دیگر آن «حج» است.
پیامبر خدا فرموده اند: أن الحج یهدم ما کان قبله» «حج، گناهان گذشته را منهدم می سازد». اما وسیله ای که از همه ی آنها ساده تر است و پیوسته قابل استفاده می باشد و می تواند موجب زدودن تمام گناهان گردد، «نماز» است. یک بار پیامبر خدا و از اصحاب خود پرسیدند:
«أرأیتم لو أن نهر بباب أحدکم یغتسل فیه کل یوم خمس مرات هل یبقى من درنه شیء؟ :
تصور کنید رودخانه ای از جلو درب خانه ی کسی می گذرد و او هر روز پنج بار خودش را داخل آن می شوید آیا چرکی بر بدنش باقی می ماند؟» و آنها پاسخ دادند: خیر؛ هیچ چرکی بر بدنش نخواهد ماند. آن گاه فرمودند: «فذلک مثل الصلوات الخمس یمحو الله بهن الخطایا).
نمازهای پنجگانه هم چنان نقشی دارند و خداوند به سبب آنها گناهان را از میان می برد. پس اگر در طول سال چرک گناهانی بر دل ما می نشیند که فرصت پاک کردن آنها با عباداتی مثل روزه و حج دست نمی دهد، این هدف با نماز در طول سال محقق می گردد. پنج بار شستشوی جسم در طول شبانه روز برای کمتر کسی مقدور است اما پنج بار شستشوی جان و دل از طریق نماز، آسان است!
در این مورد بخوانید: پنجاه پاک کننده گناهان
عقبه ابن عامر گفته است: چوپانی شترانمان را خودمان عهده دار بودیم و یک روز که نوبت چوپانی من بود، شتران را شامگاهان باز آوردم و داخل مسجد شدم. پیامبر خدا در حال سخنرانی بودند و فرمودند:
«ما من مسلم یتوضأ فیسبغ الوضوء ثم یقوم فی صلاته فیعلم ما یقول إلا انفتل کیوم ولدته أمه لیش علیه من ذنب:
هر مسلمانی که وضوی کامل بگیرد و نمازش را اقامه کند و بداند که در نمازش چه می گوید، همانند روز تولد از گناه پاک می گردد. با خود گفتم: «به به به»؛ «عمر» که در کنارش بودم، پرسید: به خاطر این مژده، احساساتی شدی؟ قبل از آن که تو بیایی، مژده ی دلپذیرتری دادند. پرسیدم: پدر و مادرم فدایت باد
چه فرمود؟ پاسخ داد: فرمود:
«ما من رجل یتوضأ فیسبغ الوضوء ثم یقول عند فراغه من وضوئه أشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شریک له ، و أشهد أن محمدا عبده و رسوله بگوید هشت درب بهشت برایش باز می شوند و از هر درب آن که بخواهد می تواند داخل شود».
بر اساس این حدیث فقط با یک وضوی درست و یک ذکر، درهای هشتگانه ی بهشت به روی انسان باز می شوند. دو نکته در این روایت جلب توجه می کند:
۱- برابری تأثیر یک وضو و نماز با حج
۲- این که صحابه – بر خلاف مردم امروز که معمولا از دستاوردهای مادی شاد می شوند – تا چه اندازه از دستاوردهای معنوی، احساس شعف و رضایتمندی کرده اند.
به هر حال؛ آن قدر که می توان گناهان را با نماز شست، با هیچ وسیله ی دیگر ممکن نیست. پیامبر خدا در روایت دیگری فرموده اند: «إذا توضأ العبد المسلم فغسل وجهه خرج من وجهه کل خطیئه نظر إلیها بعینیه مع الماء أو مع آخر قطر الماء فإذا غسل یدیه خرج من یدیه کل خطیئه کانت بطشتها یداه مع الماء أو مع آخر قطر الماء فإذا غسل رجلیه خرجت کل خطیئه مشتها رجلا مع الماء أو مع آخر قطر الماء حتى یخرج نقیا من الذنوبا: هر گاه بنده ی مسلمان وضو بگیرد و صورتش را بشوید، گناهی را که با چشمانش مرتکب شده باشد، با آب آن یا با آخرین قطره ی آبش از صورت او خارج می شود و وقتی دستانش را بشوید، گناهی را که با حرکت دستانش مرتکب شده باشد، با آب آن یا با آخرین قطره ی آبش از دستان او خارج می شود و وقتی پاهایش را بشوید، گناهی را که با حرکت پاهایش مرتکب شده باشد، با آب آن یا با آخرین قطره ی آبش از پاهای او خارج می شود و سرانجام پاک از گناه می گردد. این به راستی یک فرصت طلایی است که می توان با نماز، پلشتی گناهان را زدود و صفحه ی جدیدی از زندگی را در کمال پاکی آغاز کرد.
گاهی در دنیا درهای متعددی را میکوبیم و به اشخاص متعددی متوسل می شویم تا از خطا و بدهی ما بگذرند و نتیجه ای نمی گیریم اما با وضو و نماز و پاره ای از اذکار، از شر گناهانمان راحت می شویم! به خدا قسم اگر حاضر نشویم برای سعادت خود همین گام های کوچک را برداریم، سزاوار عقوبت خواهیم بود.
پیامبر خدا فرموده اند:
«من توضأ نحو وضوئی هذا ثم صلى رکعتین لا یحدث فیهما نفسه غفر له ما تقدم من ذنبه :
هر کس مثل من وضو بگیرد و آن گاه دو رکعت نماز بخواند و در نمازش با خود سخن نگوید، گناهان گذشته اش بخشیده خواهد شد».
گاهی چند ساعت را با تمرکز حواس صرف دیدن یک بازی می کنیم بدون آن که لازم باشد اما حاضر نیستیم دقایقی را با خشوع به نماز و اذکار نماز اختصاص دهیم. این نشان میدهد که دلهایمان مرده است و باید برایشان فاتحه بخوانیم!
بار گناهان بر دوش هایمان سنگینی می کند!
و هرچه بار گناهان با مسئولیت سنگین تر باشد، احساس فشار بیشتری خواهیم کرد.
مؤمنان بار گناه را بسیار سنگین احساس می کنند اما منافقان آن را سبک و ناچیز می شمارند.
خدای متعال در بیان احساس سنگینی بار مسئولیت دعوت از سوی پیامبر می فرماید: «ألم نشرح لک صدرک. ووضعنا عنک ورک. الذی أنقض ظهرک. ورفعنا لک ذکرک: مگر سینه ات را برایت گشاده نساختیم و بار گرانت را که بر پشتت سنگینی می کرد، برنداشتیم و آوازه ات را بلند نگرداندیم؟». اکنون مردم ما از سنگینی بار چربی های شکم خود ناله می کنند در حالی که باید از سنگینی بار گناه بر کل وجودشان نالان باشند. چه بسا فراوانی دردهای کمر و گردن و شانه در این روزگار به سنگین شدن بار گناهان مربوط گردد و مردم به آن پی نبرده باشند.
پیامبر خدا در بیان یکی از راه های رهایی از بار گران گناه و کسب درجات رفیع بندگی، فرموده اند:
«من رکع رکعه أو سجد سجده رفع الله له بها درجه و حط بها خطیئه:
هر کس رکوعی یا سجده ای ببرد، خداوند به سبب آن او را درجه ای بالا می برد و گناهی را با آن می زداید».
پیامبر خدا صلى الله علیه وسلم فرموده اند:
«ألا أدلکم على ما یمحو الله به الخطایا و یرفع به الدرجات؟ قالوا: بلى یا رسول الله. قال: إسباغ الوضوء على المکاره وکثره الخطا إلى المساجد و إنتظار الصلاۃ بعد الصلاه فذالکم الرباط:
آیا مایلید به شما نشان دهم که خداوند به سبب چه چیزی گناهان را می زداید و درجات را بالا می برد؟ کامل گرفتن وضو در شرایط سخت و رفت و آمد بسیار به مساجد و بعد از هر نماز و به انتظار نماز دیگر بودن؛ این ها نفس را در دایره ی طاعت نگاه می دارند»،
می بینید که هر سه عامل در ارتباط با نماز هستند.
در حدیث دیگری هم پیامبر خدا فرموده اند:
«من سبح الله فی دبر کل صلاه ثلاثا و ثلاثین و حمد الله ثلاثا وثلاثین و کبر الله ثلاثا وثلاثین … غفرت خطایاه و إن کانت مثل زبد البحر:
هر کس در پایان نمازش ۳۳ بار سبحان الله و ۳۳ بار الحمد لله و ۳۳ بار الله اکبر بگوید، گناهانش – ولو به اندازه ی کف های دریا باشند – بخشوده خواهد شد و برای کسی که موارد قبلی را از دست داده باشد، «إذا قال الإمام سمع الله لمن حمده فقولوا ربنا ولک الحمد فانه من وافق قوله قول الملائکه غفر له ما تقدم من دنبه: هر وقت امام (سمع الله لمن حمده) گفت، (ربنا ولک الحمد) بگویید چون هرکس که این گفته اش با گفته ی فرشتگان همخوانی داشته باشد، گناهان گذشته اش بخشوده می شود. به عنوان آخرین مورد باز هم فرموده اند: «من وافق تأمینه تأمین الملائکه غفر له ما تقدم من ذنبه”: هر کس که (آمین) گفتنش با (آمین) گفتن فرشتگان همخوانی داشته باشد، گناهان گذشته اش بخشوده می شود).
