به شی کوردی
-
مەولەوی و مەحوی، چۆن یەکتریان ناسی
مەولەوی و مەحوی، چۆن یەکتریان ناسی مەولەوی ومەحوی، ناوو ناوبانگی یەکتریان بیستبوو. بەڵام یەکتریان نەدیبوو. هەردووکیشیان تامەزرۆی بینینی یەکتری بوون. جارێک مەولەوی ڕێی ئەکەوێتە سلێمانی. دەمەو ئێوارەیەک ڕووئەکاتە خانەقای مەحوی. لەو کاتەدا مەحوییش لەسەر سەکۆی مزگەوت دانیشتووە وچاوەڕوانی بانگی ئێوارەیە. ئەبینێ پیاوێکی میانە باڵای ڕیش تەنکی چاوگەشو درێژکۆلە، بەخەرقەیەکی سەوزی ئاودامانەوەو مێزەرەیەکی گوڵداری لەقوماشی “چیت” دروستکراو بەسەرەوە … خۆی کرد بە مزگەوتا وڕووی کردە گوێ حەوزەکە وخەرقەکەی داکەندو دەستی کرد بەدەست نوێژگرتن. مەحوی زۆر سەرنجی ئەم پیاوە ئەدات و لەوەو…
ادامه »»» -
ڕەمەزان و مرۆڤ
ڕەمەزان و مرۆڤ “واهاتەوە بەهاری دین‌و ئیمان گوڵ‌بارانە لەزەوی‌و عەرزوعاسمانْ” جەهانگیربابایی سەردەشت خوای دلۆڤان ،بۆ دەستەمۆکردنی نەوسی سەرکێش، چەنها قۆناغ‌و وانەی داناون هەتا مرۆڤ بتوانێ بە بڕین‌و لەکارهێنانی ئەو ئەزموونانە، خۆی دابمەزرێنێ‌و نەوسی بەڕەڵای بێنێتە ژێر ڕەکێفی خۆی. بێ‌گومان ، ڕۆژوو گرتن یەکێک لەو قوناغانانەیە کە مرۆڤی تێدا پەروەردە دەبێ سەدان ئەزموون و وانەی تێدان کە خوای گەورە، بۆ سەروەری وڕێزی ئینسان، دایمەزراندوە دانانی مانگی ڕەمەزان، بۆ پەروەردەی رووحی و ساغ‌و سڵامەتی جەستە و ئامادەکاری ئینسان بۆ کۆمەڵگایەکی تەندرووست و…
ادامه »»» -
ئێوارەی چاوە نواڕی بۆ یەکەمین ڕۆژی رەمەزانی ۱۴۳۸ی مانگی
ئێوارەی چاوە نواڕی بۆ یەکەمین ڕۆژی رەمەزانی ۱۴۳۸ی مانگی عەزیز کەرەمی (ئازیز) رۆحم ئەتکێ بەم ئێوارە چاوەنواڕی ئاسۆ دەکات، سبەی ئەڵێن: فرۆکەی دڵ بەرەو ئاسمان حەوا دەگرێ. من هەم و هەناسەیەک، تاوێ نوقمی گریان دەبێ و تاوێ دوعای لێ دەبارێ. من هەم و هەناسەیەک، بۆ بەرەو پیری چوونی مانگێ، جۆرێکی تر، عەتری هەوا بۆن خۆش بکات. من هەم و هەناسەیەک، رۆحم لە ئامێزی نزا، بۆلێبووردن، خوەشە بکات. ئەم ئێوارە چاوەڕوانم نیوەشەوم داگرسێنم ئاوپرژێنێ مانگێ بکەم، بۆ دڵنیایی ئاواتێ خۆش. ?ئێوارەی…
ادامه »»» -
خەتەنەى کچان لەڕوانگەى ئیسلامەوە
خەتەنەى کچان لەڕوانگەى ئیسلامەوە ماموستا دوکتر أحمدی شافعی * -خەتەنەکردنى کچان لەڕوانگەى ئیسلامەوە چۆن سەیر دەکرێت؟ -ئەگەر کچێک خەتەنە نەکرێت ئایا گوناهبار دەبێت، یا وەک دەوترێت نانى دەستى حەرامە؟ وەڵام: + پێش وەڵامدانەوەى ئەم بابەتە لەڕوانگەى شەریعەتى ئیسلامەوە پێم باشە ئاماژە بە ڕاستیەک بکەم کە بریتییە: -تائێستا سەرەتایەکى ڕوون نیە بۆ مێژووى سەرهەڵدانى خەتەنەى کچان کەجێگەى متمانەو باوەڕبێت. -ئەوەى وتراوە یا دەوترێ خەتەنەى کچان شتێکە ئیسلام دایهێناوە لە ڕاستى دوورە و بێ بنەما و بێ بەڵگەیە. -خەتەنەى کچان نەریتێکى کۆنى…
ادامه »»» -
که‌سایه‌تی و تایبە‌تمە‌ندییە‌کانی کاک ئە‌حمە‌دی موفتی‌زادە، لەروانگەی مامۆستا علی ره‌حمانی، مامۆستا عه‌بدوڵا ئێرانی
که‌سایه‌تی و تایبە‌تمە‌ندییە‌کانی کاک ئە‌حمە‌دی موفتی‌زادە، لەروانگەی مامۆستا علی ره‌حمانی، مامۆستا عه‌بدوڵا ئێرانی نووسەر: صلاح الدین محمد بهاءالدین ” ئه‌‌م دوو مامۆستا به‌رێزه له‌باره‌ی که‌سایه‌تی و ئاشنایی خۆیان بۆ مه‌رحومی کاک ئه‌حمه‌د بابه‌تـێکی جوانیان پێکە‌وه بە گفتوگۆیە‌کی ڤیدیۆیی تۆمار کردووه، ئه‌مه‌ی خواره‌وه پوخته‌ی ئه‌و بابە‌‌تە‌یە ” هە‌ر وه‌کو وه‌فایه‌ک بۆ کاک ئە‌حمە‌د، ئێمە لەم گفتوگۆیە‌دا دەمانە‌وێ چەند بتوانین باسی بە‌عزێ لە کەسایەتی کاک ئە‌حمە‌د بکە‌ین بە‌و تایبە‌تمە‌ندیا‌نە‌ی کە پێوە‌ی ڕازاوە‌تە‌وە، ئاشکرایە هە‌ر زانا و کە‌سایە‌تیە‌ک بە‌عزێک تایبە‌تمە‌ندی خاصی خۆی هەیە…
ادامه »»» -
عه للامه مه لا عه بدولکه ریمی شاریکه ندی
عه للامه مه لا عه بدولکه ریمی شاریکه ندی نوسه ر : دوکتور ئه حمه دئه حمه دیان – مه هاباد- ۷ی خاکه لیوه ی ۱۳۹۶ ی هه تاوی ۲ی خاکه لێوه ی ۱۳۹۶ی هه تاوی هاوڕێکه وته ده گه ڵ ۳۵ ـه مین ساڵوە گه ڕی ماڵئاوایی خوێنینی سوورخه ڵاتی ڕێبازی”کوردایه تی و ئیسلامه تی”و شه هیدی ڕچه ی نیشتمان دۆستی و ئایین په روه ری و ئه ندێشه سه روه ری و خوادۆستی وگه ل ویستی وڕاستی وپاکی…
ادامه »»» -
کاک ئیبراهیمی مه‌ردۆخی له سه‌ر گڵکۆی کاکه ئه‌حمه‌دی موفتی‌زادە
کاک ئیبراهیمی مه‌ردۆخی له سه‌ر گڵکۆی کاکه ئه‌حمه‌دی موفتی‌زادە کاک ئه‌حمه‌د گیان کاتێ هاتمه سه‌ر گڵکۆکه‌ت کۆگایه‌ک گڵی بێ گوڵ بوو نه رازاوەو بێ زرق و برق نه گڵ، نه گوڵ، رۆح و دڵ بوو خشتی خانووی هیچ هه‌ژارێک نه‌نرابووە چینی دیواری باخ و مه‌زرای هیچ جووتیارێک نه‌کرابووە حه‌وش و حه‌ساری به خوێنی گه‌شی هیچ لاوێک دەروو ژووری نه‌نه‌خشابوو به هێشوە فرمێسکی هه‌تیو چراخانی نه‌کرابوو به‌ژن و باڵای هیچ سه‌ربازێک نه‌کرابووە منارەی دەور و به‌ری کاسه سه‌ری هیچ ئه‌فسه‌رێک نه‌کرابووە…
ادامه »»» -
پلاندانان و کاریگەری لەسەر ژیانی باوەڕدار
پلاندانان و کاریگەری لەسەر ژیانی باوەڕدار پ.د. عەلی قەرەداغی ئەگەر سەرنج بدەیتە ئەم بونەوەرە ،لەوپەڕی داهێنان و جوانی و ڕێکخستن دایە، هەموو گەردو گەردیلەو وردیلەکانی تر لە ماددەکان بەپێی سیستمێکی زۆر وردو جوان و بەیاساو سیستمێکی سەرسوڕهێنەر جوڵەدەکات بە ئاڕاستەیەکی ئامانجدار، بەهۆی ئەمەشەوە ژیان و گەدوون دروست بوەو بە بەردەوامیش لە نوێبونەوەدان و وێنەیەکی جوانی بۆ ژیان دروست کردوە بەهەموو پێکهێنەرەکانیەوە، ئەمانە هەمووی بوونە ماددەی سەرەکی زانستە گەورەکانی دنیاو هەموویان لە چوارچێوەی شێکردنەوەو توێژینەوەو ناساندنی و خستنە ڕووی ئەم یاسایانە…
ادامه »»» -
غەیبەت کارێکی قێزەونە
غەیبەت کارێکی قێزەونە بدیع الزمان سعید النورسی خواى گەورە دەفەرموێ: [أیُحِبُّ أحَدُکُمْ أن یَأْکُلَ لَحْمَ أخیهِ مَیْتاً فَکَرِهْتُمُوهُ] (الحجرات:۱۲). ئەم ئایەتە پیرۆزە، لە شەش پلەدا، نەهى لە “غەیبەت” دەکات و، بە سەرزەنشتێکى توندوتیژ مرۆڤى لێ دوور دەخاتەوە. جا مادەم ڕووى گوفتار لەم ئایەتەدا ئاراستەى غەیبەتکاران کراوە، ئەوا واتاکەى بەم جۆرە دەبێت: ئەو “هەمزە”یەى کە لە سەرەتادایە بۆ “ئیستیفهامى ئینکارى”یە، چونکە حوکمى ئەم ئیستیفهامە وەک لافاو دەڕژێتە ناو سەرجەم وشەکانى ئەم ئایەتەى کە هەموو یەکێ لە وشەکانى حوکمێکى لەخۆ گرتو وە..…
ادامه »»» -
ئەی خۆشە ویستەکەی دڵان
ئەی خۆشە ویستەکەی دڵان نوسه ر: ملا غریب پینجوێنی ئەی فروستادەی دینەکەم.. ئەی ڕەونەقی مەدینەکەم… بەخێرەاتی.. لە وڵاتی نیوە دورگەی بێبەندوباو.. وشک و بێ ئاو.. داماو و شیرازە پچڕاو.. بویتە چرا.. شۆڕشێکت لە سەر دەستا بەرپا کرا.. پەرچەمێکت پێ ھەڵ کرا..ترست گۆڕی بەبێ باکی.. نەفامی بۆ ڕەوشت پاکی.. تاریکی بەرەو ڕوناکی.. بەخێرھاتی.. بەخێرھاتی.. ….ئەتۆ قەڵای خودا کردی…تۆئەو کەسەی.. کە بەمحمدی ئەمین بانگیان کردی.. ھێشا لاو بووی کەڕاوێژیان پێ دەکردی… چەندین کێشەی وەک دیوارە ڕوخاوەکەی کەعبەیان پێ چار دەکردی…. کاتێکیش بویتە…
ادامه »»» -
ژیاننانمەی مامۆستا شێخ جەلال شێخ عەبدوڵڵا دەمەیەوی
ژیاننانمەی مامۆستا شێخ جەلال شێخ عەبدوڵڵا دەمەیەوی مامۆستا شێخ جەلال کوڕی شێخ عەبدوڵڵای دەمەیەوی لەگوندی (دەمەیەو)ی ناوچەی هەورامانی ئێران لەساڵی ( ۱۳۴۴هـ ـ ۱۹۱۹ز ) لە باوک ودایکێکی خواناس هاتۆتە دنیاوە، کە هەردووکیان مورید و مەنسوبی شێخی ضیا‌ء الدین و شێخى نجم الدین وشێخى علاء الدین بوون ، کە چاوی کراوەتەوە لە لای باوکی دەستی بە خوێندنی قورئانی پیرۆز کردووە، و دوای تەواو کردنی قورئانی پیرۆز دەستی کردووە بە خوێندنی کتێبە باوەکانی ئەو کاتە بە کوردی و فارسی، و دواتر…
ادامه »»» -
مامەڵەی منداڵ لەگەڵ باوکیدا
مامەڵەی منداڵ لەگەڵ باوکیدا * کاتێ تەمەنم ۴ ساڵە دەڵێم: تەنها باوکم گەورەیە. * کاتێ تەمەنم ۶ ساڵە دەڵێم: باوکم هەمو کەس دەناسێ. * کاتێ تەمەنم ۱۰ ساڵە دەڵێم: باوکم نایاب و دەگمەنە بەڵام هەڵسو کەوتیم بەدڵ نی یە. * کاتێ تەمەنم ۱۲ ساڵە دەڵێم: باوکم کاتێ بچوک بوم زور نەرم و نیان بوو. * کاتێ تەمەنم ۱۴ ساڵە دەڵێم: باوکم خەریکە وردە وردە بێتامی دەکات و زۆر هەست ڕادەگرێ. * کاتێ تەمەنم ۱۶ ساڵە دەڵێم: باوکم لەگەڵ سەردەمی ئێستادا…
ادامه »»» -
یەکگرتووش وەک نەهزەی تونسی کرد
یەکگرتووش وەک نەهزەی تونسی کرد عادل باخەوان بەراوردێکی جوانی کردووە لەنێوان نەهزەی تونس و یەکگرتووی کوردستان و لەنێوان کەسایەتی ڕاشید غەنوشی و سەڵاحەدین محمد بەهادیندا کە دەڵێت :”لەنێوان ئەم دوو حیزبەدا چەندین خاڵی هاوبەش هەن. مێژووی دروستکردنی یەکەم رووبەری جوڵانەوەیان دەگەڕێتەوە بۆ کۆتایی پەنجاکانی سەدەی رابردوو. وەکو یەک، دوو منداڵی شەرعیی قوتابخانەی ئیخوانن. لە مێژووی سیاسیی هەردووکیاندا، دوو دیکتاتۆری خوێناوی، بن عەلی نەهزە و سەدامی یەکگرتوو، ئامادەن و ئەم دوو دیکتاتۆرە بە دوو دەستی پۆڵایین لە نەوەکانی ئەم قوتابخانە سیاسیە…
ادامه »»» -
سیکۆلاریزم ، دیموکراسی ، دەقی گوتەکانی عەلی باپیر لە دیبەیتی ساڵ
سیکۆلاریزم ، دیموکراسی ، دەقی گوتەکانی عەلی باپیر لە دیبەیتی ساڵ سیکۆلاریزم : سیکۆلاریزم، جۆڵانەوەیەکی کۆمەڵایەتییە دەیەوێت خەڵک لە گرینگیدان بە رۆژی دوایی لابدات و روویان پێ بسووڕێنێت بەرەو گرنگیپێدان تەنیا بە ژیانی دونیا، ئەویش بەهۆی ئەوەی خەڵک لە سەدەکانی نێوەڕاستدا، واتە خەڵکی ئەوروپا، حەزو ئارەزوویەکی تووندیان بۆ پشتێکردنی دونیا بیرکردنەوە لە خواو رۆژی دوایی هەبوو، ئینجا بۆ بەرهەڵستیکردنی ئەو حەزوو ئارەزووە، سیکۆلاریزم لە میانەی گەشەپێدانی مرۆڤاگەراییدا خۆی رانواند و خەڵک لە چاخی رێنیسانسدا پەیوەستبوونی تووندی خۆیان بە بەرهەم دەستکەوتە…
ادامه »»» -
معادل چند اصطلاح و واژە در زبان کوردی ، هاوتای ئەم چەند زاراوە و وشەیە لە زمانی کوردیدا
تکایە هاوکاران، هاوتای ئەم چەند زاراوە و وشەیە لە زمانی کوردیدا بزانن. بە ڕاستی زمانی کوردی توانایییەکی بەهێزی لە وشەسازیدا هەیە و دەتوانرێ بە یارمەتی پێشگر و پاشگر و چاوگەکانی بە هەزاران وشەی نوێی لێ دروست بکرێت. (لەتیف سوڵتانی) (همکاران خواهشمند است، معادل این چند اصطلاح و واژە را در زبان کوردی بدانید، بە راستی زبان کوردی در واژەسازی تواناست و میتوان با کمک پیشوند و پسوند و مصادر آن، هزاران واژەی جدید ساخت) ……………………………………….. استثنا: ئاوارتە اتساین: ئالوول@ لینک:…
ادامه »»»