محبوب‌ترین سخن نزد خدای تعالی چیست ؟

محبوب‌ترین سخن نزد خدای تعالی چیست ؟

قال الله تعالى: ﴿ ‏ فَاذْکُرُونِی أَذْکُرْکُمْ وَاشْکُرُواْ لِی وَلاَ تَکْفُرُونِ ‏) [البقره: ۱۵۲]

‏پس مرا یاد کنید ( با طاعت و عبادت و دوری از معاصی ، به دل و زبان و قلم و قدم ، و سیر در آفاق و انفس ، جهت کشف عظمت و قدرت من ) تا من نیز شما را یاد کنم ( با اعطاء ثواب و گشایش ابواب سعادت و خیرات و ادامه پیروزی و قدرت و نعمت ) و از من سپاسگزاری کنید ( و با گفتار و کردار ، شکرگزار انعام و احسان من باشید ) و از من ناسپاسی مکنید ( و نعمتهای مرا نادیده مگیرید ) .‏

مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم!. چه نعمتی از این بالاتر که وقتی بنده خدا را یاد کند، خدا او را یاد کند، آیا نباید همیشه مؤمن خدا را یاد کند تا خدا او را یاد کند. کسی که خدا او را یاد کند به بهترین نعمت‌ها رسیده است، برای این که خدا یاد بنده‌ای می‌نماید که او را دوست می‌دارد.

قال رسول الله r: «أَفْضَلُ الذِّکْرِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ». «بهترین یاد خدا در گفتن لا إله إلا الله می‌باشد: نیست معبودی بحق مگر خدای یکتا». – الله سبحانه وتعالى – رواه الترمذی وابن ماجه.

قال رسول الله r: «کَلِمَتَانِ خَفِیفَتَانِ عَلَى اللِّسَانِ، ثَقِیلَتَانِ فِى الْمِیزَانِ، حَبِیبَتَانِ إِلَى الرَّحْمَنِ: سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ، سُبْحَانَ اللَّهِ الْعَظِیمِ». رواه بخاری.

«دو کلمه هستند که گفتن‌شان بر زبان سبک است و وزن ثواب آن در ترازوی حسنات سنگین است، و این دو کلمه محبوب هستند نزد خدای بسیار بخشاینده‌ی بسیار مهربان: «سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ، سُبْحَانَ اللَّهِ الْعَظِیمِ». یعنی: پاک و منزه است خداوند و به ستایش او مشغولم. پاک و منزه است خداوند بزرگ.

و در صحیح مسلم به روایت از ابوذر t آمده که گفت: رسول الله ص به من فرمود:

@أَلاَ أُخْبِرُکَ بِأَحَبِّ الْکَلاَمِ إِلَى اللَّهِ تَعَالی؟ إِنَّ أَحَبَّ الْکَلاَمِ إِلَى اللَّهِ سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ!. و در روایتی: @سُئِلَ رسولُ الله r: أىُّ الْکَلامِ أفْضَلُ؟ قال: @ما اصْطَفَى اللهُ لِمَلائِکَتِهِ أو لِعِبادِهِ، سُبْحَانَ اللهِ وبِحَمْدِهِ!.

رسول الله ص به ابوذر فرمود: «آیا تو را باخبر نکنم از محبوب‌ترین سخن نزد خدای تعالی؟ محبوب‌ترین سخن نزد خدا: سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ است»؛ یعنی تسبیح و تنزیه خدا می‌گویم و به ستایش او مشغولم. خدا را از هر عیب و نقصی مبرا می‌دانم و او را شایسته‌ی حمد و ثنا می‌دانم. و از رسول الله ص سوال شد: بهترین سخن کدام است؟ فرمود: آن سخنی است که خدا برای فرشتگانش یا برای بندگانش برگزید. سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ».

و در صحیح مسلم از سمره بن جندب t روایت شده که رسول الله ص فرمود: @أَحَبُّ الْکَلاَمِ إِلَى اللَّهِ أَرْبَعٌ سُبْحَانَ اللَّهِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ وَلاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَاللَّهُ أَکْبَرُ. لاَ یَضُرُّکَ بَأَیِّهِنَّ بَدَأْتَ!.

«محبوب‌ترین سخن نزد خدای تعالی چهار کلمه است: سبحان الله، والحمد لله، ولا إله إلا الله، والله أکبر. زیانی برایت ندارد به هرکدام ابتدا نمایی». سبحان الله: خدا را پاک و منزه می‌دانم از هر عیب و نقصی. والحمد لله: ستایش‌ها همه برای خدای یکتاست. ولا إله إلا الله: نیست معبودی بحق مگر خدای یکتا. والله أکبر: خدا بزرگتر است. هرکس و هرچه به خاطرت آید، خدا از او بزرگتر است، یعنی در برابر بزرگی و عظمت خدا همه‌ی کاینات خرد و حقیر هستند.

و در صحیح مسلم از ابومالک اشعری t روایت شده که رسول الله ص فرمود: «الطُّهُورُ شَطْرُ الإِیمَانِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ تَمْلأُ الْمِیزَانَ. وَسُبْحَانَ اللَّهِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ تَمْلآنِ – أَوْ تَمْلأُ – مَا بَیْنَ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ».

و در صحیح مسلم است که رسول الله ص به جویریه همسر گرامی اش که هسته‌ی خرما جمع کرده بود و با آنها تسبیح و تهلیل را می‌شمرد، فرمود: از وقتی که من از نزد تو رفته ام تا حال که آمده ام همین کار شمردن تعداد تسبیح و تهلیل به هسته‌ی خرما را انجام داده ای؟ جویریه گفت: آری، رسول الله ص فرمود: من وقتی که از این جا رفتم چهار کلمه گفته ام که اگر با گفته‌ی تو مقایسه شود، از گفته‌های تو برتر آید. آن چهار کلمه عبارتند از سه بار: «سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ عَدَدَ خَلْقِهِ وَرِضَا نَفْسِهِ وَزِنَهَ عَرْشِهِ وَمِدَادَ کَلِمَاتِهِ».

سبحان الله وبحمده به شماره‌ی مخلوقات خدا، برابر رضای او، و هموزن عرش او و به اندازه‌ی مرکب معلومات خدا.

تسبیح و تحمیدی که از زبان رسول الله ص باشد و با این اوصاف هیچ تسبیح و تحمید دیگری با آن برابر نخواهد شد، و باید به همین کلمات باشد تا ثواب عظیم آن فراهم آید.

و در صحیح مسلم به روایت ابوهریره t آمده است که رسول الله ص فرمود: @لأَنْ أَقُولَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ وَلاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَاللَّهُ أَکْبَرُ أَحَبُّ إِلَىَّ مِمَّا طَلَعَتْ عَلَیْهِ الشَّمْسُ!.

«آنکه بگویم سبحان الله والحمد لله ولا إله إلا الله والله اکبر، محبوب‌‌تر است نزد من از همه‌ی آنچه آفتاب برآنها طلوع کرده است». یعنی این چهار جمله گفتن از دنیا و ما فیها بهتر است، برای این که دنیا فانی است و ثواب این جملات می‌ماند».

و در صحیح بخاری و مسلم به روایت ابوایوب انصاری t آمده است که رسول الله ص فرمود: کسی که ده بار بگوید: @لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ، وَلَهُ الْحَمْدُ، وَهْوَ عَلَى کُلِّ شَىْءٍ قَدِیرٌ! ثواب آن مانند ثواب کسی است که چهار برده از فرزندان اسماعیل را آزاد کرده باشد.

و در صحیح بخاری و مسلم آمده است به روایت ابوهریره t که رسول الله ص فرمود: «کسی که در روز صد بار آن را بگوید ثواب آن برابر است با ثواب ده برده آزادکردن، و نوشته می‌شود برای او یکصد حسنه و محو می‌شود از او یکصد سیئه و در تمام آن روز نگه داشته می‌شود از شیطان تا شامگاهان، و در آن روز کسی بهتر از او گفتاری نیاورده است، مگر کسی که بیش از او آن را گفته باشد.

و فرمود: @مَنْ قَالَ: سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ . فِى یَوْمٍ مِائَهَ مَرَّهٍ حُطَّتْ خَطَایَاهُ، وَإِنْ کَانَتْ مِثْلَ زَبَدِ الْبَحْرِ!.

رسول الله ص فرمود: «کسی که در روز صد بار بگوید: سبحانه الله و بحمده، گناهان او محو می‌شود و اگرچه مانند کف دریا باشد». کف دریا: همان سفیدی است که روی موج دریا ظاهر می‌شود.

ترمذی و ابن ماجه از جابر بن عبدالله ب روایت کرده اند که جابر گفت: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ r یَقُولُ: «أَفْضَلُ الذِّکْرِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ». قال الترمذی: حدیث حسن.

رسول الله ص فرمود: «بهترین ذکر و یاد خداگفتن لا إله إلا الله است با عمل به مضمون آن».

امام بخاری / از ابوموسی اشعری t روایت نمود و ابوموسی از رسول الله ص روایت کرد که فرمود: @مَثَلُ الَّذِى یَذْکُرُ رَبَّهُ وَالَّذِى لاَ یَذْکُرُ مَثَلُ الْحَىِّ وَالْمَیِّتِ!. رسول الله ص فرمود: «مثال کسی که یاد خدا می‌کند و کسی که یاد خدا نمی‌کند مثال زنده و مرده است». آن کسی که یاد خدا می‌کند زنده است، و آن کسی که یاد خدا نمی‌کند در حکم مرده است. برای این که کسی که از یاد خدا در غفلت است از مردگان شمرده می‌شود.

در صحیح مسلم از سعد بن ابی‌وقاص روایت می‌نماید که سعد t گفت: اعرابی به خدمت رسول الله ص آمد و گفت: سخنی به من بیاموز که من آن را بگویم. قَالَ: @قُلْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیکَ لَهُ اللَّهُ أَکْبَرُ کَبِیرًا وَالْحَمْدُ لِلَّهِ کَثِیرًا سُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ لاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّهَ إِلاَّ بِاللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ! قَالَ فَهَؤُلاَءِ لِرَبِّى فَمَا لِى؟ قَالَ @قُلِ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِى وَارْحَمْنِى وَاهْدِنِى وَارْزُقْنِى!.

رسول الله ص به آن اعرابی فرمود: «بگو: لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیکَ لَهُ: نیست معبودی بحق مگر خدای یکتا، الله که یکتا است، و هیچ شریکی ندارد. وَاللَّهُ أَکْبَرُ کَبِیرًا: خدای یکتا بزرگتر است از آنچه در خاطر انسان آید. بزرگی و عظمت او را شایسته است. وَالْحَمْدُ لِلَّهِ کَثِیرًا: و همه‌ی ستایش‌ها برای خدای یکتاست، حمد و ستایش بسیار و بی‌شمار. وَسُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ: و پاک و منزه است الله که پروردگار جهانیان است، هرچه هست پرورده‌ی نعمت‌های اوست. لاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّهَ إِلاَّ بِاللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ: نه توانایی و قدرتی است برای پایداری بر طاعت خدا، و نه توان و قدرتی است برای دوری از گناه، مگر به کمک خدای یکتای پرعزت پرحکمت». وقتی که رسول الله ص این کلمات را به اعرابی آموخت، اعرابی گفت: اینها همه برای پروردگارم می‌باشد، پس برای خودم چیست؟ رسول الله ص فرمود: «بگو خدایا بیامرز مرا و مرا مورد رحمتت قرار ده و مرا به راه راست برسان و مرا روزی ده».

و در صحیح مسلم از سعد بن ابی وقاص t روایت شده که سعد گفت: ما خدمت پیغمبر ص بودیم، آنگاه فرمود: «آیا یکی از شما ناتوان است از این که هرروزی هزار حسنه به دست آورد؟» یکی از کسانی که خدمت پیغمبر بودند، پرسید: چگونه هزار حسنه را به دست می‌آورد؟ «یکصد بار سبحان الله می‌گوید و برای او هزار حسنه نوشته می‌شود یا این که هزار خطیئه از او محو می‌شود». لفظ حدیث: کُنَّا عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ r فَقَالَ @أَیَعْجِزُ أَحَدُکُمْ أَنْ یَکْسِبَ کُلَّ یَوْمٍ أَلْفَ حَسَنَهٍ؟! فَسَأَلَهُ سَائِلٌ مِنْ جُلَسَائِهِ کَیْفَ یَکْسِبُ أَحَدُنَا أَلْفَ حَسَنَهٍ؟ قَالَ: «یُسَبِّحُ مِائَهَ تَسْبِیحَهٍ فَیُکْتَبُ لَهُ أَلْفُ حَسَنَهٍ أَوْ تُحَطُّ عَنْهُ أَلْفُ خَطِیئَهٍ!. قال الإمام الحافظ أبوعبدالله الحُمَیدی: کذا هو فی کتاب مسلم فی جمیع الروایات: @أَوْ تُحَطُّ! قال البرقانی: و رواه شعبه وابوعوانه ویحیی القطان عن موسى الذی رواه مسلم من جهته فقالوا: @و تُحَطُّ! بغیر ألف. یعنی به حسب روایت اینان: کسی که یکصد بار سبحان الله گفت، هزار حسنه برای او نوشته می‌شود و هزار خطیئه و گناه از او محو می‌شود.

و در صحیح مسلم از أبوذر t روایت نمود که ابوذر گفت: رسول الله ص فرمود: @یُصْبِحُ عَلَى کُلِّ سُلاَمَى مِنْ أَحَدِکُمْ صَدَقَهٌ فَکُلُّ تَسْبِیحَهٍ قال صَدَقَهٌ وَکُلُّ تَحْمِیدَهٍ صَدَقَهٌ وَکُلُّ تَهْلِیلَهٍ صَدَقَهٌ وَکُلُّ تَکْبِیرَهٍ صَدَقَهٌ وَأَمْرٌ بِالْمَعْرُوفِ صَدَقَهٌ وَنَهْىٌ عَنِ الْمُنْکَرِ صَدَقَهٌ وَیُجْزِئُ مِنْ ذَلِکَ رَکْعَتَانِ یَرْکَعُهُمَا مِنَ الضُّحَى!.

رسول الله ص فرمود: «بامداد هرروز بر هر عضوی از اعضای بدنتان صدقه‌ای است هریک بار که سبحان الله می‌گوید برای او صدقه‌ای است، و هر باری که الحمد لله می‌گوید برای او صدقه‌ای است، و هر باری که لا إله إلا الله می‌گوید برای او صدقه‌ای است، و هر باری که الله اکبر می‌گوید برای او صدقه‌ای است، و هر امر به معروفی که می‌کند صدقه‌ای است، و هر نهی از منکری که می‌کند صدقه‌ای است و جای همه‌ی اینها را می‌گیرد دو رکعت نماز سنت ضحی که آن را می‌خواند». أقل نماز ضحی دو رکعت است و أکمل آن هشت رکعت است و وقت آن بعد از گذشتن شانزده دقیقه از طلوع آفتاب است تا اذان ظهر، و بهترین وقت آن در ربع النهار است که چهار یک روز گذشته باشد، سُلامی به معنی عضوی از اعضای بدن، جمع آن سُلامیات است.

و در صحیح بخاری و مسلم آمده است که ابوموسی اشعری t گفت: قال لی رسول الله r: @أَلاَ أَدُلُّکَ عَلَى کَنْزٍ مِنْ کُنُوزِ الْجَنَّهِ!. فَقُلْتُ: بَلَى یَا رَسُولَ اللَّهِ. قَالَ: @قُلْ لاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّهَ إِلاَّ بِاللَّهِ!.

«ابوموسی اشعری t گفت که رسول الله ص به من فرمود: «آیا تو را راهنمایی نکنم به گنجی از گنجینه‌های بهشت»؟ گفتم: بله یا رسول الله، فرمود: «کلمه‌ی لاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّهَ إِلاَّ بِاللَّهِ، مثل گنجی است از گنجینه‌های بهشت» لاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّهَ إِلاَّ بِاللَّهِ، یعنی: نه توانایی دارم بر پایداری بر طاعت خدا و نه می‌توانم دوری از نافرمانی خدا، مگر به کمک خدای یکتا که هر طاعتی انجام بدهم از مددکاری اوست، و هر معصیتی را ترک نمایم از نگه‌داری اوست. اعتماد بر خدا در توفیق بر طاعت و در نگه‌داری از معصیت مانند گنجی از گنجینه‌های بهشتی است که به انسان داده شده باشد.

و در سنن ابوداود و ترمذی آمده است که سعد بن ابی وقاص t گفت که همراه رسول الله ص نزد زنی رفتیم که جلو او هسته‌های خرما و سنگریزه بود و گفتن سبحان الله را با آنها می‌شمرد، رسول الله ص به آن زن فرمود:

@أَلاَ أُخْبِرُکِ بِمَا هُوَ أَیْسَرُ عَلَیْکِ مِنْ هَذَا أَوْ أَفْضَلُ سُبْحَانَ اللَّهِ عَدَدَ مَا خَلَقَ فِى السَّمَاءِ وَسُبْحَانَ اللَّهِ عَدَدَ مَا خَلَقَ فِى الأَرْضِ وَسُبْحَانَ اللَّهِ عَدَدَ مَا بَیْنَ ذَلِکَ وَسُبْحَانَ اللَّهِ عَدَدَ مَا هُوَ خَالِقٌ وَاللَّهُ أَکْبَرُ مِثْلَ ذَلِکَ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ مِثْلَ ذَلِکَ ولا إلهَ إلا اللهُ مِثْل ذلِکَ وَلاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّهَ إِلاَّ بِاللَّهِ مِثْلَ ذَلِکَ!. «آیا تو را خبر ندهم به چیزی که بر تو آسانتر باشد از آن یا هم آسانتر و هم فضل آن بیشتر باشد؟ آنگاه فرمود: سبحان الله به شماره‌ی آنچه خدا آنها را در آسمان آفرید و سبحان الله به شماره‌ی آنچه خدا آنها را در زمین آفرید و سبحان الله به شماره‌ی آنچه خدا آنها را میان آسمان و زمین آفرید و سبحان الله به شماره‌ی آنچه خدا آنها را می‌آفریند و الله اکبر مانند آنها، یعنی به شماره‌ی آنها وَاللَّهُ أَکْبَرُ مانند آنها وَالْحَمْدُ لِلَّهِ به همان اندازه ولا إلهَ إلا اللهُ مانند آنها، یعنی به همان شماره وَلاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّهَ إِلاَّ بِاللَّهِ به همان شماره». ترمذی بعد از روایت این حدیث گفته است: حدیث حسن.

و نووی / در کتاب اذکار فرمود: ما روایت داریم در سنن ابوداود و ترمذی به اسناد حسن از یُسَیره ل که زنی از صحابه و از مهاجران است که رسول الله ص به زنان دستور داد که @أَنْ یُرَاعِینَ بِالتَّکْبِیرِ وَالتَّقْدِیسِ وَالتَّهْلِیلِ وَأَنْ یَعْقِدْنَ بِالأَنَامِلِ فَإِنَّهُنَّ مَسْئُولاَتٌ مُسْتَنْطَقَاتٌ!. «رسول الله ص به زنان امر فرمود که «در موقع تکبیر و تقدیس و تهلیل، یعنی موقع گفتن الله اکبر و موقع گفتن سبحان الله و موقع گفتن لا إله إلا الله، دل خود را حاضر کنند و به انگشتان خود آن را بشمارند، برای این که انگشتان در روز قیامت پرسیده می‌شوند و به سخن می‌آیند».

و در اذکار فرموده که روایت داریم از سنن ابی داود و ترمذی و سنن نسائی به اسناد حسن از عبدالله بن عمر ب که گفت: دیدم رسول الله ص را که موقع گفتن سبحان الله به انگشتان خود آنها را می‌شمرد، و در روایتی به انگشتان دست راست خود آنها را می‌شمرد.

و در اذکار فرمود: روایت داریم در سنن ابوداود از ابوسعید خدری t که رسول الله ص فرمود:

@مَنْ قَالَ رَضِیتُ بِاللَّهِ رَبًّا وَبِالإِسْلاَمِ دِینًا وَبِمُحَمَّدٍ رَسُولاً وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّهُ!. «کسی که گفت: راضی و خشنودم به خدای یکتا، «الله» در پروردگاریش و راضی هستم به اسلام در دینداری و راضی و خشنودم به حضرت محمد ص در پیغمبریش، یعنی کسی که به دل و زبان به پروردگاری خدا و دینداری اسلام و رسالت خاتم انبیا راضی باشد و از ایشان پیروی و اطاعت نماید، بهشت برای او ثابت است».

نووی فرمود: روایت داریم در کتاب ترمذی از عبدالله بن بُسر t که مردی به خدمت رسول الله ص آمد و گفت که شرایع اسلام بر من بسیار شد، یعنی احکام در اسلام بسیار است و من از عهده‌ی همه‌ی آنها برنمی‌آیم، مرا خبر ده به کاری که به آن تمسک بجویم. فرمود: @لاَ یَزَالُ لِسَانُکَ رَطْبًا مِنْ ذِکْرِ اللَّهِ تعالی!. «همیشه زبانت به یاد خدا تر باشد». یعنی همیشه خدا را یاد کن، زیرا وقتی زبانت همیشه به یاد خدا مشغول شد، غیبت و خبرچینی و دروغ و زشت‌گفتاری از تو سر نمی‌زند و یاد خدا به صورت همیشگی زبانت را از بدی باز می‌دارد و عملت را از زشتی نگه می‌دارد.

نووی فرمود: و در سنن ترمذی روایت داریم از ابوسعید خدری t که از رسول الله ص پرسیده شد: چه عبادتی درجه اش در روز قیامت نزد خدای متعال بالاتر است؟ قَالَ: @الذَّاکِرُونَ اللَّهَ کَثِیرًا!. قُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَمِنَ الْغَازِى فِى سَبِیلِ اللَّهِ عز وجل؟ قَالَ: @لَوْ ضَرَبَ بِسَیْفِهِ فِى الْکُفَّارِ وَالْمُشْرِکِینَ حَتَّى یَنْکَسِرَ وَیَخْتَضِبَ دَمًا لَکَانَ الذَّاکِرُونَ اللَّهَ کَثِیرًا أَفْضَلَ مِنْهُ دَرَجَهً!. فرمود: «درجه‌ی کسانی که خدا را بسیار یاد می‌کنند، بالاترین درجه است». ابوسعید خدری می‌گوید: گفتم: آیا درجه‌ی عبادت ایشان از کسانی که جهاد در راه خدا می‌کنند بیشتر است؟ رسول الله ص فرمود: اگر غازی، یعنی مجاهد فی سبیل الله با شمشیر خود کافران و مشرکان را بزند تا جایی که شمشیرش شکسته شود و به خون آغشته شود بازهم کسانی که خدا را بسیار یاد می‌کنند بر او برتری دارند».

نووی فرموده: و روایت داریم در کتاب ابن ماجه از ابودرداء t که گفت: رسول الله ص فرمود: @أَلاَ أُنَبِّئُکُمْ بِخَیْرِ أَعْمَالِکُمْ وَأَزْکَاهَا عِنْدَ مَلِیکِکُمْ وَأَرْفَعِهَا فِى دَرَجَاتِکُمْ وَخَیْرٌ لَکُمْ مِنْ إِنْفَاقِ الذَّهَبِ وَالْوَرِقِ وَخَیْرٌ لَکُمْ مِنْ أَنْ تَلْقَوْا عَدُوَّکُمْ فَتَضْرِبُوا أَعْنَاقَهُمْ وَیَضْرِبُوا أَعْنَاقَکُمْ؟!. قَالُوا بَلَى. قَالَ: @ذِکْرُ اللَّهِ تَعَالَى!.

ابودرداء t از رسول الله ص روایت نمود که فرمود: «آیا خبر ندهم شما را به کاری که بهترین اعمال‌تان و پاکیزه‌ترین رفتارتان و بالاترین درجه در اعمال‌تان باشد و بهتر باشد برای شما از انفاق طلا و نقره و بهتر باشد برایتان از این که با دشمن رو در رو شوید و گردن آنها را بزنید»؟ گفتیم: بله، فرمود: «یادکردن خدای متعال». حاکم ابوعبدالله در کتاب خود «المستدرک» گفت: این حدیث صحیح الاسناد است.

در حقیقت ادیان همه آمده اند تا مردم را به خدا نزدیک کنند و مردم را به طاعت خدا وادارند و کسی که همیشه زبانش به یاد خداست و دلش در فرمان خداست او خود را برای همه انواع طاعت آماده نموده و خود را از هرنوع گناه و عصیان نگه داشته است، از این رو او دارای بالاترین درجه عبادت و ثواب است.

نووی فرمود: روایت داریم در کتاب ترمذی از عبدالله بن مسعود t که گفت: رسول الله ص فرمود: «در شب اسراء و معراج ابراهیم را ملاقات نمودم، گفت: «یَا مُحَمَّدُ! أَقْرِئْ أُمَّتَکَ مِنِّى السَّلاَمَ وَأَخْبِرْهُمْ أَنَّ الْجَنَّهَ طَیِّبَهُ التُّرْبَهِ عَذْبَهُ الْمَاءِ وَأَنَّهَا قِیعَانٌ وَأَنَّ غِرَاسَهَا سُبْحَانَ اللَّهِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ وَلاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَاللَّهُ أَکْبَرُ». قال الترمذی: حدیث حسن.

رسول الله ص فرمود: «در شب اسراء و معراج ابراهیم u را ملاقات نمودم، گفت: سلام امتت را برسان و به ایشان خبر ده که بهشت خاکش پاک و آماده‌ی بهره‌برداری است و همه دشت هموار است و آب آن شیرین است و زراعت وکاشتن درختان در آن به گفتن سبحان الله والحمد لله ولا إله إلا الله والله اکبر به دست می‌آید». یعنی امتت بکوشند هرچه بیشتر این کلمات را بگویند تا هرچه بیشتر از زمین بهشت استفاده کنند، خوشا به حال امت محمد که انبیاء هم به فکر راهنمایی و فایده‌رسانی به ایشان هستند.

نووی فرمود که در کتاب ترمذی روایت داریم از جابر بن عبدالله انصاری و او از رسول الله ص روایت می‌کند که فرمود: @مَنْ قَالَ سُبْحَانَ اللَّهِ الْعَظِیمِ وَبِحَمْدِهِ. غُرِسَتْ لَهُ نَخْلَهٌ فِى الْجَنَّهِ!. قال الترمذی: حدیث حسن.

«کسی که بگوید سبحان الله وبحمده، با هر باری که مسلمان این کلمه را بگوید درخت نخلی در بهشت برای او کاشته می‌شود».

باید دانست که مردم از غفلت خود و نگفتن این کلمه‌ی عظیم چقدر نعمت از دست می‌دهند و با مشغول‌شدن به سخنان بیهوده عمر خود را ضایع می‌کنند و به جای ثواب بار گناه خود را سنگین می‌کنند.

نووی فرمود که در کتاب ترمذی روایت داریم از ابوذر t که گفت: گفتم: یا رسول الله! کدام سخن محبوب‌تر است نزد خدای متعال؟ فرمود: «مَا اصْطَفَى اللَّهُ تعالى لِمَلاَئِکَتِهِ سُبْحَانَ رَبِّى وَبِحَمْدِهِ سُبْحَانَ رَبِّى وَبِحَمْدِهِ». قال الترمذی: حدیث حسن صحیح.

رسول الله ص فرمود: «بهترین سخن سخنی است که خدای تعالی آن را برای فرشتگانش برگزید: سُبْحَانَ رَبِّى وَبِحَمْدِهِ سُبْحَانَ رَبِّى وَبِحَمْدِهِ «منزه و پاک می‌دانم پروردگارم را از هر عیب و نقصی و به ستایش او مشغولم».

منبع: الاذکار امام نووی / مترجم: زاهد ویسی